“Сервис” илмий-амалий журнал

«Молиявий актив – бу (а) пул маблағлари; (b) бошқа корхоналарга улушли 
инструмент сифатида киритилган маблағлар; (c) шартнома асосида (i) бошқа 
корхоналардан пул маблағларини ва бошқа активларни олиш ҳуқуқи; ёки (ii) 

---

“Сервис” илмий-амалий журнал
2018 йил 2-сон 
142 
корхона молиявий активлари ва молиявий мажбуриятларини унинг учун 
потенциал самара берадиган бошқа корхоналар молиявий активлари ва молиявий 
мажбуриятларига алмаштириш ҳуқуқи; ёки (d) хусусий улушли инструментларни 
бериш йўли билан ҳисоб-китобларни қилиш имконини берувчи шартномадир
1
. 
Проф. В.Ф. Палий
2
молиявий активларни қуйидагича таърифлаган ва 
тавсифлаган: «Молиявий активлар – бу пул маблағлари ёки пул маблағларини 
тўлаш талабини берувчи шартномавий ҳуқуқ, ёки бошқа компаниядан нафли 
молиявий инструментларни олиш ҳуқуқи, ёки молиявий инструментларни ўзи 
учун нафли шартларда ўзаро алмаштириш ҳуқуқидир. Молиявий активларга 
бошқа компанияларнинг улушли инструментлари ҳам киради. Барча ҳолатларда 
молиявий активлардан олинадиган наф уларни пулга ёки бошқа нафли молиявий 
инструментларга алмаштиришда намоён бўлади”. 
Турли бошқа ахборот манбаларида молиявий активларга қуйидагича таъриф 
ва тавсифлар ҳам берилган. 
Молиявий активлар (инглизча Financial assets) – бу даромад келтирувчи 
мулкнинг махсус шаклидир (масалан, компания молиявий ресурсларини ташкил 
қилувчи активлар: пул маблағлари ва қимматли қоғозлар, даромад топиш 
кўникмалари ва қобилияти
3
. 
Молиявий активлар – бу уларнинг эгаларига (кредиторларга) бошқа 
институционал бирлик (қарздор)лардан тузилган шартномаларга мувофиқ 
тўловни ёки тўловлар сериясини олиш ҳуқуқини берувчи молиявий 
талаблардир
4
. 
Молиявий активлар – бу
*кассадаги нақд пуллар, банкдаги депозитлар, қўйилмалар, чеклар, суғурта 
полислари, қимматли қоғозларга қуйилмалар; 
*бошқа корхона ва ташкилотларнинг сотилган маҳсулот учун маблағ тўлаш 
бўйича мажбуриятлари (тижорат кредити); 
* бошқа корхоналар акцияларига портфелли қуйилмалар; 
*назорат ҳуқуқини берувчи бошқа корхоналар акциялари пакети; 
* пай бадаллари ёки бошқа корхоналарда улушли қатнашиш
5
.