Sanoat ishlab chiqarishni tashkil etish

Elektron ‘ochta orqali munosabatlar tartibi
professor-o’qituvchi va talaba o’rtasidagi aloqa elektron ‘ochta orqali ham amalga oshirilishi mumkin, telefon orqali baho masalasi muhokama qilinmaydi, baholash faqatgina universitet hududida, ajratilgan xonalarda va dars davomida amalga oshiriladi. Elektron pochtani ochish vaqti soat 15.00 dan 20.00 gacha
Fan mavzulari va unga ajratilgan saotlar taqsimoti: № Mavzular Mahruza Amaliy (seminar) Mustaqil ish 1. Marketing va uni rivojlanishining asosiy bosqichlari 4 2 4 2. Marketing tamoyillari, vazifalari, funktsiyalari va turlari 4 4 4 3. Marketing faoliyatini axborot bilan ta’minlash 4 4 4 4. Marketingni tarkibiy tuzilishi va uni boshqarishni tashkil etish 2 4 4 5. Marketing dasturi 2 2 4 6. Strategik va taktik rejalashtirish, marketing nazorati 2 2 4 7. Bozor kon’yunkturasini tadqiq etish va bashorat qilish 4 4 6 8. Bozor segmentatsiyasi va xaridorlar turlari 4 4 4 9. Tovar va tovar siyosati 4 4 6 10. Narx va narx siyosati 2 2 4 11. Sotish siyosati 2 2 4 12. Kommunikatsiya siyosati 2 2 4 Jami 36 36 52
Talabalar bilimini baholash tizimi: t/r Nazorat turidagi to’shiriqlarning nomlanishi Maksimal yig’ish mumkin bo’lgan ball JN va ON ballar taqsimoti I. Joriy nazoratdagi ballar taqsimoti 35 ball 17 18 Mahruza va amaliy mashg’ulotlarda Maksimal ball 1-JN 2-JN 1. Talabaning mahruza va amaliy mashg’ulotlardagi faolligi va o’zlashtirish darajasi, daftarlarning yuritilishi va holati 19 0-9 0-10 2. Mustaqil tahlim to’shiriqlarining o’z vaqtida va sifatli bajarilishi (keys-stadilar, esse, referat, taqdimot va boshqa turdagi mustaqil tahlim to’shiriqlari) 16 0-8 0-8 II. Oraliq nazorat 35 ball 1. Birinchi oraliq nazorat (amaliy mashg’ulot o’qituvchisi tomonidan qabul qilinadi) 15 Semestrning 7-haftasi 2. Ikkinchi oraliq nazorat (mahruzachi va amaliy mashg’ulot o’qituvchisi tomonidan qabul qilinadi). Ikkinchi oraliq nazorat 2 bosqichda amalga oshiriladi. Birinchi bosqich, 10 ball-talaba yakka tartibda to’shiriqlar oladi va himoya qiladi. Ikkinchi bosqich, 10 ball-talabalar kichik guruhlarga bo’linadi (har bir guruhda talabalar soni 5-7 tagacha bo’lishi mumkin), har bir guruhga alohida to’shiriqlar beriladi va himoya qabul qilinadi. To’shiriqlar 2-3-haftalar oralig’ida talabalarga biriktiriladi. Guruhning faolligi, berilgan to’shiriqni nazariy va amaliy jihatdan yoritilishi, xulosalarning mantiqiy bog’liqligi, kreativ mulohazalarning mavjudligi, huquqiy-normativ hujjatlarni bilishi va boshqa talablarga mosligi hisobga olinadi. Guruhdagi har bir talabaga 0-10 oralig’ida bir xil ball qo’yiladi. Himoya kafedra mudiri tomonidan tasdiqlangan grafik asosida dars mashg’ulotlaridan so’ng tashkil etiladi 20 Semestrning 8-14-haftalar oralig’ida III. Yakuniy nazorat 30 ball Semestrning oxirgi ikki haftasida Jami: 100 ball
Asosiy adabiyotlar:			Armstrong, Gari, Vong, Veronika, Kotler, Filip, Sonders, Djon. Osnovi marketinga, 4-e evropeyskoe izdanie.: per angl.- M.: «I.D. Vilg’yams», 2008.-1200 s. Roy L.V., Tretg’yak V.P. Analiz otraslevix rinkov. Uchebnik. – M.: Infra-M, 2008. – 438 s. Bojuk S., Kovalik L., Maslanova T., Rozova N. Teor T. Marketing: Uchebnik dlya vuzov. 4-e. izd. Standart tretg’ego pokoleniya.- S’B:. ‘iter, 2012-448str. Xotamov I.S. Marketing faoliyatini tahlil qilish va istiqbollash. Darslik. – T.: Iqtisodiyot, 2012.- 240 bet.
Qo’shimcha adabiyotlar:			Bronnikova T.S. Marketing: teoriya, praktika. Uchebnoe posobie. – M.: KNORUS, 2010. – 208 str. Dubrovin I.A. Marketingovqe kommunikatsii: Uchebnik. M:. Izdatelsko–torgovaya korporatsiya « Dashkov i K», 2012-580str.

