Sertifikatlastiriw tiykarlari

muwapıqlıqtı tastıyıqlaw — normativ-huqıqıy hújjetlerdiń, sonıń menen birge, texnikalıq tárepten tártipke salıw salasındaǵı normativ hújjetlerdiń talapları orınlanǵanlıǵı tastıyıqlanǵani haqqında Milliy akkreditatsiya orgını yamasa muwapıqlıqtı bahalaw shólkemleri tárepinen qabıl etilgen sheshimge tiykarlanǵan hújjetlestirilgen (akkreditatsiya haqqındaǵı gúwalıq, muwapıqlıq sertifikatı hám muwapıqlıq haqqındaǵı dekloratsiya formasındaǵı ) tastıyıq;

xızmetkerler — muwapıqlıqtı bahalawǵa tiyisli islerdi ámelge asırıw ushın tayarlıqqa hám ilmiy tájriybege iye bolǵan qánigeler.

Muwapıqlıqtı bahalaw salasındaǵı ulıwma principler, akkreditatsiyalawshı keńselerge, sınaw hám kalibrlew laboratoriyaları sebepshiligine, sapa sistemaların sertifikatlastırıw keńselerine, hár qıylı qadaǵalaw keńseleri iskerliginiń ulıwma kriteryalarına hám de qánigelerdi sertifikatlastırıw keńselerine qoyılǵan ulıwma talaplardı óz ishine alǵan xalıq aralıq standartlar Ózbekstan mámleket standartları retinde qabıl etilgen bolıp olar tómendegishe ataladı :

- O'zDSt ISO/IEC 17000 “Muwapıqlıqtı bahalaw. Sózlik hám ulıwma principler”;

- O'zDSt ISO/IEC 17011 “Muwapıqlıqtı bahalaw keńselerin akkreditatsiyalawshı keńselerge qoyılǵan ulıwma talaplar”;

- O'zDSt ISO/IEC 17025 “Sınaw hám kalibrlew laboratoriyaları sebepshiligine qoyılǵan ulıwma talaplar”;

- O'zDSt ISO/IEC 17021 “Sapa sistemaları auditin ótkeriw hám sertifikatlastırıw keńselerine qoyılǵan ulıwma talaplar”;

- O'zDSt ISO/IEC 17020 “Hár qıylı daǵı qadaǵalaw keńseleri iskerliginiń ulıwma kriteryalari”;

- O'zDSt ISO/IEC 17024 “Xızmetkerlerdi sertifikatlastırıw keńselerine qoyılǵan ulıwma talaplar”.

Ózbekstan Respublikasınıń akkreditlestiriw sisteması normativ hújjetleri:

- O'zDSt 16. 0-98 Ózbekstan Respublikası Akkreditlestiriw sisteması. Ulıwma qaǵıydalar ;

- O'zDSt 16. 1:1999 Ózbekstan Respublikası Akkreditlestiriw sisteması. Sertifikatlastırıw keńseleri hám tekseriw keńselerin akkreditlewini ótkeriw tártibi;

- O'zDSt 16. 2:1999 (EN 45013) Ózbekstan Respublikası Akkreditlestiriw sisteması. Sertifikatlastırıw mekemesi xızmetkerlerine talaplar ;

- O'zDSt 16. 3:2001 Ózbekstan Respublikası Akkreditlestiriw sisteması. Standart úlgilerdi tayarlaw, attestatlaw hám isletiw huqıqı bolǵan yuridikalıq shaxslardı akkreditlew. Shólkemlestiriw hám ótkeriw tártibi;

- O'zDStISO/IEC 17025:2007 Sınaw hám kalibrlew laboratoriyaları kompetentlıǵıne qoyılatuǵın ulıwma talaplar ;

- O'zDSt 16. 5:2001 Ózbekstan Respublikası Akkreditlestiriw sisteması. Hújjetlerdiń metrologik ekspertizasi hám ólshewlerdi orınlaw usılların attestattsiyalash huqıqı bolǵan yuridikalıq hám fizikalıq shaxslardı akkreditlew. Shólkemlestiriw hám ótkeriw tártibi;

