Сентябрь 2020 10-қисм

Сентябрь 2020 10-қисм
Тошкент
BOSHLANG‘ICH SINF MATEMATIKASIDAN DARS TURLARI
Sharipova Nargiza Boqiyevna 
Buxoro viloyati G‘ijduvon tumani 
4-maktabning boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi 
([phone])
Annotatsiya: 
matematika darsining turlari darsning mazmuniga bog‘liq bo‘lgan ba’zi bir 
xususiyatlardan kelib chiqadi. Bunday darslarning tafsiloti muvoffaqiyatga erishmoq uchun u 
yoki bu o‘quvchining o‘zlashtirmaslik sabablarini aniq bilish, ular yo‘l qo‘yadigan xatolarni aniq 
hisobga olish kerak.
Kalit so‘zlar: 
individuallik, guruh bo‘lib ishlash, ko‘rgazmali qurol, mustaqil ish, maqsad, 
reja
dars o‘qitish jarayonining asosiy bo‘g‘inidir. “dars” so‘zining dastlabki ma’nosi bu ma’lum 
muddatga bajarilishi kerak bo‘lgan mehnat topshirig‘idir. 
darsning tuzilishi haqidagi masala matematika metodikasining umumiy qismi asosiy 
masalalardan biridir.
Boshlang‘ich sinf matematikasidan dars turlari quyidagilar:
1. mustaqil ish darslari. darsda oldingi amalga oshirilgan barcha ishlar o‘qituvchining mustaqil 
ravishda yangi bayon qilingan qoida-qonunlari asosida misol-masala yechishga qaratilmog‘i 
kerak. Bu darslarda o‘quvchilar o‘zlarining bilimlarini mustahkamlaydi, ba’zi malakalar hosil 
qiladi, uy vazifasini bajarishga tayyorlaydi, yangi mavzuni o‘zlashtirish bilan bog‘liq bo‘lgan 
qiyinchiliklarni yengadi.
2. Yangi bilim, malaka va ko‘nikmalarni mustahkamlash darsi. har bir darsda olg‘a qarab 
siljiydilar,lekin darslar orasida shundayi ham borki, bunday darsning asosiy qismi oldindan 
olgan bilimlarni mustahkamlashga qaratilgan bo‘ladi.mustahkamlash va olingan bilim ko‘nikma 
va malakalarni hosil qilish uchun darsning tizimi har xil bo‘lishi mumkin. Bunday darsning 
tug‘ilishiga quyidagilar kiradi: uy vazifasini tekshirish,mavzuni va darsning maqsadini e’lon 
qilish,mustaqil ravishda ifodalar va masalalar tuzishi,o‘lchashi va grafik bajarishi va h.k
3. o‘tilgan materialni takrorlash darsi. Boshlang‘ich sinflarda matematikadan har bir darsda 
qandaydir darajada o‘tilgan materiallar takrorlanadi va mustahkamlanadi. Takrorlash vzifasi 
faqatgina bilim, ko‘nikma va malakalarni mustahkamlash bilangina chegaralanmaydi, balki bu 
bilan, ko‘nikma va malakalrni to‘ldirish, chuqurlashtirish va bir tizimga keltirishni ham o‘z 
ichiga olishi kerak.
4. Xatolarning oldini olish maqsadida bilim, ko‘nikma va malakalarni tekshirish darsi. 
o‘quvchilarning bilim,malaka va ko‘nikmalarini tekshirishga alohida dars bag‘ishlanadi. Bunday 
darsga mavzu v abo‘limni tugatgandan keyin o‘tkaziladigan yozma nazorat ishi darsi misol 
bo‘ladi.
5. o‘quvchilarning alohida va guruhli ishlari. guruhli mashg‘ulotlar butun guruh bilimidagi 
kamchiliklar bir xil bo‘lgandagina o‘tkaziladi. individual ishlarni tashkil qilishdan maqsad 
o‘quvchilarning o‘zlashtirgan bilimlaridagi kamchiliklarni bartaraf qilish uchun kurash, 
o‘quvchilarning o‘zlashtirmaslik sabablarining oldini olish va uni bartaraf qilishdan iborat.
Xulosa:
Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak, matematikadan dars turlaridan o‘z o‘rnida foydalanish yaxshi 
natijalar beradi. har bir darsni qiziqarli, ko‘rgazmalarga boy qilib tashkil etish esa o‘qituvchining 
pedagogic mahoratiga bog‘liq. dars qanch qiziqarli tashkil etilsa. uning natijasi shuncha yaxshi 
bo‘ladi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. m.e.Jumayeva. Z.g‘.Tadjiyeva “Boshlang‘ich sinflarda matematika o‘qitish metodikasi” 
Tosh 2005
2. internet ma’lumotlari.

---

127