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAHSUS

TA’LIM VAZIRLIGI
ANDIJON MASHINASOZLIK INSTITUTI
“MASHINASOZLIK TEXNOLOGIYASI” FAKULЬTETI
“SANOAT ISHLAB CHIQARISHNI TASHKIL ETISH” KAFEDRASI
“MARKETING”

fanidan
Bilim sohasi: 300000 – Ijtimoiy fanlar, iqtisod va huquq

Ta’lim sohasi: 340000 – Iqtisod va biznes

Ta’lim yo’nalishi: 5340300 –Marketing (tovarlar va xizmatlar)

UMUMIY SAVOLLAR



Andijon-2018.

«Marketing» fanidan umumiy nazorat savollari

1. 
   Narx turlari (demping narx, o’zgaruvchan narx, narx diapazoni, chakana narx, kontrakt narx).
   
2. 
   Raqobat holatini tahlili (monopoliya, oligopoliya, sof raqobat)
   
3. 
   Narxning funktsiyalari (xisob - kitob va o’lchov funktsiyasi, iqtisodiy tarbiyalash funktsiyasi, raqobat vositasi funktsiyasi).
   
4. 
   Talabning holati va rivojlanishiga ko’ra marketing turlari (konversion marketing, rag’batlantiruvchi marketing, rivojlantiruvchi marketing, remarketing, sinxromarketing, qo’llab quvvatlovchi marketing, demarketing, teskari xarakat kiluvchi marketing).
   
5. 
   Marketing faoliyatini axborot bilan ta’minlash (axborot tizimi, axborot turlari, axborotni tuplash uslublari, axborotni tahlil qilish va qayta ishlash).
   
6. 
   Marketingni tarkibiy tuzilishi (marketing tizimi haqida tushuncha, iste’mol tovarlari marketingi, ishlab chiqarish vositalari marketingi, xizmatlar marketingi, mikromarketing, makromarketing, xalqaro marketing).
   
7. 
   Marketingni tamoyillari, vazifalari va funtsiyalari (marketingni tamoyillari, marketingni vazifalari, marketingni funktsiyalari).
   
8. 
   Marketing dasturi (marketing dasturi haqida tushuncha, marketing dasturini ishlab chiqish tarkibi, marketing dasturini asosiy bo’limlari).
   
9. 
   Strategik va taktik rejalashtirish (strategik rejalashtirishning maqsadi, vazifalari, asosiy tamoyillari, taktik rejalashtirishning roli va urni, maxsulot assortimentini rejalashtirish, moliyaviy ko’rsatkichlarni rejalashtirish, kadrlar bilan ta’minlashni rejalashtirish).
   
10. 
    Marketing nazorati (marketing nazorati turlari, strategik nazorat, -kundalik nazorat, daromadlar va xarajatlar nazorati, foyda va zararlar balansi).
    
11. 
    Marketingni boshqarishni tashkil etish (marketingni tashki soxasi tushunchasi, tashki soxa elementlari, raqobat tushunchasi va mohiyati, raqobat turlari va shakllari, marketingni ichki soxasi, korxonada marketing xizmatini tashkil etish).
    
12. 
    Bozor konьyunkturasini o’rganish va bashorat qilish (bozor konьyunkturasi haqida tushuncha, bozor konьyunkturasi holatini baholash uslublari, bozor konьyunkturasini bashorat qilish uslublari, qisqa muddatli, o’rta muddatli va uzoq muddatli konьyunktura bashoratlari).
    
13. 
    Bozor segmentatsiyasi va xaridorlar turlari (bozor segmentatsiyasi mohiyati, ahamiyati, xususiyati, turlari, tovarni bozorda joylashish pozitsiyasi, xaridorlarni turlari).
    
14. 
    Yangi tovarlarni ishlab chiqish va bozorga chiqish (yangi tovar tushunchasi, yangi tovarni baholash, mezonlari, yangi tovar ishlab chiqish, yangi tovarni bozorga chiqish elementlari, firma «imidji», tovar belgisi).
    
15. 
    Narx va narx siyosati (narx tushunchasi va mohiyati, narx tadqiqoti, narxni shakllantirish, narxni turlari, narxni o’zgaruvchanligi, narx siyosati).
    
16. 
    Savdo siyosatini ishlab chiqish va tadbiq etish (tovarni tarqatish uslublari, tovar xarakati, chakana savdo, ulgurji savdo, «merchendayzing», savdo qilishning yangi turlari, uslublari, shakllari).
    
17. 
    Talabni oldindan ko’ra bilish uslublari (ekstropolyatsiya, interpolyatsiya, iqtisodiy matematik modellashtirish, ekspert baholash).
    