- O'zDSt 16. 6 :2003 Ózbekstan Respublikası Akkreditlestiriw sisteması. Ólshewlerdi orınlaw usılınıń qadaǵalawın shólkemlestiriw huqıqı bolǵan yuridikalıq shaxslardı akkreditlew. Shólkemlestiriw hám ótkeriw tatibi;

- O'zDSt 16. 7:2004 Ózbekstan Respublikası Akkreditlestiriw sisteması. Inspektsiya iskerlik ámeldegi firmalarǵa talaplar ;

- O'zDSt 16. 8:2004 Ózbekstan Respublikası Akkreditlestiriw sisteması. Islep shıǵarıw laboratoriyaların attestatlaw. Ulıwma talaplar hám ótkeriw tártibi;

- O'zRH 51-018:2002 Ózbekstan Respublikası Akkreditlestiriw sisteması. Akkreditlengen laboratoriyalarınıń iskerligin inspektsiya tekseriwin ótkeriw tártibi;

- O'zRH 51-104:2000 Ózbekstan Respublikası Akkreditlestiriw sisteması. Sertifikatlastırılǵan ónimlerdiń inspektsiya tekseriwin ótkeriw tártibi;

- O'zRH 51-105:2001 Ózbekstan Respublikası Akkreditlestiriw sisteması. Akkreditlengen sertifikatlastırıw keńseleri iskerliginiń inspektsiya tekseriwin ótkeriw tártibi;

- O'zRH 51-112:2002 Ózbekstan Respublikası Akkreditlestiriw sisteması. Ziyan jetkizbesten nozorat laboratoriyaların akkreditlew;

- O'zRH 51-121:2002 Ózbekstan Respublikası Akkreditlestiriw sisteması. Ziyan jetkizbesten qadaǵalaw. Oqıw hám imtixan orayların akkreditlew;

- O'zRH 51-131:2003 Ózbekstan Respublikası Akkreditlestiriw sisteması. Ziyan jetkizbesten qadaǵalaw. Sertifikatlastırıw mekemesi xızmetkerlerin akkreditlew;

- O'zRH 51-054:2003 Ózbekstan Respublikası Akkreditlestiriw sisteması. Sınaw laboratoriyaları sapa boyınsha qollanbası. Islep shıǵıw boyınsha stilistik kórsetpe;

- O'zRH 51-056 :2003 Ózbekstan Respublikası Akkreditlestiriw sisteması. Sertifikatlastırıw keńseleri sapa boyınsha qollanbası. Islep shıǵıw boyınsha stilistik kórsetpe.

Muwapıqlıqtı bahalaw iskerligine qısqasha toqtalıp ótetuǵın bolsaq, ol óz ishine tómendegi iskerlik túrlerin óz ishine aladı (1. 2-súwret): akkreditlestiriw; sertifikatlastırıw ; muwapıqlıqtı dekloratsiyalaw ; sınawlar ; inspektsiya qadaǵalawı ; júklerdi artıshdan hám túsiriwden aldıngi inspektsiya.

Muwapıqlıqtı bahalaw, ónim (xızmet) process, sistema, jumısshılar hámde muwapıqlıqtı bahalaw boyınsha xızmet kórsetip atırǵan mekemelerge (sertifikatlastıriw mekemeleri, qadaǵalaw mekemeleri, sinew hám kalibrlew laboratoriyaları) salıstırmalı qollanıladı hám olar óz náwbetinde muwapıqlıqtı bahalaw obiektleri esaplanadı.

“O‘zstandart” agentligi xalıqara shólkemler talaplarına tayanǵan halda, muwapıqlıqtı bahalaw sistemasınıń akkreditatsiya tarawındaǵı ISO/IEC 17000 xalıqara standartlar seriyası hám IAF (Xalıqara akkreditatsiya forumi ) hámde ILAC (Laboratoriyalardı akkreditatsiya qılıw xalıqara konferenciyası ) shólkemleriniń sınaǵında hújjetlerin ameliyatqa natiyjeni ámelde qollanıw qılǵan.

Muwapıqlıqtı bahalawsistemasınıń dúzilisi 1.3-súwretde keltirilgen.