Saqlash vazirligi sh. S. Shoyimova, M. K. Xoshimova, sh. R. Mirzayeva, M. M. Qo

Zamonaviy  ta’lim  texnologiyalarining 
didaktik  tizimi  shundan 
kelib  chiqadiki,  ikki  tomon  –  o’qitishva  o’qish  –  ta’lim  jarayonida 
yaxlitlikni  tashkil  qiladi  va  didaktikaning  predmeti  bo’lib  xizmat  qiladi. 
Zamonaviy  ta’lim  texnologiyalarini  dasturlashtirilgan,  muammoli, 
rivojlantiruvchi  o’qitish  (P.Galperin,  L.Zankov,  V.Davidov),  gumanistik 
(insonparvarlik)  psixologiya  (K.Rodjers),  kognitiv  psixologiya  (J.  Bruner), 
Rossiyada  80-yillar  o’qituvchi-  novatorlarning  pedagogik  texnologiyasi, 
hamkorlik  pedagogikasi,  masofaviy  ta’lim,  modulli  ta’lim  singari 
yo’nalishlar tashkil qiladi.
 
Rivojlantiruvchi  ta’lim  texnologiyalariga  ta’lim  oluvchi  shaxsining 
qiziqish  va  ehtiyojlarini,  individual  sifatlarini,  ayrim  sohalarda  kuchli 
namoyon  bo’ladigan  bilimlarini,  ijodiy  qobiliyatlarini  rivojlantirish 
texnologiyalari  kiradi.  Bunda  har  bir  ta’lim  oluvchining  imkoniyatlarini 
hisobga  olgan  holda  o’qitish  jarayoni,  o’zgacha  yondoshuvli  ta’lim  orqali 
bir 
sifat 
bosqichidan 
ikkinchisiga  o’tishini  ta’minlovchi  jarayon 
tushuniladi
.
 
Ushbu   zamonaviy   yondashuvlarda   o’qitish  maqsadi   nafaqat
 
bilimlarni shakllantirishdan iborat, balki ta’lim oluvchilarni umumiy 

---

47
 
 
rivojlantirish, 
ularning 
intellektual, 
mehnat, 
badiiy 
malakalarini 
rivojlantirish,  bilish  va  ma’naviy  ehtiyojlarini  qondirishdan  iboratdir. 
O’qituvchi ta’lim oluvchilarning o’quv-bilish faoliyatini boshqarar ekan,  bir 
vaqtning  o’zida  ularning  mustaqil  ishi,  faolligi  va  ijodiy
 
izlanishini  ham  rag’batlantiradi.  Pedagogik  hamkorlik  –  bu 
o’qituvchiva  ta’lim  oluvchining  o’zaro  tushunishi,  bir-birining  ma’naviy 
dunyosiga  kirishi,  bu  faoliyatning  kechishi  va  natijalarini  jamoaviy  tahlil 
qilishi asosida  o’qituvchiva ta’lim oluvchining  birgalikdagi rivojlantiruvchi 
faoliyatini  tashkil  qilish  g’oyasidir.  Hamkorlik  darslari  –  bu  ta’lim 
oluvchilar  tafakkurini  “eshitish  –  eslab  qolish  –  aytib  berish”  sxemasidan 
“bilish  (o’qituvchiva  guruhdoshlari  bilan  birgalikda  izlanish  orqali)  – 
tushunish – aytib berish – eslab qolish” sxemasigacha uzoq davom etadigan 
qayta qurish jarayonidir.
 
XX  asrda  turli  xil  mamlakat  olimlari  yaxlit  zamonaviy  didaktik 
tizimni  yaratishga  harakat  qildilar.  Fanda  hozirgi  kunga  qadar  yagona 
didaktik tizim yo’q, faqat ayrim umumiylikka ega bo’lgan bir qator nazariya 
va texnologiyalar mavjud.