18. 
    Talabni shakllantirish va sotuvni rag’batlantirish (talabni va sotuvni rag’batlantirish mohiyati, maqsadi, uslublari, servis xizmatini tashkil etish, xaridorlarga ta’sir etish uslublari, sotuvchilarga ta’sir etish uslublari).
    
19. 
    Kommunikatsiya siyosati (kommunikatsiya siyosatining mohiyati, mazmuni, maqsadi, marketing kommunikatsiyasi kompleksi, reklamaning kommunikatsiya siyosatidagi roli).
    
20. 
    Bozor munosabatlari sharoitida narxni shakllantirish (narx tushunchasi, mohiyati, turlari, o’zgaruvchanligi, narxni o’sishiga va pasayishiga ta’sir etuvchi omillar).
    
21. 
    Marketingni asosiy sub’ektlari tavsifi (ishlab chiqaruvchi yeki xizmat ko’rsatuvchi tashkilot, iste’molchi tashkilot, ulgurji savdo, chakana savdo, pirovard iste’molchi, marketing bo’yicha mutaxassislar).
    
22. 
    Marketing rejasi (marketing rejasining maqsadlari, bo’limlari, turlari).
    
23. 
    Bozor va uning turlari (bozor tushunchasi, bozorning funktsiyalari, bozorning turlari, erkin va monopol bozor).
    
24. 
    Taqsimot kanallari (nolь kanalli bosqich, bir kanalli bosqich, ikki kanalli bosqich, uch bosqichli kanal).
    
25. 
    Tovarlarni tarqatish shakllari (chakana savdo tushunchasi, chakana savdoning ahamiyati, chakana savdo korxonalarining turlari, ulgurji savdo tushunchasi, ulgurji savdoning ahamiyati, ulgurji savdo korxonalarining turlari).
    
26. 
    Marketing – bozor iqtisodiyoti asosi (marketing tushunchasi, maqsadi, mohiyati, funktsiyalari, tamoyillari, vazifasi, marketingni bozor iqtisodietidagi urni).
    
27. 
    Raqobat (raqobat tushunchasi va mohiyati, raqobat turlari va shakllari. Raqobat vositalari, raqobat strategiyasi, raqobat bosqichlari, raqobat kurashi usullari).
    
28. 
    Maslou bo’yicha ehtiyojlar tipologiyasi (fiziologik, xavfsizlikka oid, xurmatga bo’lgan ehtiyojlar, ijtimoiy, shaxsiy kamol topishga oid ehtiyojlar).
    
29. 
    Talab va taklif (talab tushunchasi, talabning turlari, talab qonuni, talab elastikligi, taklif qonuni, taklifning elastiklikligi, bozor muvozanati).
    
30. 
    Bozor sharoitida narxlarning shakllanishi (narx tushunchasi, narxning iqtisodiet uchun ahamiyati, narxlarning shakllanishi, narxlarning chegaralanishi va darajasi, narxlarning turlari).
    
31. 
    Talab turlari (qondirilgan talab, qondirilmagan talab, shakllanayotgan talab, salbiy talab, mavjud bo’lmagan talab, yashirin talab, pasayayotgan talab, doimiy bo’lmagan talab, to’laqonli talab, haddan tashqari yukori bo’lgan talab, noratsional talab).
    
32. 
    Marketing tadqiqotlarining asosiy yo’nalishlari (bozorni va sotishni tadkik qilish, maxsulotni tadkik qilish, bahoni tadkik qilish, maxsulot xarakatini tadkik qilish, maxsulotni xaridorgacha yetkazishni tadkik qilish.
    
33. 
    Tovarlar va xizmatlar marketingi (tovarlar va xizmatlar marketingi haqida tushuncha, tovarlar va xizmatlar marketingining funktsiyalari, tamoyillari, usullari).
    
34. 
    Talab holatiga mos keluvchi marketing turlari (konversion marketing, rag’batlantiruvchi marketing, rivojlantiruvchi marketing, remarketing, sinxromarketing, qo’llab-quvvatlovchi marketing, demarketing, teskari xarakat kiluvchi marketing).
    
35. 
    Marketing muhiti (marketing muhiti haqida tushuncha, kompaniyaning mikromuhiti: ta’minotchilar, vositachilar, mijozlar, raqobatchilar, kompaniyaning makromuhiti: iqtisodiy muhit, tabiiy muhit, ilmiy-texnika muhiti, siyosiy muhit, madaniy muhit).
    
36. 
    Xaridorlar hulq -atvoriga ta’sir etuvchi omillar tavsifi (madaniy omillar, ijtimoiy omillar, shaxsiy omillar, psixologik omillar).
    
37. 
    Talab-extiejning tulov quvvatiga ega bo’lgan shaklidir (talab tushunchasi, talabning turlari, talab qonuni, talab elastikligi).
    
