“Сервис” илмий-амалий журнал 020 йил 4-сон сервис

Tadqiqot metodologiyasi. Ushbu maqolada statistik tahlil va qiyosiy baholash usullari 
asos qilib olingan. Ushbu jarayonda turli internet resurslarda keltirilgan ma‘lumotlardan, ya‘ni 
xorijiy tajribalarni o‗rganish kabi usullardan foydalanildi. Tadqiqot davomida ma‘lumotlar tahlil 
va sintez, mantiqiy tahlil va guruhlash kabi usullarni qo‗llagan holda o‗rganildi.
Tahlil va natijalar. Internet va ijtimoiy tarmoqlarning asosiy qo‗llanish sohasi bevosita 
marketing faoliyati bilan bog‗liq [7]. Kichik va yirik kompaniyalar uchun ushbu sohalar hozirgi 
va kelgusi mijozlar bilan aloqalarni o‗rnatish uchun muhim hisoblanadi. Ushbu soha 
kompaniyalarda mavjud daromadlarni oshirishga imkon yaratib beradi.
Shulardan kelib chiqqan holda Samarqandda mavjud restoranlarning internetdagi faoliyati 
tahlil qilindi. Chunki, restoranlarning biznes strategiyasida Internet orqali reklama faoliyatini 
yo‗lga qo‗yish va mijozlarda ijobiy tasavvur paydo qilish talab etiladi.
Samarqand shahri doirasidagi restoran va boshqa ovqatlanish korxonalari tahlil qilinganda 
[15] quyidagilar e‘tiborni jalb qiladi: 

---

“Сервис” илмий-амалий журнал 
 
2020 йил 4-сон 
118 
1) Brend mahsulotlar taqdim etilmagan; 
2) Restoran yoki kafe deb nomlanishida qaysi parametr asos qilib olingani noma‘lum; 
3) Hech qaysi birining veb-sayti mavjud emas. 
Taqdim etilayotgan taomlar oshxona turlari orqali belgilangan va asosan quyidagilardan 
iborat:
Osiyo
Vegetarian 
Koreya
Turkiya
Amerika 
Evropa 
Marokko 
O‗zbek
Angliya 
Hindiston
Meksika 
Uyg‗ur
Arabiston
Italiya
Rossiya
Chexiya 
Armaniston 
Kavkaz 
Baliq 
Bular jami 19 ta oshxona turlari bo‗lsa, umumiy keltirilgan oshxonalar sonining 16 foizini 
tashkil etadi. Ya‘ni oshxona turlari asosan bir xil ekanligidan dalolat beradi. Oshxona turlarini 
beshta toifaga ajratish mumkin: Mamalakat (masalan, Koreya), Hudud (masalan, Kavkaz), Millat 
(masalan, Uyg‗ur), Taom (masalan, Baliq), Texnologiya (masalan, Vegetarian). E‘tiborli jihati 
yana shundaki, yaqin qo‗shni davlatlar oshxonasi bu yerdan umuman o‗rin olmagan. Taklif 
qilinadigan taomlar restoranlar va kafelar doirasida ulushi esa quyidagicha taqsimlangan: 
Oshxona turlari 
Restoranlardagi 
ulushi, foizda 
Oshxona turlari 
Restoranlardagi 
ulushi, foizda 
Osiyo
1,6
Koreya
0,8 
Amerika 
0,8 
Marokko 
0,8 
Angliya 
0,8 
Meksika 
0,8 
Arabiston
0,8 
Rossiya
4,1 
Armaniston 
2,5 
Baliq 
1,6 
Vegetarian 
1,6 
Turkiya
0,8 
Evropa 
36,6 
O‗zbek
30,8 
Hindiston
0,8 
Uyg‗ur
0,8 
Italiya
3,3 
Chexiya 
1,6 
Kavkaz 
1,6 
Aralash 
7,5 
Jami 
100 
Ushbu raqamlar tahlil qilinganda quyidagilar aniqlandi: 
1) Oshxona turlarining asosiy qismi, ya‘ni ulushi yuqori bo‗lgan, 77,3 foizni tashkil 
qiladi. 
2) Ushbu ulushni ta‘minlab beradigan oshxona turlari soni 31,0 foizni tashkil qiladi. 
Bu qonuniyat iqtisodiy va ijtimoiy sohada kuzatilgan Pareto qonuniga juda mos 
kelmoqda.