Ш. А. ДЎстмуҳамедова, З. Т. Нишанова, С. Х. Жалилова

2.Катталар таълимининг психологик хусусиятлари 
Катта ёшли шахс муҳим ҳаётий ва касбий тажрибага эга бўлади. 
Катталар таълими муассасасига келган киши билим, талаблар, маълумот 
бериладиган объект сифатида эмас, балки, фикрдошлар командасининг
Катталар таълимининг асосий
функциялари 
ривожлантирувчи (шахснинг маънавий-психологик 
талаб-эҳтиёжларини қондириш); 
компенсацияловчи (шахснинг мавжуд билим, 
кўникма 
ва 
малакаларидаги 
бўшлиқларни 
тўлдириш);
адаптация мослашув (ижтимоий-иқтисодий 
ўзгаришлар, вазиятларга оператив тайёргарлик ва 
қайта тайёргарлик) 
қайта ижтимоийлашув 

---

аъзоси, тенг хуқуқли субъекти сифатида кириб келади. У ўзи учун керакли 
ва долзарб мавзуларни аниқ билгани ҳолда уларни қандай ўрганиш 
йўлларини ҳам тўғри белгилай олади. Ўзи учун керакли масалалар бўйича 
илғор тажрибаларни ўрганишга ҳаракат қилади. 
Катталарнинг 
таълимида 
жамиятдаги 
ижтимоий-иқтисодий 
ўзгаришлар, ривожланишларга нисбатан ўзларида мавжуд бўлган 
маълумотларини мустаҳкамлаш, тўлдиришга бўлган эҳтиёжлари мавжуд 
бўлиб, бу эҳтиёжлар инсоният эҳтиёжларининг асоси ҳисобланади ва кўп 
жиҳатдан катталар хатти-ҳаракатлари йўналишини белгилаб беради. 
Катталарнинг доимий равишда ўз билим, кўникма ва малакаларини 
янгилаб бориш заруриятини англаб етишлари ва шу эҳтиёжнинг вужудга 
келиши катталар таълимида муҳим ҳисобланади.
Бу борада: 
Катталар ҳаётида муаммоларнинг юзага келиши улардан қўшимча 
билим, кўникма ва малакаларни ўзлаштиришларини талаб этиши, маълум 
бир ёшдаги одам ўзининг маълумотлар базаси ва доирасига эгалиги, ёшидан 
қатъий назар, инсоннинг таълим олишга нисбатан қобилиятининг 
мавжудлиги катталар таълимининг ўзига хос хусусиятларидир.

---

Ўз ўрнида катта тингловчиларнинг мактаб ўқувчиларидан психологик 
жиҳатдан фарқи шундаки, у ижтимоий етук, ишчи, ходим, мутахассис 
мақомига эришган, ижтимоий, психологик эҳтиёжларини аниқ англаган 
шахсдир. Унинг ўқув фаолияти кундалик дуч келаётган қийинчиликлари ва 
муаммоларини ечишга қаратилгандир. 
Катталар таълимининг