38. 
    CHakana savdo (chakana savdo haqida tushuncha, chakana savdoning roli, chakana savdo korxonalarining turlari va tiplari).
    
39. 
    Bozorni bashoratlash uslublari ekspert baholash, ekstrapolyatsiya, mantiqiy modellashtirish, iqtisodiy -matematik modellashtirish, tartibli bashoratlash).
    
40. 
    Reklama va uni kommunikatsiya siyosatidagi roli (reklama haqida tushuncha, reklama vositalari va turlari, reklama samaradorligi, reklamani kommunikatsiya siyosatidagi roli).
    
41. 
    Raqobat omillari (ishlab chiqarish xarajatlari, marketing xarajatlari, foyda).
    
42. 
    Marketingda strategik rejalashtirish (strategik rejalashtirish tushunchasi, maqsadi, mohiyati, vazifalari, asosiy tamoyillari).
    
43. 
    Marketing dasturi-korxona biznes rejasining asosi (marketing dasturi haqida tushuncha, marketing dasturini ishlab chiqish tarkibi, marketing dasturining asosiy bo’limlari).
    
44. 
    Marketing elementlari tarkibi (tovar, bozor, xaridor, sotuvchi, raqobat, talab, taklif, narx, konьyunktura, bozor segmentatsiyasi, muxtojlik, extiej, reklama).
    
45. 
    Marketingda narx siyosati (narx tushunchasi va mohiyati, narx turlari, narx o’zgaruvchanligi, narxni o’sishiga va pasayishiga ta’sir etuvchi omillar).
    
46. 
    Marketing va uni rivojlanishini asosiy bosqichlari (marketing tushunchasi va mohiyati, marketingni vujudga kelishi, marketingni rivojlanish bosqichlari, marketing nazariyasi kontseptsiyasi.
    
47. 
    Marketing asosiy sub’ektlari tavsifi (ishlab chiqaruvchi yoki xizmat ko’rsatuvchi tashkilot, iste’mol tashkilot, ulgurji savdo, chakana savdo, pirovard iste’molchi, marketing bo’yicha mutaxassislari).
    
48. 
    Marketingni tarkibiy tuzilishi elementlari tavsifi (tovarlar va xizmatlar, taqsimot-sotish, tovarlar xarakati, narxlar).
    
49. 
    Bozorni bashoratlash uslublari (ekspert baholash, ekstrapolyatsiya, mantiqiy modellashtirish, iqtisodiy-matematik modellashtirish, tarkibli bashoratlash).
    
50. 
    Xarajatlar tarkibi (sotish xarajatlari, marketing xarajatlari. foyda).
    
51. 
    Faol marketing (texnologik taraqqiyot ixtiro, innovatsiya).
    
52. 
    Talab omillari (talabga yo’naltirilgan narx, xaridorlarning didi va talablari, bozorga kirish).
    
53. 
    Marketing tamoyillari, vazifalari va funktsiyalari (marketingni tamoyillari, marketingni vazifalari, marketingni funktsiyalari).
    
54. 
    Marketingda o’sish strategiyasi (xarajatlarni kamaytirish, yangi strategik rejalar tashkil qilish, yangi texnika-texnologiya).
    
55. 
    Tovarning hayotiylik davri (tovar uning turlari, tovar yetkazilishi, bozorda sotilishi).
    
56. 
    Marketingda tovar siyosati (tovar haqida tushuncha, tovar birligi, tovar nomenklaturasi, tovar assortimenti, tovar belgisi, iste’mol tovarlari, uzoq muddat foydalaniladigan tovarlar, qisqa muddat foydalaniladigan tovarlar, tovar markasi, upakovkasi).
    
57. 
    Sotish kanalining vertikal tuzilishi (sotish kanallari, uning turlari, agentlik).
    
58. 
    Inson ehtiyojlarining topologiyasi (ehtiyoj ularning turlari. Xaridorlarning sotib olish qobilyati).
    
59. 
    Bozorni kompleks o’rganish (bozorni kompleks o’rganish tamoyillari, bozor tadqiqoti ob’ektlari, to’yingan va to’yinmagan bozor, bozorni kompleks o’rganish uslublari, bozor sig’imi va uni aniqlash).
    
60. 
    Tovarlarni tarqatish shakllari (chakana savdo tushunchasi, chakana savdoning ahamiyati, chakana savdo korxonalarining turlari, ulgurji svavdo tushunchasi, ulgurji savdoning ahamiyati, ulgurji savdo korxonalarining turlari).
    
61. 
    Strategik rejalashtirish (strategik rejalashtirishning maqsadi, vazifalari, strategik rejalashtirish bosqichlari).
    
62. 
    Bozorni kompleks o’rganish uslublari (bozor tadqiqoti ob’ektlari, to’yingan va to’yinmagan bozor, bozor sig’imi, bozorni o’rganish uslublari).
    
