Ш. А. Агзамова, Э. А. Шамансурова, Д. К. Ганиева, С. А. Убайдуллаева

ШИФОБАХШ ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ
 
Ўткир гломерулонефрит 
Ўткир гломерулонефритда жисмоний реабилитация воситаларига 
беморнинг умумий аҳволи ва буйраклар функциялари яхшиланганида 
кўрсатма берилади. Ётоқ ҳаракат тартибида қуйидаги вазифалар ҳал 
қилинади: организм умумий тонусини ошириш ва бемор руҳий-эмоционал 
ҳолатини яхшилаш, буйракларда қон айланишини яхшилаш. Шуни эътиборга 
олиш лозимки, унча катта бўлмаган жисмоний зўриқишлар буйракда қон 
оқимини ва сийдик ҳосил бўлишини кучайтиради, ўрта зўриқиш уларни 
ўзгартирмайди, катта зўриқишлар – аввал камайтиради, бироқ жисмоний 
зўриқишдан сўнг тикланиш даврида уларни оширади. ШЖТ машғулотларида 
дастлабки ҳолатдан тўғри фойдаланиш муҳимдир: ѐтган ва ўтирган ҳолат 
диурезни кучайтиради, турган ҳолат эса – камайтиради.
Ётоқ ҳаракат тартиби босқичида ШЖТ машғулотларини беморлар 
чалқанча ѐтган, ѐн бошлаган, ўтирган ҳолатларда ўтказадилар. Майда ва ўрта 
мушак гурухлари учун нафас олиш билан биргаликдаги машқлар 
қўлланилади, мушаклар релаксацияси кўринишида дам олиш паузалари 
киритилади. Секин темпда, 6-10 марта такрорланади. Машғулот давомийлиги 
- 10-12 дақиқа.
Ярим ѐтоқ ҳаракат тартиби вақтида ШЖТ машғулотлари ѐтган, ўтирган, 
тиззада турган ва турган ҳолатларда ўтказилади. Барча мушак гурухлари 
учун машқлардан қўлланилади. Қорин, орқа, тос туби мушаклари учун 
махсус машқлар буйракларда қон айланишини яхшилаши лозим, уларни 
қориничи босимини оширмасдан катта бўлмаган дозировкалар (2-4 марта) 
билан бажариш муҳим. Машқларни бажариш темпи – секин ва ва ўрта, 
машқларнинг такрорланиши – 6-12 марта, машғулотлар давомийлиги -15-20 
дақиқа. Бундай ҳаракат тартиби якунида беморга дозаланган юришга рухсат 
берилади.

---

405 
Эркин ҳаракат тартибида ШЖТ машғулотларини бемор турган ҳолатда 
бажаради. Барча мушак гурухлари учун машқлар қўлланилади. Гимнастик 
девор ва тренажерларда предметларсиз ва предметлар билан. Машқлар темпи 
секин ва ўртача, 8-10 марта такрорланади, машғулот давомийлиги – 25-30 
дақиқа. Эрталабки гигиеник гимнастика ва дозаланган юриш қўлланилади.
Жисмоний зўриқиш дозировкасини секин-аста кўтариб бориб, буйракларга 
функционал зўриқиш оширилади, натижада ҳаттоки буйракларда паст қон 
айланиши шароитида ҳам чиқарув тизимининг аҳамиятли мушак ишларига 
бўлган адаптациясига эришилади