Ш. А. ДЎстмуҳамедова, З. Т. Нишанова, С. Х. Жалилова



Download 4,18 Mb.
Pdf ko'rish
bet139/222
Sana16.07.2022
Hajmi4,18 Mb.
#810014
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   222
Bog'liq
do\'stmuhamedova va bosh. yosh davrlari psixologiyasi

В.А.Крутецкий
маълумотлари етишмайдиган ѐки маълумотлари ортиқча масалаларни 
муаммоли топшириқлар сифатида ажратади. 
В.П.Паламарчукнинг
таъкидлашича, муаммоли таълимни амалиѐтга 
татбиқ қилишдан олдин ўқитувчи ўқувчига тўғри фикрлашни, яъни мустақил 
фикрлаш мазмуни ва шаклини тушунтириши зарур. Муаллифнинг фикрича, 
таълим жараѐнида ўқувчиларни фикрлашга ўргатиш - бу уларнинг табиий 
хусусиятларини ҳисобга олиш, улар тараққиѐтининг методологик ва 
психологик асосларига таяниш, ўқишнинг операционал ва мотивацион 
жиҳатларини бир даврда ҳисобга олган ҳолда ўқув фанлари мазмунини 
ўзлаштиришни таъминлашдан иборатдир. В.П.Паламарчук ўқувчиларда
умумилмий фикрлаш кўникмалари ва малакаларини ривожлантиришнинг 
дастурини ишлаб чиқади. Дастур қуйидаги асосий кўникмалар ва 
малакаларни секин-аста мақсадга йўналтирган ҳолда ривожлантиришни ўз 
ичига олади: 


Таҳлил қилиш (анализ) ва муҳим белгисини ажратиш. 
Таққослаш. 
Умумлаштириш ва системалаштириш. 
Тушунчаларга таъриф бериш ва тушунтириш. 
Қонкретлаштириш. 
Исботлаш ва инкор этиш. 
Муаммоли таълимда зарурий кўникмалар. 
Сўнгги йилларда ақлнинг танқидийлигини ривожлантириш муаммоси 
бир қатор тадқиқотларда ўрганилмоқда. 
А.С.Байрамовнинг
докторлик 
диссертацияси кичик мактаб ўқувчиларида тафаккур танқидийлиги ва 
мустақиллигини ривожлантириш муаммосига бағишланган. Муаллиф 
тафаккур танқидийлигини муаммони ҳал қилишнинг қулай усулини топишга 
йўналтирилган шахс қобилияти сифатида тушунади. Мустақил фикрлашдан 
фарқли ўлароқ тафаккур танқидийлиги, муаллифнинг фикрича, кўпинча 
ақлий тажриба жараѐнида ва вазифани ҳал қилишнинг сўнгги босқичида, 
яъни усуллар тизими ичидан энг тўғрисини, ечимга айнан мос усулни танлаб 
олишда намоѐн бўлади. А.С.Байрамовнинг фикрича, ақлнинг танқидийлиги 
теварак-атрофдаги ҳодиса ва предметлардаги янги ҳамда оригинал 
жиҳатларни аниқлашда, шунингдек, вазифани ҳал қилишнинг қулай усулини 
топишда муҳим роль ўйнайди. Лекин муаллиф танқидийликни ―ақлий 
ҳаракатлар ичида‖ таҳлил қилганлиги туфайли, ―субъект - субъект‖ 
алоқалари ѐритилмай қолган, шунинг учун ҳам тадқиқотда танқидийлик 
шахснинг ҳислати даражасига кўтарилмаган. 

Download 4,18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   222




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish