Say d u lla m irzayev

163

---

Xalq isyoni saltanatni yo ‘q qildi,
Xalq istadi: toj va taxtlar yiqildi...
Asarda shoir xalqning buyuk kuch-qudrat sohibi ekanini 
tasvirlash bilan birga, uning eng ezgu va muqaddas istagini ham 
obrazli tarzda ko‘rsatib beradi. Boshqacha qilib aytganda, xalq 
istagi o ‘z erkini o ‘z qo'liga olib, ozodlikka erishishdir. Cho‘lpon 
nazdida, agar xalq istagi sari qo‘zg‘alsa, uni hech qanday kuch 
tutib qola olmaydi. Faqat gap xalqda ana o ‘sha tilakni, istakni 
uyg‘ota olishdagina ekanligini ham shoir teran anglaydi. 
Shoirning istagi xalqda istak uyg'otishdir:
Xalq istagi
— 
ozod bo ‘Isin bu о Чка,
Ketsin uning boshidagi ко ‘lanka.
C h o ‘lpon o ‘z she’rlarida xalq va Vatan obrazlarini aks 
ettirib, ozodlik va istiqlol g‘oyalarini ifodalar ekan, turli tasviriy 
v o sita la r, ju m la d a n , ta b ia t m a n z a ra la rid a n m o h iro n a 
foydalanadi. Darhaqiqat, C ho‘lpon tabiatni juda nozik va teran 
his qiladi. Lekin u tabiat manzaralarini shunchaki asar bezagi 
sifatida tasvirlam aydi. Aksincha, ularga insonni ulug‘lash, 
millatsevarlik, vatanparvarlik, erk-ozodlik g'oyalarini ustalik 
bilan yuklay oladi. «K o‘klam keladir» she’rida shoir fasllar 
go‘zali — ko'klam ning maftuni sifatidagina k o ‘rinmaydi. U 
yurt hayotida ham bahor singari o ‘zgarish, tozarishlar ro ‘y 
berishini orzulaydi, Vatanning k o ‘klam kabi gullab-yashnashini 
istaydi ham da bu ezgu tuy g‘uni asarning umum iy ruhiga 
singdirib yuboradi:
Ко ‘klamoyim yo 'Iga chiqqan. Ко ‘klam oyim
qo ‘zg ‘algan.
Ко ‘к ко ‘ylakning bitishiga uncha ко ‘p ham •
qolmagan!..
Ко ‘klamoyning ipak ко ‘ylak etaklari sudralib,