Сборник научных трудов

ДОРИЛАРГА ЧИДАМЛИ БЎЛГАН СИЛ 
Қ
ЎЗ
Ғ
АТУВЧИЛАРИНИНГ КЕНГ ТАР
Қ
АЛИШ САБАБЛАРИ 
Мустанов А.Ю., Матназарова Г.С., Разиков Ф. 
Тошкент тиббиёт академияси 
Ҳ
озирги кунда сил касаллиги глобал муаммога айланиб, нафа
қ
ат ривожланаётган ва балки ривожланган 
давлатлар 
ҳ
ам унинг таъсиридан азият чекмо
қ
да. Сил билан зарарланган беморларни даволаш муддатининг даво-
мийлига ва дориларнинг бош
қ
а дорилар билан бирга 
қ
ўлланиши натижасида сил микобактерияларнинг дориларга 
чидамли турлари ортиб бормо
қ
да. Охирги 10 йил ичида бутун дунёда, шу жумладан Ўзбекистонда 
ҳ
ам дориларга 
чидамли бўлган сил 
қ
ўз
ғ
атувчиси билан зарарланганлар сони 5-4% ортганлиги ани
қ
ланган. Сил 
қ
ўз
ғ
атувчисининг до-
риларга чидамли бўлган 
қ
ўйидаги турлари фар
қ
ланади: дориларга монорезистентли, мултирезистентли, полирези-
стентли турлари. Шулардан мултирезистентли турини назорат 
қ
илиш 
қ
ийинлик ту
ғ
дирмо
қ
да. Силнинг мултирези-
стентли тури бўйича 2013-2015 йилги ўтказилган эпидемиологик тахлилар натижасига кўра республикамизда янги 
ани
қ
ланган бактерия ажратадиган беморлар ичида 14,0%, мултирезистентли турлари ташкил этмо
қ
да. 2012 йилдан 
2015 йилнинг охирги саккиз ойигача бўлган давр ичида дориларга чидамли сил касаллиги 2 млндан ошганлиги 
қ
айд 
этилган. Африка 
қ
итасида мамлакатлар учун жиддий муаммолардан бири миксинфекция яни (ОИВ+сил) 
ҳ
исобланиб, 
ОИВ инфекцияси билан зарарланганлар 
ҳ
исобига Африка а
ҳ
олиси ўртасида сил билан касалланиш даражаси 3 марта 
ошган. ЖССТнинг маълумотларига 
қ
араганда, бутун ер юзида 15 ёшгача бўлган болаларнинг 180 миллиони сил мико-
бактериялари билан зарарланиб, сил касаллигидан 
ҳ
ар йили 170 минг бола нобуд бўлмо
қ
да. Силга 
қ
арши курашиш, 
даволаш ва уни эпидемиологик назоратини ўтказиш республикамиз мутахассислари олдида турган долзарб муаммо-
лардан бири 
ҳ
исобланади. Тад
қ
и
қ
отнинг ма
қ
сади. Сил касаллигининг замонавий эпидемиологик хусусиятларини ўр-
ганиш ва ушбу маълумотлар асосида сил касаллига 
қ
арши 
қ
ўлланиладан профилактик чора-тадбирларни такомил-
лаштириш. Тад
қ
и
қ
от материллари ва усуллари. Ўзбекистон ва 
Қ
ора
қ
олпа
ғ
истон Республикалари ДСЭНМ нинг сил 

---