Сентябрь 2020 10-қисм

Qashqadaryo viloyati Koson tuman
96-maktab boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi.
Telefon raqami: [phone]
[e-mail] 
Anotatsiya:
ushbu maqolada boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining dars davomida, darsdan so‘ng 
erkin mutolaaga o‘rgatish va uning samarali foydalari haqida fikr boradi.
Kalit so‘z:
og‘zaki savodxonlik, erkin mutolaa.
Bir soatlik darsni san’at asariga qiyoslab, o‘z faniga mehr bilar, mas’uliyat bilan yondoshgan 
o‘qituvchi har bir o‘quvchining darsda faolligiga erisha oladi. Ta’limining asosiy maqsadi ham 
bolani o‘qishga qiziqishini, orttirish, uning dunyoqarashini o‘stirish, ta’lim-tarbiya berishdan 
iboratdir.
Boshlang‘ich sinf o‘quvchilari bilan ishlashda boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari juda e’tiborli, 
ma’suliyatli va tashabbuskor bo‘lishi talab etiladi. o‘quvchilarning yozma savodxonligini 
oshirish bilan birga ularning og‘zaki savodxonligiga ham katta e’tibor berish darkor. ayniqsa 
kichik yoshdan bunga e’tibor berilsa murg‘ak o‘quvchida so‘zlash qobiliyati, o‘z fikrini erkin, 
mustaqil bildira olish qobiliyati shakllanadi. og‘zaki savodxonlikka erishish uchun o‘quvchi 
ko‘proq badiiy kitoblar mutolaasi bilan shug‘ullanishi kerak. Chunki mutolaa jarayonida ham 
o‘quvchining dunyoqarashi kengayadi, ham so‘z boyligi ortadi. har bir darsdan so‘ng qisqa 
vaqt o‘quvchilarga mutolaa uchun ajratilsa, o‘quvchi har kuni qandaydir ma’naviy ozuqaga ega 
bo‘ladi. Bunday usul o‘quvchining og‘zaki savodxonligining rivojlanishiga olib keladi. 
mustaqil mutolaa qilish esa o‘quvchi bola ruhiyatini oziqlantiradi. Bundan tashqari faol 
o‘qituvchi o‘z mahoratini ishga solib har bir soat dars mobaynida interfaol metodlardan ham 
unumli foydalanib o‘quvchining yosh xususiyati, savodxonlik darajalariga mos didaktik o‘yinlar, 
qiziqarli multimedialardan foydalansa, yuqori dars samarodorligiga erisha oladi. Buning uchun 
o‘qituvchidan yuksak pedogogik mahorat talab etiladi. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini mutolaaga 
o‘rgatishda dastlab suratli, kichik hajmli asarlarni tavsiya etish lozim. Chunki yosh doirasidan 
kelib chiqib, kichik yoshdagi o‘quvchi mutolaa chog‘ida asar qahramonlari va voqealarni tasavvur 
etishi uchun ham suratlarning ahamiyati katta. 
Xulosa qilib aytganda, o‘quvchi uchun kitob mutolaasi uni erkin fikrlash, dunyoqarashining 
kengayishiga zamindir. 
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. “Boshlang‘ich ta’lim jarayonida innovatsion yondashuv” – Toshkent “Yangi nashr” – 2014 
yil. muallif: matluba Shodiyeva. qashqadaryo viloyati pedogogik kadrlarni qayta tayyorlash va 
malakasini oshirish institute “maktabgacha ta’lim va boshlang‘ich ta’lim” kafedrasi o‘qituvchisi.

---

175