Ш. А. Маннонов номли “ёш бухгалтерлар клуби”

Zangiota tumani “Erkinboy Xabiba Fayz” fermer xo„jaligida 
bog„dorchilikka qilingan xarajatlarning o„zgarishi tahlili 
 
№ 
Ko‗rsat-
kichlar 
2013 yil 
2014 yil 
Farqi (+;-) 
Xarajat, 
ming so‗m 
Salmog‗i, 
% 
Xarajat, 
ming so‗m 
Salmog‗i,
% 
Xarajat, 
ming so‗m 
Salmog‗i, 
% 
1 
Uzum 
56252 
100 
75730 
100 
19478 
- 
Jami 
56252 
100 
75730 
100 
19478 
- 
―Erkinboy Xabiba Fayz‖ fermer xo‗jaligida 2014 yilda uzum yetishtirish 
ushun qilingan xarajatlar 2013 yilga nisbatan 19478000 so`mga oshgan. 1 
sentner uzumning haqiqiy tannarxi ham 2014 yilda 2013 yilga nisbatan 10068 
so`mga oshib ketgan. Bunga 1 ga xarajat hisobi omili 12433 somlik salbiy ta'sir 
ko`rsatgan. Hosildorlik oshishi omili 2365 so`mlik ijobiy ta'sir ko`rsatgan. Bu 
holatni salbiy baholash lozim. 
Fermer 
xo‗jaliklarida 
xarajatlarni 
kamaytirish 
va 
tannarxni 
pasaytirishning asosiy yo‗llari sifatida quyidagilarni keltirish mumkin: moddiy 
resurslarni tejamli ishlatish; agrotexnika tadbirlarining sonini kamaytirish va 
sifatini oshirish; ishlab chiqarishni tashkil etish xarajatlarini kamaytirish; 
xarajatlarning sarflanishi ustidan nazorat o‗rnatish. 
Bundan tashqari xo‗jalikda kalendar yil boshida biznes-reja tuzilishi, unda 
qilinadigan har bir xarajat miqdori va summasi ko‗rsatilishi, shu rejadan katta 
og‗ishishlarga yo‗l qo‗yilmasdan ishlab chiqarish amalga oshirilishi lozim.
Bog‗dorchilikka qilingan xarajatlar va olingan mahsulotlarni tahlil qilib 
borish, xarajatlarning shakllantirish bo‗yicha qaerda xato va kamchiliklarga yo‗l 
qo‗yilganligi aniqlash hamda kamchiliklarni bartaraf etish bo‗yicha xulosalar 
shakllantirish va tavsiyalar ishlab chiqish imkoniyatini beradi. 

---

25