Semema va uning tarkibiy qismlari

Mavzuni mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar

1.Shaklning mohiyati haqida gapiring.

2.Borliqda mazmun qanday namoyon bo‘ladi?
3.Til hodisalarida shaklning xususiyatlari qanday?
4.Til hodisalarida mazmun qanday mohiyatga ega?
5.Tushuncha va semema qanday umumiylikka ega?
6.Tushuncha va semema qanday farqlarga ega?


Test
1. Gapda nozik so‘zining kaysi ma’nosi ifodalangan: Bu juda nozik ish, ehtiyotkorlik lozim. A) “mo‘rt” V ) “qaltis”S) “qiyin”D) “yengil”
2. Gapda yo‘l so‘zining qaysi ma’nosi ifodalangan? Bu masala qaysi yo‘l bilan yechiladi. A) “tadbir” V) “safar” S) “yo‘nalish” D ) “usul”
3. So‘z atayotgan predmet nima deb yuritiladi? A) denotat B) referent C) siznifikat D) tushuncha
4. Ziddiyat ikki a’zoli bo‘lsa, qanday a’zoli deyiladi? A) Binar oppozitsiya B) terner oppozitsiya C) ko‘p a’zoli oppozitsiya D) Ekvipolent oppozitsiya

Glossariy nomema – leksemalarni tashkil etgan fonetik sistema sonema – morfemalarni tashkil etgan fonetik sistema semema – mustaqil leksemalarning lisoniy tabiatli, sinonimik qator bilan aniqlanadigan mazmuni

Adabiyotlar

1. 
   Ne’matov H., Bozorov O. Til va nutq. −Toshkent: O‘qituvchi, 1993.
   
2. 
   Ne’matov H., Rasulov R. O‘zbek tili sistem leksikologiyasi asoslari. -Toshkent: O‘qituvchi, 1995.
   
3. 
   Tulenov J., G‘afurov Z. Falsafa. – Toshkent: O‘qituvchi, 1997.
   
4. 
   Ne’matov H., Mengliyev B. Tilshunoslikning metodologik masalalari. – Toshkent, 2017.
   
5. 
   Mirtojiyev M. O‘zbek tili semasiologiyasi. – Toshkent: Mumtoz so‘z, 2013.
   

LEKSEMA SEMEMASINING TARKIBI


Kalit tushunchalar
nomema, sonema, semema