Sanoat instituti

Ichki suv havzalari

Mamlakatning eng yirik daryolari Amudaryo va Sirdaryo. Amudaryo uzunligi -

1437 km., Sirdaryo - 2137 km.ga etadi. O’zbekistonning ko’pgina ichki daryolari

suvi oquvi davomida keng dashtu-cho’llarga singib ketadi, faqatgina Amudaryo va

Sirdaryo Orol dengiziga borib quiyladi. Respublikada yil davomida suv bilan ta’min

etib turuvchi Chordaryo kabi bir necha sun’iy ko’llar mavjud.

Tuproq va o’simliklari

Pasttekisliklar cho’l o’simliklari, tog’lari esa dasht, o’rmon va tog’oldi

yailovlari o’simliklaridan iborat.

Hayvonot dunyosi

Mamlakat faunasi juda turli-tumandir. Cho’llarda juda kamyob hisoblanagan

sayg’oq va uzunligi 1,5 metrga teng echkiemar, baland tog’larda esa qor barsi va tog’

echkisining noyob turlari va ayiqlar uchraydi.

Tog’  tizimi

Respublika territoriyasining 1/5 qismini tog va tog’oldi hududi tashkil etadi.

Sharqiy hududi o’rta va baland tog’li rel’efdan iborat: respublika hududi Garbiy

Tyan-Shan (Ugom, Pskem, Chotqol va Qurama tog’ tizmasi) va Pomir-Oloy

(Zarafshon, Turkiston, Hisor, Ko’hitangtog’ va Boysuntog’ tog’ tizmasi) tog’

tizmalari yonbagrini o’z ichiga oladi. Janubdan g’arbga tomon ular qiyalab boradi va

pasttekislikka qo’shilib ketadi. Ushbu tog’lar orasida ulkan Qashqadaryo,

Surhondaryo, Zarafshon va Samarqand vohalari yastanib etadi. Bularning eng kattasi

---

34

hisoblangan Farg’ona vodiysi -370 kilometr, kengligi 190 kilometrga etadi. U uch

tomondan baland tog’ bilan o’ralgan va faqat g’arb tomoni tekislikdir. Afg’oniston

bilan chegara hududda Amudaryo del’tasi yoylib yotadi.