Ш. А. ДЎстмуҳамедова, З. Т. Нишанова, С. Х. Жалилова

педагогика фани шуғулланса, катталар 
таълимини ташкил этиш масалалари билан 
андрагогика фани шуғулланади. 
Андрогогика ўқитиш назариясининг бир қисми бўлиб, ўқув фаолиятининг 
катта одам сифатидаги субъектини янги билим ва кўникмаларни 
эгаллашининг ўзига хос хусусиятларини очиб бериши билан бирга, бу 
янгиликлардан ўз касбий фаолиятларида фойдаланиш йўллари билан ҳам 
қуроллантиради. 
Маъносидан келиб чиқадиган бўлсак, андрагог ўз етаклаётган 
одамининг табиати, қизиқишлари ҳамда ўзига хос хусусиятларини яхши 
билиши лозим бўлади. Айнан шу йўналишда ХХ асрнинг 60-йилларида 
Б.Г.Ананьев андрагогиканинг фанлар тизимига кирувчи илмий билимлар 
ҳамда амалиёт билан боғлиқ бўлиши лозимлигини аниқлаб берган. 
Катталар таълимининг асосий мазмуни сиёсий, иқтисодий, ижтимоий 
ўзгаришлар шароитида ўз олдига мустақил равишда таълим мақсадларини 
қўя оладиган, унга эриша оладиган фаолият субъектини шакллантиришдир. 
Андрогогика тушунчаси 1833 йилда немис мутахассиси 
А.Канн томонидан фанга киритилган бўлиб, 
“педагогика” сўзи каби грекчадан келиб чиққан 
(луғавий маъноси “andros” – эркак, одам “agogen” - 
етаклаш). Сўзма-сўз таржима қилинса, андрагогика бу – 
“катта одамни етаклаш” маъносини англатади. 

---

Катталар таълими бу бир қанча кишиларнинг жонли муносабати жараёни 
ҳисобланиб, унда катта одам ўзаро муносабатга киришиши, эшита билиши, 
ўзгалар ҳолатига тушиши, бошқалар фикри ва нуқтаи назарини, янгиликни 
қабул қилишга ўрганиши ва бу борада андрагог томонидан имкониятлар 
яратилувчи жараёндир. Катталар таълими билан шуғулланувчилар бу 
таълимнинг асосий функцияларига алоҳида аҳамият беришлари керак. 
Андрогогика фани бевосита умумий ўрта таълим ва олий таълим
муассасалари, кадрлар малакасини ошириш ва қайта тайёрлаш 
институтлари ўқитувчилари учун, шунингдек, ижтимоий соҳада иш 
юритувчилар, менежмент ишлари, оммавий ахборот воситалари билан 
ишловчи шахслар учун ниҳоятда зарурдир. Журналист, шифокор, 
кутубхоначи, сиёсатчи, актёр, амалий технолог ва жуда кўп шу каби 
соҳаларда фаолият олиб борувчи, “инсон – инсон” муносабатларини қамраб 
олувчи мутахассисликлар ҳам андрагогик компонентни ўз ичига олади. 
11.