Savollarga javoblar: Milliy valutaning qanday almashuv kurslari mavjud?

Savollarga javoblar:

1.Milliy valutaning qanday almashuv kurslari mavjud?

Valuta kursi o`rnatilishining qattiq va suzuvchi tartibi mavjud.

         2. Qanday valuta kursi rejimlari mavjud?

Xalqaro amaliyotda valutalarning quyidagi turlari mavjud:

Erkin ishlatiladigan valuta (freely usable currency) – to`lov balansining joriy operatsiyalar bo`limida valutaviy cheklashlar bo`lmagan mamlakatlarning milliy valutalari.

• 
  Qattiq valuta (hard currency) – iqtisodiy va siyosiy jihatdan barqaror hisoblangan mamlakatlarning almashuv kursi barqaror bo`lgan valutalari.
  
• 
  Yumshoq valuta (soft currency) – xalqaro miqyosda to`lov vositasi vazifasini bajara olmaydigan, ya`ni tashqi konvertirlikka ega bo`lmagan valutalar.
  
• 
  Xalqaro rezerv valutalar (reserve currency) – dunyoning barcha mamlakatlarida xalqaro to`lov vositasi sifatida qabul qilinadigan etakchi valutalar.
  

         3. Rezerv valutalarni aniqlash uchun qaysi mezonlardan foydalaniladi?

XVF mezonlari bo`yicha, xalqaro rezerv valuta deganda davlatlarning xalqaro zaxiralari nominali aks ettiriladigan valuta tushuniladi.

         4. Qanday valutalar erkin almashinadigan valutalar hisoblanadi?

Xalqaro rezerv valutalar (reserve currency) – dunyoning barcha mamlakatlarida xalqaro to`lov vositasi sifatida qabul qilinadigan etakchi valutalar.

         5. “Valutalarning xarid qobiliyati” nazariyasining asosiy qoidalari nimalardan iborat?

Valutalarning xarid qobiliyati nazariyasining asosiy qoidasi shundan iboratki, valuta kursi ikki mamlakat valutasining nisbiy qiymati bilan belgilanadi, o`z navbatida, valutalarning o`zaro nisbiy qiymati esa, baholar darajasiga bog`liqdir.

         6. “Suzuvchi valuta kurslari” nazariyasining mazmuni nimalarda namoyon bo‘ladi.

Suzib yuruvchi kurslarning muhim afzalliklari quyidagilardan iborat:

• 
  to`lov balansini avtomatik tarzda muvozanatlashtirish imkonini beradi;
  
• 
  milliy iqtisodiy siyosat usullari tashqi tazyiqsiz tanlanadi;
  
• 
  valutaviy spekulyativ amaliyotlarni jilovlash imkonini beradi;
  
• 
  xalqaro savdoni rag`batlantiradi;
  
• 
  valuta kursini valuta bozorida erkin shakllantirish imkonini beradi.
  

M. Fridmenning fikriga ko`ra, valuta kursi talab va taklif asosida erkin shakllanishi va davlat uni tartibga solmasligi lozim.

         7. “Belgilangan paritetlar va valuta kurslari” nazariyasining asosiy qoidalari nimalardan iborat?

Mazkur nazariyaga ko`ra, valuta kursining o`zgarishi to`lov balansini tartibga solishning samarasiz usuli hisoblanadi. Chunki, xalqaro bozorlarda baholarning valuta kurslarining o`zgarishiga bog`liq ravishda tebranishiga tashqi savdo yetarli darajada reaksiya bermaydi.

         8. Milliy valutaning almashuv kurslariga qaysi omillar ta’sir ko‘rsatadi?

Markaziy bank tomonidan amalga oshiriladigan pul-kredit siyosati milliy valutaning almashuv kurslariga, shu jumladan, nominal almashuv kursiga tasir etuvchi muhim omillardan biri sanaladi. Bundan tashqari inflatsiya, to`lov balansining defitsitli ekanligi, davlat budjetining defitsiti hamda avlat tashqi qarzining o`zgarishi milliy valutaning nominal almashuv kursiga bevosita ta`sir ko`rsatuvchi muhim omillardan sanaladi.

         9. Milliy valutaning barqarorligini ta’minlashda qo‘llaniladigan qanday usullarni bilasiz?

Valuta siyosati – bu valuta munosabatlarini tashkil qilish va tartibga solish bilan bog`liq bo`lgan munosabatlarning yig`indisidir.

Valuta siyosatining ikki shakli mavjud:

1. Diskont siyosati

2. Deviz siyosati

         10. Devalvatsiya nima maqsadda amalga oshiriladi?

Devalvatsiya – bu milliy valutaning xorijiy valutalarga nisbatan qadrsizlanishidir.

         11. Revalvatsiya nima maqsadda amalga oshiriladi?

Revalvatsiya - bu milliy valutaning xorijiy valutalarga nisbatan qadrining oshishidir.