“Сервис” илмий-амалий журнал

 
 
 
1-расм. Агросервис хизматларининг асосий турлари 
1-расмда келтирилган агросервис хизматларнинг ҳар бири ўзига хос жиҳат-
ларга эга бўлган, МТПлар учун даромад келтирувчи ҳамда сарф харажат қилиш-
ни талаб қилувчи тадбиркорлик тури ҳисобланади. Ушбу хизматлардан олина-
диган даромадларнинг ҳар бири ўзининг аниқ тан олиш мезонларига, аниқлаш ва 
ҳисоб-китоб алгортмларига эгадир. Агросервис хизматлари алоҳида турларининг 
мазмун-моҳияти, улардан олинадиган даромадларни тан олиш, аниқлаш ва ҳисоб-
китоб қилиш хусусиятлари қуйидагиларда ёрқин намоён бўлади. 
1
http://dic.academic.ru
2
Хусанов Р.Х.,Хамдамов А.Н., Рафиков И.Э.“Қишлоқ хўжалигида сервис хизмати. Муқобил 
машина-трактор паркларини ривожлантириш муаммолари”. Т.: 2001, «Янги аср авлоди», 126 бет. 
Агросервис хизматларининг асосий турлари 
Ғалла ўриш хизматлари 
Транспортировка хизматлари 
Ерни экишга тайёрлаш 
хизматлари
Культивация хизматлари 
Техникани таъмирлаш хизматлари 
Диагностика хизматлари 
Экиш хизматлари 
Эҳтиёт қисмларни сотиш хизматлари 
Бошқа хизматлар

---

“Сервис” илмий-амалий журнал
2018 йил 2-сон 
122 
Ғалла ўриш хизматлари деганда, одатда, фермерларга улар етиштирган 
ғаллани шартнома асосида ўриб бериш тушунилади. Ажратилган майдонларга 
экилган ғалла ҳосилини фермерлар томонидан қимматли комбайнларни сотиб 
олиш асосида ўз кучи билан ўриш кўпинча самара бермайди. Бинобарин, бундай 
қимматли комбайнларни сотиб олишга ҳар бир фермернинг молиявий ҳолати ҳам 
етишмайди. Шу боис ҳам, ҳозирги пайтда етиштирилган ғаллани етарлича 
комбайн паркларига эга бўлган «МТП»лар орқали марказлаштирилган ҳолда 
ўриш энг самарали ҳисобланади. Бунда фермер етиштирган ҳосилини ўриш учун 
энг кам сарф талаб этиладиган комбайнларни вақтинча ижарага олиш усулидан 
фойдаланади. Ғаллани ўриш хизматлари МТПлар учун асосий даромад 
келтирувчи фаолият ҳисобланади. Ушбу фаолиятдан олинган даромадни тан олиш 
негизида қуйидаги кўрсаткичлар ётади: 
*ғалла ўрилган майдоннинг гектар бирлигидаги миқдори (айтайлик 100 га); 
* бир гектар ғаллани ўриш учун белгиланган тариф ставкаси (айтайлик 250 
минг сўм); 
Юқоридаги кўрсаткичлар асосида ғалла ўриш хизматларидан олинган жами 
даромад (Дғ.ў.) қуйидаги арифметик қурилма асосида аниқланади: