Sanoat ishlab chiqarishini tashkil etish

4.Loyihadagi o’zgarishlarni boshqarish. Loyiha bo’yicha ishlarni monitoring

Loyihaning vaqti va bahosi bo’yicha bajarilishini solishtiruvchi ko’rsatkichlar tizimi ishlab chiqilganki, bu loyihaning amalga oshirilayotganligi xaqida umumlashtirilgan ko’rsatkichlarga ega bo’lish mumkin. Rahbarlikning xar qanday darajasi uchun bu ko’rsatkichlar, tegishli hisobotlar, grafiklar EHM yordamida hisoblab chiqilishi va chizib berilishi mumkin.

Loyihaning amalga oshirilish ko’rsatkichlarini baholash uchun haqiqiy bajarilgan ishlar hajmi o’lchanishi zarur. Tasavvur qilaylikki, mazkur ishni bajaruvchi jamoa, uni bajarish davrida o’zgarishsiz qoladi va bu jamoaning ish unumdorligi doimiy, amalda bajarilgan ish vaqtga mutanosib. Shuni yodda tutish kerakki, mutanosiblik xaqidagi taxmin ishning davomiyligi uning hajmi asosida va jamoaning kerakli nufuzidagi holat uchun yaroqlidir. Bu holda ish hajmini bevosita o’lchash o’rniga uning rejadagi va amaldagi boshlanishi va tugash paytlar nisbati bilan tavsiflanadi.
Rejadagi xarajatlarni mehnat manbalari, uskunalar va materiallarni barcha ishlar ro’yxati bo’yicha aniqlash mumkin. Mehnat va uskunalar harajati odatda ishlar davomiyligi bo’yicha chiziqli tarzda taqsimlanadi. Materiallar asta-sekin ehtiyojga qarab sarflanadi, tegishli harajatlar ob’ektlar yoki ish turlari bo’yicha hisoblanadi. Loyihaga samarali o’zgarishlar kiritish
Sozlanish jarayoni;
Monitoring va tezkor axborotning tayyorlanishi;
Modellarni yangilash;
Shaxobchali modellarni hisoblash va taqvimiy rejani ro’yobga chiqarish.
Yangi reja bo’yicha ish grafigining tahlili uni amalga oshirish bo’yicha yechimlar tayyorlash;
Tezkor rejalar ishlab chiqish va uni ijrochilarga yetkazish;
Loyihani amalga oshirishning borishini sozlanishining asosiy vazifalari tarkibiga quyidagilar kiradi: amaldagi ish bajarilishi bo’yicha nazorat, rejali topshiriqlardan chetga chiqishni aniqlash va tahlil qilish, loyihaning qo’yilgan maqsadlariga erishishni o’z vaqtida va samarali ta’minlanishi uchun sozlash va tashkiliy texnologik, iqtisodiy va texnikaviy yechimlarni amalga oshirish.
Sozlash jarayoni. Sozlash jarayoni ushbu tamoyillarning qabul qilingan davriylik (sutka, hafta, o’n kunlik, oy) bilan qaytarishdan iborat:

• 
  majmua holati xaqida tezkor axborot to’plash va tayyorlash va uni loyiha rahbariyatiga yetkazish;
  
• 
  modellarni yangilash va ularni hisoblash (qayta hisoblash) ma’lumotlar tayyorlash;
  
• 
  shaxobchali modellarni hisoblash (qayta hisoblash) va taqvimiy rejalarni ro’yobga chiqarish;
  
• 
  majmuaviy ishlar amaldagi holatini tahlil qilish va uning bundan keyingi amalga oshirishi bo’yicha yechimlar tayyorlash;
  
• 
  majmuaviy ishlarning bundan keyingi amalga oshirilishi bo’yicha muxokama o’tkazish va yechimlar qabul qilish;
  
• 
  tezkor taqvimiy rejalar (yil choraklari, oylik, xaftalik-sutkalik va b.q.) ishlab chiqish va ma’sul ijrochilar va tegishli darajadagi raxbarlarga yetkazish.
  

Tezkor axborot tayyorlash ishlarniig borishi va uning dastlabki tafsilotlari o’zgarishi kutilganda, lekin, bajarilishi zarur bo’lgani haqida barcha tezkor axborot ma’sul ijrochi tomonidan (raxbarlari yoki tegishli xizmatlar) loyiha komandasiga taqdim etiladi.
Bu axborot shahobchali modelni hisoblash va tahlil qilish uchun tezkor kirish axborotning muhim tarkibiy qismi bo’lib, shuningdek, me’yoriy ma’lumot manbasini sozlashga xizmat qiladi, quyidagi ma’lumot turlarida bo’ladi:

• 
  bajarilayotgan ishlar holatini baholash;
  
• 
  kelgusidagi ishlar dastlabki baholarni aniqlash;
  
• 
  ishlar (voqealar)ning boshlang’ich tarkibiga o’zgartirish;
  
• 
  shaxobchali modelga yangi ish va tafsilotlarni kiritish;
  
• 
  modellardan avval mo’ljallangan ish va tafsilotlarni chiqarish;
  
• 
  ishning (davomiyligi, muddati, mehnat talabligi va b.q.) xaqiqiy parametrlarini -to’plash, rejadan og’ish sabablari va b.q.
  

Tezkor axborot majmuasini yaxlitligidan parametrlarining o’zgarishi xaqida ma’lumotlarni o’ziga jamlashi kerak: majmua yoki uning aloxida davrlari ko’rsatmali tugallanishi muddatlarini, turli xil manbaning miqdori yoki foydalanish talablarini chegaralish va sh.k.
Odatda kutilmagan hodisalar natijasida loyihni amalga oshirishdagi davomiylik rejalashtirilganda farqlanishi mumkin. Shundan ko’ra xaqiqiy qymat harajatlari bahosidan farqlanishi mumkin. Bundan tashqari ehtiyojlarni qondirish uchun ishlab chiqarilgan loyihaga bu vaqt oralig’ida talablar o’zgaradi. Shunday qilib loyihaning boshlang’ich rejasi ayrim omillar ta’siri natijasida ya’ni:

• 
  loyiha muddatining o’zgartirilishi;
  
• 
  qiymat materiallarini qayta ko’rib chiqish;
  
• 
  loyihaning texnik shartlarini o’zgartirish;
  
• 
  boshqarish siyosatini o’zgartirish;
  
• 
  ish bajarish uslubini o’zgartirish;
  
• 
  talablarning o’zgarishi;
  
• 
  ish davomiyligini baholashdagi qayta ko’rib chiqish;
  
• 
  ishlar o’rtasidagi aloqalarning noto’g’ri rejalashtirish;
  
• 
  ta’minotchilar yoki pudratchilarning qo’yilmalarini muhlatining tugatilishi;
  
• 
  operatsiyalar uchun talab qilingan resurslarni qayta ko’rib chiqish;
  
• 
  resurslarni boshlang’ich reja asosida foydalanishning imkoniyati yo’qligi;
  
• 
  kutilmagan texnik qiyinchiliklar;
  
• 
  kutilmagan tashqi shartlar (yomon ob-havo namoyishi) - iqtisodiy konyunktura o’zgarishi.
  

Loyihani boshqaruvchi vujudga keladigan o’zgarishlarga e’tiborli bo’lish lozim, oxirgi natijalarga ta’sirini to’g’ri baholay olishi, harajatlar hamda natijalarni tahlil qilishi kerak.
O’zgarishlar quyidagilarga ta’sir etadi:

• 
  loyiha bahosi va samarasiga;
  
• 
  loyihaning turli muddati va davomiyligiga;
  
• 
  loyiha qiymati va byudjetiga;
  

-bajarilgan ishlarning sifatiga va natijalarga bo’lgan talabning
spetsifikatsiyasiga;
Loyihaga o’zgarishlarning kiritilishi quyidagilarni tahlil qiladi:

• 
  qo’shimcha harajatlarni vujudga kelishi;
  
• 
  loyihani amalga oshirilishining rejali muddatining buzilishi;
  

loyihaning natijasi va talab qilinayotgan sifatiga erishish imkoniyatining yo’qligi.