t a ’minlash uchun yangi-yangi tashbehlar va ohori to ‘kilmagan
qofiyalar ishlatadi.
M irte m irn in g
3 0 -y illa rd a g i
s h e ’r iy a tin in g m u h im
xususiyatlaridan biri shundaki, shoir
tabiatni ju d a nozik his
e tg a n h o ld a a s a r g ‘o y a s in i o c h is h d a ta b ia t ta s v irid a n
san’a tk o ro n a foydalanadi. M uhim hayotiy g‘oyalarni peyzaj
tasviri asnosida ifodalaydi. Bu xususiyat shoirning « 0 ‘ylar»,
«Qizg‘aldoq», «Qoya», «Seni, bolaligim», «Xayr, Toshkent»,
«Lolazordan o ‘tganda», «Achchisoy», «Yashil yaproqlar» kabi
she’rlarida yaqqol k o ‘rinadi. Bu she’rlarda
peyzaj tasviri asar
g ‘oyasini badiiy ifodalashga, lirik q ah ram o n n in g kayfiyati,
ruhiy kechinm alarini ochib berishga xizmat qiladi:
Yondiradi dalalarning qo'ng'ir to'shlarini
Olovlangan, о ‘tday yongan iyul quyoshi,
Vodiylar uzra y o yib m arm ar kulishlarini
Oqarib ko'rinadi tog ‘laming boshi.
To ‘qaylar soch taraydi y e Ida to ‘Ig ‘onib,
C h o ‘qqilarda sakrashar olqor, ohular...
Tog ‘lam ing etaklarida shu 'lalar yonib,
Tov la nib oqadi shishaday suvlar...
(«Xayr, Toshkent»)
M irtem ir o ‘z she’rlarida tabiat tasviridan
obraz yaratish va
asar g‘oyasini ifodalashda asosiy material sifatida foydalanadi.
Shu sababli d a f’atan q aragan d a tabiatn in g q uruq tasviridan
iborat b o ‘lib tuyuluvchi «Seni, bolaligim», «Kuz» kabi she’rlarida
ham hayotni, V atanni sevish g‘oyasi «yashirinib» yotadi.
M irtem ir ikkinchi jah o n urushi yillarida yaratgan asarlarida
ham m anzara tasviri orqali h ayotbaxsh fik rlar ifodalangan.
Uning «Bu — mening Vatanim», «Qirg‘oq», «Vafo», «Dengiz
b o ‘ylarida» kabi she’rlarida yurt chiroyi, hayot g o ‘zalliklari
tarannum etiladi. Shu sababli bu she’rlar o ‘quvchida
Vatanni
dushm andan himoya qilish uchun g‘ayrat va shijoat tuyg'ularini
uyg‘otadi. A gar 20-30-yillarda M irtem ir sh e’riyatida asosiy
o ‘rinni yangi hayo tn i q utlash,
yer-suv islohoti, xotin-qizlar
ozodligi kabi m avzular egallagan b o ‘lsa, urush yillarida asosiy
o ‘rinni harbiy-m udofaa mavzusi ishg‘ol etdi.
Shoir V atanga
282
m uhabbat, kurashga chaqiriq, g‘alabaga ishonch yo‘nalishlarida
q ato r yetuk badiiy asarlar yaratdi.
M irtem ir «M en ona b o ‘lsam agar», «Sen — ona!», «Bu —
m ening V atanim » , «O na sh a h ar» , « H a m sh ah a r» , «O 'ch» ,
«Q irg‘oq», «Ham shira» singari she’rlarida ham front va front
ortidagi jangovar hayotni samimiyat bilan aks ettirgan.
M irtem irn in g h a rb iy lirik a si to m m a ’n o d a g i ja n g o v a r,
xalqchil lirikadir. Shoir xalq ommasini qiziqtiradigan, hayajonga
so la d ig a n tu y g ‘u la rn i x a lq o n a so d d a ,
lek in te ra n ta rz d a
ifodalagan. Bunda u xalq q o ‘shiqlarining mazmuni va shaklidan,
jonli til boyliklaridan ustalik bilan foydalangan. Shunga k o ‘ra
shoir to ‘qigan ko ‘pgina baytlar xalq maqollari va hikmatli so‘zlari
d a ra ja s id a tu ra d i. M irte m ir « 0 ‘ch» s h e ’rid a ja n g c h ila rn i
fashistlardan qasos olishga undar ekan,
xalq hikmatlariday aks
sado beruvchi baytlar yaratgan:
Do'stlaringiz bilan baham: