«scientific progress» Scientific Journal issn: 2181-1601 ///// \\\\\ Volume: 1, issue: 6

 
 
 80
0
 
100
0

120
0

 
140
0 
Parmaning yuqori burchagi 
3-rasm. Polimetilmetakrilatda parmalangan teshik qirralari bo‘ylab yoriqlarning 
paydo bo‘lishiga parma yuqori burchagining ta’siri 
4v-rasmda parmaning kesuvchi qirralarini, shuningdek, old burchagini 
kichiklashtiruvchi charxli turi berilgan; bunday parma bilan yaxshi sifatli yoriqlardan 
holi ko‘rinishdagi teshiklarga ega bo‘lish mumkin.
PKM parmalash presslangan yoki qatlamli materiallardan tayyorlangan detallarga 
ishlov berish mobaynida keng qo‘llaniladi. Biroq, ishlov berilayotgan materialda erib 
ketish, parmalangan teshik devorlariga qisilib qolish, teshik qirg‘oqlari atrofida yoriqlar 
paydo bo‘lishi kabi yuz berishi mumkin bo‘lgan buzilish holatlaridan saqlanish oson 
emas. 
4-rasm. PKM parmalashda parmalarning asosiy turlari 
a
– spiralsimon parma; 
b va v
– maxsus spiralsimon parmalar; 
g
– spiralsimon 
parmaning uch qirra bilan o‘zgartirilgan tuzilishi; 
d
– parrakli parma; 
e
– maxsus 
parrakli parma; 
j
– markazdan parrakli parma; 
z
– ichi bo‘sh parma. 
4-rasmda oddiy spiralsimon parmadan, yuqori burchagi qo‘shaloq charxli 
parmadan, kesuvchi qirralari charxli parmadan olingan qirindi tasvirlangan. Parma 
diametri d=8,1 mm, ω=27
0
, α=15
0
, n=2000 ayl/daq,
s=
0,05 mm/ayl. Oxirgi ikki 
turdagi parma bilan ishlash mobaynida silliq sirtli uzilmas qirindi olinadi, teshik 
qirralari atrofida yoriqlar hosil bo‘lmaydi. 

---

www.scientificprogress.uz 
«SCIENTIFIC PROGRESS» Scientific Journal
ISSN: 2181-1601 ///// \\\\\ Volume: 1, ISSUE: 6