Say d u lla m irzayev

A b d u lla O rip ovnin g «S oh ib q iron », T o ‘ra M irzo va A sror
Sam adning «Sohibqiron Temur» sh e’riy dram alari, M a ’ruf
Jalilning «Sohibqiron» sh e’riy qissasi, Barot B oyqobilovning
«H ayrat ul-Ahror», D ushan Fayziyning «Im om al-Buxoriy»
sh e’riy rom anlari shular ju m lasidan b o ‘lib, ularda o ‘tm ish
tarixiy haqiqati k o ‘p jihatdan to ‘g ‘ri aks ettirilgan.
Barot Boyqobilovning «Hayrat ul-Ahror» (1998) asarida to
X X asrning 90-yillarigacha ham nuqul qora b o ‘yoqlarda, salbiy
shaxs sifatida ta’rif etilgan, hatto buyuk olim Mirzo U lu g‘bek
fojiasining sababchisi, uning Samarqandda qurilgan mashhur
rasadxonasini buzdirgan, undagi ilmiy kuchlarni quvg‘in qilgan
kaltabin, johil odam tarzida talqin etilgan X o ‘ja Ahrori Vali
(1 4 0 4 -1 4 9 0 ) obrazi yangicha tasvirlangan. R om an d a shoir
k o ‘pgina tarixiy-ilm iy yod gorliklarga va n o y o b hujjatlarga
81

---

tayangan holda X o ‘ja Ahrorning teskarichi shaxs emas, aksincha,
xalqimiz m a ’naviy hayotida muhim ijobiy rol o ‘ynagan ulug‘
mutafakkir, murshidi komil ekanini obrazli ravishda k o ‘rsatib
bergan. R om anda b osh qahram on X o ‘ja Ahror obrazi xalq
hayoti va mamlakat tarixi bilan uzviy b og‘liq holda tasvirlangan.
Shu tariqa, uzoq o'tmish manzaralari ochib berilgan.
Shunday qilib, о ‘zbek she’riyat‘i mustaqillik yillarida yangi
zam on talablariga m os ravishda o ‘sa bordi. Bu ijodiy ishda
tajribali, ustoz shoirlar bilan birga, adabiyotga 80- 90-yillarda
kirib kelgan yosh shoirlar ham jonbozlik k o ‘rsatdilar.
Darhaqiqat, m ustaqillik davrida o ‘zbek shoirlarining safi
Abduvali Qutbiddin, Tursun Ali, Barno E shpo‘lat, Sirojiddin