63. 
    Kommunikatsiya siyosati (kommunikatsiya siyosatining mohiyati, mazmuni, maqsadi, marketing kommunikatsiyasi kompleksi, reklamaning kommunikatsiya siseatidagi roli).
    
64. 
    Raqobat va uning turlari (raqobat tushunchasi va mohiyati, raqobat turlari va shakllari. Raqobat vositalari, raqobat strategiyasi, raqobat bosqichlari, raqobat ko’rashi usullari).
    
65. 
    Marketingni boshqarishni tashkil etish (marketingni tashki soxasi tushunchasi, tashqi soha elementlari, raqobat tushunchasi va mohiyati, raqobat turlari va shakllari, marketingni ichki sohasi, korxonada marketing xizmatini tashkil etish).
    
66. 
    Yangi tovarlar uchun narx strategiyasi («qaymog’ini olish», narx strategiyasi, «yorib kirish» narx strategiyasi).
    
67. 
    Talab va uning turlari (talab tushunchasi, talabning turlari, talab qonuni, talab elastikligi)
    
68. 
    Talab-ehtiyojining tulov quvvatiga ega bo’lgan shaklidir (talab tushunchasi, talabning turlari, talab qonuni, talab elastikligi)
    
69. 
    Bozor va raqobat marketing tizimida (bozor tushunchasi, bozorning funktsiyalari, bozorning turlari, raqobat turlari, raqobat vositalari, raqobat strategiyasi, raqobat bosqichlari).
    
70. 
    Marketing nazorati turlari (strategik nazorat, kundalik nazorat, daromadlar va xarajatlar nazorati, foyda va zararlar balansi).
    
71. 
    Ulgurji savdo tushunchasi (ulgurji savdo tushunchasi, ulgurji savdoning ahamiyati, ulgurji savdo korxonalarining turlari).
    
72. 
    Bozor kon’yunkturasi haqida tushuncha (bozor kon’yunkturasi haqida tushuncha, bozor kon’yunkturasi holatini baholash uslublari, bozor kon’yunkturasini bashorat qilish uslublari, qisqa muddatli, o’rta muddatli va uzoq muddatli kon’yunktura bashoratlari).
    
73. 
    Raqobat ularni usullar (raqobat tushunchasi va mohiyati, raqobat turlari va shakllari, raqobat vositalari, raqobat strategiyasi, raqobat bosqichlari, raqobat ko’rashi usullari).
    
74. 
    Inson ehtiyojlari (ehtiyoj, xoxish, talab, ehtiyoj turlari).
    
75. 
    Savdo siyosati (tovarni tarqatish uslublari, tovar xarakati, chakana savdo, ulgurji savdo, «merchendayzing», savdo qilishning yangi turlari, uslublari, shakllari).
    
76. 
    Bozorni segmentlash haqida tushuncha (bozorni segmentlash, segmentlash turlari, segmentlash tamoyillari).
    
77. 
    Reklama va uning mohiyati (reklama haqida tushuncha, reklama vositalari va turlari, reklamani kommunikatsiya siyosatidagi roli).
    
78. 
    Marketingni asosiy funktsiyalari (analitik funktsiyasi, bozorni o’rganish, iste’molchilarni, tovar tuzilishini o’rganish, ishlab chiqarish, taqsimot- sotish funktsiyasi, boshkaruv funktsiyasi).
    
79. 
    Marketing kompleksi («marketing kompleksi» tushunchasi, marketing kompleksi elementlari, «marketing miks» tushunchasi).
    
80. 
    Narx va unga ta’sir etuvchi omillar (narx tushunchasi, narx turlari, narxni o’zgaruvchanligi, narxni o’sishiga va pasayishiga ta’sir etuvchi omillar).
    
81. 
    Marketingda tovar haqida tushuncha (tovar haqida tushuncha, tovar birligi, tovar nomenklaturasi, tovar assortimenti, tovar belgisi).
    
82. 
    Marketingni boshqarish jarayonining asosiy bosqichlari (bozor imkoniyatlarini tahlil etish, maqsadli bozorlarni tanlash, marketing kompleksini ishlab chiqish, marketing dasturlarini xayotga tadbiq etish).
    
83. 
    Raqobat va tovarning raqobat qobiliyati (raqobat turlari, tovarning raqobat qobiliyati, korxona raqobat qobiliyatini tahlil qilish va baholash).
    
84. 
    Marketing kontseptsiyasi (sotish kontseptsiyasi, ishlab chiqarish kontseptsiyasi, tovar kontseptsiyasi, marketing kontseptsiyasi, ijtimoiy axloqiy marketing kontseptsiyasi, o’zaro aloqaviy marketing kontseptsiyasi).
    
85. 
    Marketingda narx va uning turlari (narx tushunchasi, uning mohiyati, narxni shakllantirish, narx turlari, narxga ta’sir etuvchi omillar).
    
86. 
    Bozor segmentatsiyasi turlari (makrosegmentlash, makrosegmentlash).
    
87. 
    Nazorat turlari (yillik rejani bajarilishini nazorat qilish, strategik nazorat, foydadorlikni nazorat qilish).
    
88. 
    Tovar haqida tushuncha (tovar haqida tushuncha, tovar birligi. Tovar nomenklaturasi, tovar assortimenti).
    
89. 
    Marketing tushunchasi va uning mohiyati (marketing tushunchasi, marketing tamoyillari, vazifalari, bozor, uning elementlari).
    
90. 
    Marketing nazariyasi kontseptsiyasi va uning evolyutsiyasi (marketingni paydo bulishi, ishlab chiqarish kontseptsiyasi, sotish kontseptsiyasi, marketing kontseptsiyasi, ijtimoiy- axlokiy marketing kontseptsiyasi).
    
91. 
    Marketing axboroti tizimi (ichki xisobot berish tizimi, tashki joriy marketing axboroti to’plash tizimi, marketing tadqiqotlari tizimi, marketing axborotni tahlil qilish tizimi).
    
92. 
    Marketingda axborotni to’plash uslublari (kuzatish, so’rov, immitatsiya, eksperiment uslublar).
    
93. 
    Marketing strategiyasi (marketing strategiyasi haqida tushuncha, korxonaning asosiy maqsadi, marketing maqsadi, holatli tahlil, SWOT tahlili).
    
94. 
    Bozor haqida tushuncha (bozor, uning turlari, ob’ekti, sub’ekti, elementlari).
    
95. 
    Narx turlari (demping narx, o’zgaruvchan narx, narx diapazoni, chakana narx, kontrakt narx).
    
96. 
    Bozor va uning turlari (bozor tushunchasi, bozorning funktsiyalari, bozorning turlari, erkin va monopol bozor).
    
97. 
    Marketing makromuhiti (demografik, iqtisodiy, ilmiy-texnik, tabiat, ijtimoiy, siyosiy-huquqiy omillar).
    
98. 
    Tovarni bozorda joylashtirish jarayoni (faol joylashtirish, passiv joylashtirish).
    
99. 
    Tovar modifikatsiyasi strategiyasi (tovarni ishlatish sohasi, tovarni ayrim xususiyatlarini o’zgartirish, tovar modifikatsiyasi tushunchasi).
    
100. 
     Narxning asosiy funktsiyalari (raqobatlashtiruvchi, hisob-kitob, talab va taklifni tenglashtirish, taqsimot, ishlab chiqarishni ratsional joylashtirish mezoni funktsiyasi).
     
101. 
     Marketing rejasining turlari (muddati bo’yicha, qamrab olish hajmi bo’yicha, tuzilish uslubi bo’yicha).
     
102. 
     Differentsiatsiya tushunchasi (differentsiatsiya, mahsulot differentsiatsiyasi, servis differentsiatsiyasi, personal differentsiatsiyasi, imidj differentsiatsiyasi).
     
103. 
     Sotuv uslubi (xaridorga yo’l topish, xaridorni o’rganish, predentatsiya, xaridorni ishontirish, sotuv jarayonini amalga oshirish).
     
104. 
     Hujum strategiyasi (mazmuni, front bo’yicha hujum, qanoat hujumi, o’rab olish orqali hujum, chetlab o’tish hujumi, partizan hujumi).
     
105. 
     Mudofaa strategiyasi (mazmuni, uning turlari, pozitsyali, mudofaa, qanoat mudofaasi, qayta hujumga o’tish yo’li bilan mudofaa, mobil mudofaa, qisilib kelayotgan mudofaa).
     
106. 
     Marketing tizimi (marketing tizimi haqida tushuncha, uning tarkibi, mahsulot, taqsimot, narxlar, o’tkazish).
     
107. 
     Nazorat qilinmaydigan omillar (uning mazmuni, iste’molchilar, raqobat, xukumat, iqtisodiyot, texnologiya, mustaqil ommaviy axborot vositalari).
     
108. 
     Tovarning xususiyatlari (funktsional, nafosatli, ergonomik xususiyatlari).
     
109. 
     Tovar xususiyatlarining majmui (sifati, xizmatga yaroqliligi, narxning sifatiga mos kelishi, tovarga qo’yib jo’natiladigan hujjatlar, sotishdan keyingi servis sifati, xilining ko’pligi, tanlov imkoniyati).
     
110. 
     Tovarga bo’lgan talabni shakllantirish (bozorni o’rganish, raqiblarni o’rganish, bo’lajak xaridor ehtiyojini o’rganish).
     
111. 
     Bozorni har taraflama o’rganish va tahlil qilish (tovarni o’rganish, xaridorlarni o’rganish, raqiblarni o’rganish).
     
112. 
     Marketing taftishi (marketing maqsadi, strategiyasi, uni tashkil qilish, amalga oshirish).
     
113. 
     Marketing taftishni o’tkazish (gorizontal taftish, vertikal taftish).
     
114. 
     Marketing asosiy turlari (eksport, import, ilmiy-texnik, to’g’ridan-to’g’ri mablag’ kiritish marketingi, xalqaro marketing, notijorat faoliyati sohasidagi marketing, ijtimoiy g’oyalar marketingi).
     
115. 
     Segmentlash turlari (makrosegmentlash, mikrosegmentlash, ichkarida segmentlash, eniga segmentlash, avvaldan segmentlash, yakuniy segmentlash).
     
116. 
     Reklama faoliyatini rejalashtirishni bosqichlari (reklama ob’ektini aniqlash, sub’ektini aniqlash, motivini aniqlash, vositalarini aniqlash, axborotni tuzish, reklama samaradorligini hisoblash).
     
117. 
     Iste’mol tovarlari bilan savdo qilish xususiyatlariga ko’ra turkumlanishi (kundalik iste’mol tovarlari, dastlabki tanlov tovarlari, alohida tanlov tovarlari, passiv talabdagi tovarlar).
     
118. 
     Kundalik iste’mol tovarlari (doimiy talabdagi asosiy tovarlar, ipmulьsiv tarzda sotib olinadigan tovarlar, favqulodda holatlar uchun tovarlar).
     
119. 
     Dastlabki tanlovlar asosida olinadigan tovarlar (o’xshash tovarlar, alohida ko’rinishdagi tovarlar).
     
120. 
     Xaridorlik xulq-atvoriga ta’sir etuvchi omillar (madaniy omillar, ijtimoiy jihatdan omillar, psixologik jihatdan omillar).
     
121. 
     Xarid qilish jarayoni bosqichlari (talabning qondirilishini belgilash, tovar xususida axborot yig’ish, tovar turi bo’yicha variantlarni baholash, xarid qilish to’g’risida qaror qabul qilish, xarid qilingan buyumga munosabat).
     
122. 
     Talabni o’rganish (bozor segmentatsiyasi, iste’molchi talabi sabablarini o’rganish, qondirilmagan ehtiyojlarni aniqlash).
     
123. 
     Firmaning faoliyatini tadbiq qilishning asosiy yo’nalishlari (ishlab chiqarish savdo faoliyati ko’rsatkichlari tahlili, firmaning bozordagi strategiyasi tahlili, tashkiliy tuzulishi tahlili, xarajatlar tahlili, asosiy yo’nalishlari tahlili, moliyaviy holati tahlili, kuchli va ojiz tomonlarini aniqlash).
     
124. 
     Narx maqsadlari (tovar oboroti hajmini aniqlash, maksimal foyda olish, raqobat).
     
125. 
     Raqobat turlari (sof raqobat, monopolistik raqobat, oligopolistik raqobat, sof monopoliya).
     
126. 
     Bozor turlari (jahon, regional, milliy, maxalliy, ayrim tovar yoki xizmatlar bozori).
     
127. 
     Marketing axborotini asosiy ob’ektlari (tovar, iste’molchi, raqobatchi, taqsimot kanallari, siljitish, kommunikatsiya kanallari).
     
128. 
     Marketing strategiyasi elementlari (tovar, narx, taqsimot, kommunikatsiya, siljitish).
     
129. 
     Ehtiyoj tushunchasi (muhtojlik, ehtiyoj, talab, tovar, ayirboshlash, bitim, taklif).
     
130. 
     Marketing turlari (passiv marketing, tashkiliy marketing, faol marketing).
     
131. 
     Raqobat usullari, turlari (predmet, tur, funktsional raqobat).
     
132. 
     Tovar tushunchasi (klassifikatsiyasi, tovar nomenklaturasi, tovar assortimenti).
     
133. 
     Korxonanning asosiy maqsadlari (bozorni egallash, rentabellik, moliyaviy barqarorlik, ijtimoiy maqsadlar, bozordagi pozitsiya).
     
134. 
     Bozorni tahlil qilish uchun axborotlar (bozor haqida miqdoriy ko’rsatkichlar, sifat ko’rsatkichlari, raqobat tahlili, tarmoq tuzilishi, taqsimot tuzilishi).
     
135. 
     Yangi tovarni rejalashtirish uslublari (bozorni tadqiq qilish, baholash uslubi, foydani solishtirish, harajatni hisoblash uslubi).
     
136. 
     Yangi tovarni ishlab chiqish bosqichlari (texnik parametrlarni shakllantirish, tovar dizayni, funktsional parametrlar).
     
137. 
     Bozor va uning elementlari (bozor, talab, taklif, narx).
     
138. 
     Ehtiyoj va uning turlari (ehtiyoj, muhtojlik, ayirboshlash, bozor, talab, taklif, absolyut ehtiyoj, nisbiy ehtiyoj).
     
