Saodat sadirova

7.5.5. Kislota - tuz bilan konservalash
Ushbu usul bilan konservalash, asosan, po'stinbop qo'y terilari va boshqa mo'yna xomashyosi uchun qo'llaniladi. Yangi shilingan teri osh tuzi, alyumokaliyli achchiq tosh va ammoniy xloriddan iborat aralashma bilan ishlov beriladi. Jarayon quyidagicha olib boriladi: ag'darma tomonini yuqoriga qaratib, teri tekislab taglikka yoyib joylashtiriladi va unga yuqoridagi aralashma yaxshilab ishqaianadi. So'ngra taxlovlargajoylashtirilib, 7 kun saqlanadi. Konservalash uchun 85 % osh tuzi, 7,5 % alyumokaliyli achchiqtosh va 7,5 % ammoniy xlorid sarflanadi. Qo'shimcha tuzlash bu usulda talab etilmaydi, o'z navbatida konservalash muddati ham qisqaradi. Kislota - tuz bilan konservalash usulining yutug'i terilarga tez ishlov berish va nuqsonlar sonini kamaytirish hisoblansa, kamchiligi - nazoratning qiyinligi hamda aralashma tarkibiy qismlari nisbatining oz miqdorda o'zgarishi, to'qimalarning kuchli suvsizlanishiga olib kelishi hisoblanadi. Buning
218
oqibatida terini ivitish qiyinlashadi. Hozirgi kunda konservalashning mazkur usuli kam qo'llaniladi.
7.5.6. Pikellab konservalash
Osh tuzi va kislota eritmasi pikel deyiladi. Pikel bilan ishlov berish pikellash deb nomlanadi. Pikellash, asosan, mayda xomashyoni konservalash, shuningdek, go'lakni saqlash uchun qo'llaniladi.
Go'lak - ivitish-kullash jarayonlaridan o'tgan, junsizlantirilgan teri. Odatda pikellash qo'y va echki terilarini konservalash uchun qo'llaniladi. Pikel tarkibi quyidagicha: xomashyo massasidan %hisobida: 14-16 % osh tuzi va 0,5-0,7 % kislota (sulfat yoki xlorid) Pikelga mog'orlashni oldini olish uchun fungitsid (masalan, beta-naftol) qo'shiladi. Pikellash barabanlarda 1 soat davomida olib boriladi. So'ngra go'lakni paket shaklida buklab, tubiga tuz sepilgan bochka yoki qutilarga zich qilib joylashtiriladi va go'lak ustidan ham xuddi shu tarzda tuz sepiladi.
Pikellash jarayonida pikelning ta'siri ostida go'lak suvsizlanadi; eritmadagi kislota go'lak mog'orlanashining oldini oladi va yarimmahsulotning yog'sizlanishiga ko'maklashadi. Teri zavodlarida pikellangan go'lakka ishlov berish qulay, chunki ivitish-kullash jarayonlarini olib borish kerak emas, shumngdek, jun ostida yashiringan yuza nuqsonlarini oson payqash mumkin. Ammo pikellangan goiak uzoq vaqt nam xonalarda va yuqori haroratda saqlansa mog'orlanib buziladi.