“Сервис” илмий-амалий журнал 020 йил 4-сон сервис

“Сервис” илмий-амалий журнал 
 
2020 йил 4-сон 
64 
ХИЗМАТ КЎРСАТИШ ВА СЕРВИС 
 
Б.З.Каржавов – СамДАҚИ ўқитувчиси, 
Ю.И.Турдибеков – СамДАҚИ катта ўқитувчиси,
К.Б.Ганиев – СамДАҚИ профессори, т.ф.д. 
ТИЗИМЛИ ЁНДАШУВ АСОСИДА АВТОТРАНСПОРТ ВОСИТАЛАРИНИ 
БАҲОЛАШ 
Аннотация: ушбу мақолада автотранспорт воситаларини баҳолашда тадқиқотнинг методологик 
асоси сифатида тизимли ѐндашувдан фойдаланишнинг мақсадга мувофиқлиги ва имкониятлари 
кўриб чиқилган. 
Калит сўзлар: тизим, тизимли ѐндашув, тизимли таҳлил, функционал тизимлар, корхона 
қиймати, автотранспорт воситалари қиймати. 
 
Кириш. Ўрганилаѐтган объектларни тизим кўринишида тасаввур этиш ҳозирги 
кунда аниқ фанларнинг вакиллари томонидан улар олдида турган муаммоларни ҳал қилиш 
учун кенг фойдаланилмоқда. Замонавий фанда тизимли ѐндашувнинг кенг қўлланилиши 
тизимли тасаввурлар фанида жараѐнларни тавсифлаш, бошқача айтганда, нотизимли 
тасаввурлардан тизимли тасаввурларга ўтиш жараѐнларини тавсифлаш вазифасини қўяди. 
Тизимли ѐндошиш ХХ асрнинг 30-йиллари охирида, оддий тизимлар ва якка 
ҳодисаларни ўрганишдан мураккаб тизимлар ва оммавий ҳодисаларни ўрганишга 
ўтилганида шакллана бошлади. Ушбу ѐндашувга ўтишда алоҳида воқеанинг натижаси 
эмас, балки кўп сонли ҳодисаларнинг умумий самараси муҳим эди. 
Ўтказилган тадқиқотлар шундай хулоса қилишга имкон берадики, умумий тизим 
назарияси тизим сифатида кўрилаѐтган турли хил табиатдаги ва турли мураккаблик 
даражасидаги объектларни тадқиқ қилиш учун методологик асос ҳисобланади. Мураккаб 
объектларни таҳлил қилишдаги қийинчиликлар (тизимли таҳлилнинг) махсус илмий 
инструментларини яратиш заруратига олиб келди, уларнинг асосий тоифалари тизимлар, 
катта тизимлар, тузилмалар, мақсадли йўналишлар иерархиялари, оптималлик ва бошқа 
тушунчалар 
ҳисобланади. 
Замонавий 
фанда 
тизимли 
тадқиқотларнинг 
жуда 
аҳамиятлилигига қарамай, тизимнинг аниқ таърифлари мавжуд эмас.