Sanoat ishlab chiqarishini tashkil etish

Realizatsiya qilingan mahsulot deganda (N^r) xaridor va buyurtmachilarga ortib jo’natilgan mahsulotning (joriy yoki taqqoslanadigan) baholardagi xajmi tushuniladi.
Tovar mahsuloti deganda (N^t) barcha ishlab chiqarish bosqichlaridan o’tgan, to’la butlangan, texnik nazorat bo’limidan o’tgan va omborga topshirilib, sotishga mo’ljallangan mahsulot xajmi tushuniladi.
Yalpi mahsulot deganda (N^ya) tovar mahsuloti xajmiga tugallanmagan ishlab chiqarish xarajatlari qo’shilgan qiymatdagi mahsulot xajmi tushuniladi.
Bundan tashqari sanoatning ayrim tarmoqlarida normativ ishlov berish qiymati (NIQ) va normativ sof mahsulot (NSM) tushunchalari ham qo’llaniladi.
Normativ ishlav berish qiymati (NIQ) tikuvchilik tarmog’ida qo’llanilib ishlov berish qiymatiga normativ foydani qo’shish orqali aniqlanadi.
Normativ sof mahsulot (NSM) material sig’imi yuqori bo’lgan tarmoqlarda qo’llanilib, ajratmalari bilan birgalikdagi mehnat xaqi xarajatlariga normativ foydani qo’shish orqali aniqlanadi.
Korxonaning mehnat resurslari bilan ta’minlanishi va ulardan samarali foydalanishidan barcha ko’rsatkichlar: ya’ni, barcha ishlarning o’z vaqtida bajarilishi, mashina va uskunalardan foydalanish darajasi va natijada mahsulot ishlab chiqarish xajmi, uning tannarxi, foyda va boshqa bir qancha ko’rsatkichlar bog’liq bo’ladi.
Mahsulot xajmiga ta’sir qiluvchi mehnat omillari tarkibida quyidagi ko’rsatkichlar o’rganiladi:

1. 
   Korxonaning mehnat resurslari bilan qanchalik ta’minlanganlik ko’rsatkichlari.
   
2. 
   Ish vaqti fondidan samarali foydalanishini ifodalovchi ko’rsatkichlar.
   
3. 
   Bir xodimga to’g’ri keladigan o’rtacha yillik ishlab chiqarilgan mahsulot va uning o’zgarishiga ta’sir qiluvchi omillar.
   
4. 
   Mehnat haqi fondidan foydalanishga baho beruvchi ko’rsatkilar.
   
5. 
   Mahsulot xajmining o’zgarishiga ta’sir qiluvchi mehnat omillari va ichki rezervlarni qidirib topish.
   
6. 
   Mahsulot ishlab chiqarish xajmiga quyidagi mehnat omillari ta’sir qiladi:
   

1. 
   Ishchilarning o’rtacha ro’yxatdagi sonining o’zgarishi;
   
2. 
   Bir ishchi tomonidan ishlangan o’rtacha kishi-kunlarining o’zgarishi;
   
3. 
   Ish kuni davomiyligi(uzunligi)ni o’zgarishi;
   
4. 
   Bir ishchi tomonidan bir soatda ishlab chiqargan mahsulot xajmining o’zgarishi.