Scientific progress volume ǀ issue ǀ

ǀ
ISSUE 2 
ǀ
2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 841
MUSIQA SAN'ATINING HOZIRGI KUNDAGI O’RNI
 
Madina Nasretdinova
 
Farg’ona davlat 
universiteti 
Ismoil Rustamov 
Farg‘ona davlat 
universiteti 
Oybek Karimov 
Farg‘ona davlat 
universiteti 
ANNOTATSIYA 
Ushbu maqolada o‘zbek san’ati
ning 
nomoddiy me’rosi xisoblanmish maqom 
janrining vijudga kelishi va rivojlanish bosqichlari borasida so‘z boradi. Hozirgi kunda 
milliy maqom san’atimizni tiklash va yanada rivojlantirish borasida davlat siyosati 
darajasida olib borilayotgan tub islohatlarning?ohiyati borasida fikr yuritiladi. 
Kalit so‘zlar
: 
maqom, san’at, ustoz
-
shogird, musiqiy me’ros, lad, tuzulma, xalq 
ijodi. 
 
KIRISH 
Musiqa san'ati asrlar davomida rivojlanib, turli xil janrlar asosida takomillashib, 
sayqallanib kelmoqda. Qadimdan avloddan
–
avlodga og'zaki hamda yozma ko'rinishda 
xozirgi kungacha yetib kelgan nomidiy madaniy me'roslar bugungi musiqa san'atini 
shakllanishiga asos bo'lmoqda. Har bir xalq o'zinig qadimiy musiqiy me'rosiga egadir. 
Shuningdek o'zbek musiqa san'atida ham ajdodlarimizdan ustoz
–
shogird an'analari 
asosida rivojllanib bizgacha yetib kelgan o'zbek xalqining ulkan madaniy me'rosi 
bo'lmish "Shashmaqom", "Xorazm maqomlari", "Farg'ona va Toshkent maqom yo'llari" 
so'zimiz tasdiqidir. 
Maqom iborasi arab tilidan olingan bo'lib 
—
o'rin, joy, makon kabi 
ma'nolarni anglatadi. Maqom so'zi musulmon Sharq musiqasida asosiy tushunchalardan 
biridir. Dastlab muayyan balandlikdagi tovushni hosil etish uchun torli cholgʻuning 
dastasida barmoq bilan 
bosiladigan joy, parda maʼnosida ishlatilgan. Keyinchalik, Sharq 
musiqa nazariyasi rivojlanishi jarayonida maqomning mazmun doirasi tobora kengayib, 
bir-
biriga nisbatan bog'liq boshqa maʼnolarni ham anglata boshladi: 
• lad tuzilmasi, lad tizimi; 
• shakl
, janr;
• muayyan pardalar zaminida vujudga kelgan kuy
-ohanglar;
• bir qismli yoki turkumli cholgʻu va ashula yoʻllari;
• musiqiy uslub va boshqalar [1]. 
NATIJALAR 
Maqomlar insonning musiqa haqidagi tushunchalari, musiqiy
–
estetik qarashlari 
barkamol bo'lgan, kishilarning ongi va saviyasi yuksalgan bir davrda yuzaga kelgan. 
Shuni aytish kerakki, IX
–
X
–
asrlarda yashab o'tgan vatandoshimiz Abu Nasr 
Farobiyning musiqashunoslikqagi buyuk xizmatlari o'laroq Sharq musiqa ilmiga asos 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3