139. 
     Marketingni rejasi turlari (uzoq muddatli, qisqi muddatli, o’rta muddatli).
     
140. 
     Marketingni rejalashtirish (marketingni rejalashtirish maqsadlari, boshqarishni tashkil etish rejasi, yangi mahsulotni ishlab chiqish rejasi).
     
141. 
     Marketing salohiyati omillari (korxonani raqobatbardoshligi, bozorda tadqiqot o’tkazish, strategik rejalashtirishni tashkil etish, tovar narx sotish siyosati).
     
142. 
     Uzoq muddatli marketingni rejalashtirish uslublari (Delьfi uslubi, holatlar uslubi, morfologik tahlil, portfel tahlil).
     
143. 
     O’rta muddatli marketingni rejalashtirish uslublari (maqsadli darahtlar uslubi, evristik uslub, moliyaviy-matematik uslub).
     
144. 
     Korxonani marketing bo’limini funktsiyalari (bozorni tadqiq qilish, yangi tovar ishlab chiqarish bo’yicha taklifni ishlab chiqish, mahsulot narxini aniqlash, reklama).
     
145. 
     Marketingda nazorat funktsiyalari (hisobga olish, rejalashtirish, nazorat va tartibga olish, axborot-tahliliy ta’minot).
     
146. 
     Bozor turiga ko’ra tovarlar klassifikatsiyasi (iste’mol bozori tovarlar yetkazuvchilar bo’yicha, ishlab chiqaruvchilar bozori tovarlar yetkazuvchilar, vositachilar bozoriga tovarlar yetkazuvchilar).
     
147. 
     Diversifikatsiya o’tkazish uslublari (tovarni takomillashtirish, litsnziyani o’zlashtirish, korxonani sotib olish, kooperatsiya).
     
148. 
     Marketing elementlari (tovar, narx, sotish, siljitish).
     
149. 
     Bozor salohiyati (bozor sig’imi, bozor salohiyati, bozorning joriy salohiyati, bozorning obsalyut salohiyati).
     
150. 
     Marketingda talab va uning turlari (qondirilgan talab, qondirilmagan talab, shakllanayotgan talab)
     

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAHSUS

TA’LIM VAZIRLIGI
ANDIJON MASHINASOZLIK INSTITUTI
“MASHINASOZLIK TEXNOLOGIYaSI” FAKULЬTETI
“SANOAT ISHLAB CHIQARISHNI TASHKIL ETISH” KAFEDRASI
“MARKETING”

fanidan
Bilim sohasi: 300000 – Ijtimoiy fanlar, iqtisod va huquq

Ta’lim sohasi: 340000 – Iqtisod va biznes

Ta’lim yo’nalishi: 5340300 –Marketing (tovarlar va xizmatlar)

TARQATMA MATERIALLAR


Andijon-2018.

1-mavzu. MARKETING VA UNING RIVOJLANISHINI

ASOSIY BOSQICHLARI




1-rasm. Marketingning asosiy kategoriyalari

1-Jadval

Marketingni rivojlanish tarixi

Yillar	Marketingda ro’y bergan o’zgarishlar
1902 yil	AQSH da mustaqil ravishda marketing kursini o’qitish boshlandi.
1908 yil	Ilk bor tijorat marketing tashkiloti tuzildi. AQSHning yirik sanoat kompaniyalarida birinchi marketing bo’limlari tashkil etildi.
1920 yil	Xalqaro savdo palatasi tashkil topdi.
1926 yil	AQSHda Milliy marketing va reklama assotsiatsiyasi tashkil topdi; uning asosida keyinchalik Amerika marketing jamiyati tuzildi va u 1973 yilda Amerika marketing assotsiatsiyasi deb qayta nomlandi.
1930-1940 yillarda	Dunyoning ko’pgina iqtisodiy rivojlangan davlatlarida milliy marketing assotsiatsiyalari tashkil topdi.
1950-1960 yillarda	Xalqaro marketing federatsiyasi, Jamoatchilik fikrlari masalalari va marketing bo’yicha Yevropa jamiyati hamda Yevropa marketing Akademiyasi kabi xalqaro marketing tashkilotlari tuzildi.
1980 yillarning ikkinchi yarmida	Mamlakatimizning iqtisodiyot yo’nalishidagi oliy ta’lim muassasalarida marketing kursi o’qitila boshlandi.
1990 yillarning oxirlarida va hozirgi kunlarda	Mamlakatimizda marketing bo’yicha xorijiy adabiyotlar o’zbek tiliga tarjima qilingan holda va shu fan bo’yicha darslik, qo’llanma hamda risolalar O’zbekistonlik mualliflar tomonidan ko’plab chop yetilmoqda.

2-rasm. Marketing kontseptsiyasi

2-jadval