Sanoat binolari

Ustunlar. Metall konstruksiyalarga ega bo‘lgan bir qavatli sanoat binolarining ustunlari uch qismdan tashkil topadi: ustunnning asosiy yuk ko‘taruvchi qismi bo‘lgan sterjen, yuqoridagi konstruksiyalarni ustunga maxkamlash uchun ustunning Yuqorigi qismiga o‘rnatilgan kallak (ogolovka), xamda ustunlarni poydevorlarga maxkamlash uchun baza (boshmoq).
Qabul qiladigan o’qlarini poydevorlarga uzatish xarakteriga qarab ustunlar markaziy siqilishga ega bo‘lgan yoki markaziy markaziy siqilishga ega bo‘lmagan xolda loyixalanadi. Asosiy xollarda ko‘ndalang ramaning elementlari sifatida ustunlar markaziy markaziy siqilishga ega bo‘lmagan xolda loyixalanadi.






Bir kavatli sanoat binolarining metall konstruksiyali ustunlarining ko‘ndalang kesimlari Yuk ko‘taruvchi sterjenning konstruktiv sistemasini xisobga olgan holda balandlik bo’yicha o‘zgaruvchan yoki o‘zgarmas kesimlarga ega bo‘lishi mumkin. O‘z navbatida balandlik bo‘yicha o‘zgaruvchan kesimga ega bo‘lgan ustunlarning kran osti qismi tekis yoki ochiq kesimlarga ega bo‘lishi mumkin. Tekis kesimli ustunlar shveller, tavr yoki qo‘shtavr mahsulotlardan, ochiq kesimli ustunlar esa Yuqoridagi mahsulotlar bilan birgalikda uchburchak va lentali profillardan loyixalanib ishlanishi mumkin. Po‘lat konstruksiyaga ega bo‘lgan metall ustunlarni 18 m.gacha balandlikda loyixalash va qo‘llash mumkin.
Bog‘lamlar. Bir qavatli sanoat binolarining fazoviy mustaxkamligini saqlash xamda Yuk ko‘taruvchi konstruksiyalarining ustivorligini taminlash maqsadida ular orasida tik va bo‘ylama yo‘nalishdagi bog‘lamlar qo‘llaniladi. To‘sin va fermalarning ustki va pastki tekisliklari orasida bo‘ylama bog‘lamlar, Yuk ko‘taruvchi ustunlar orasida esa tik bog‘lamlar qo‘llaniladi.
Kran osti to‘sinlari. Temirbeton konstruksiyali kranosti to‘sinlariga nisbatan po‘lat konstruksiyali kranosti to‘sinlari iqtisodiy jixatan ancha qulay sanaladi. Loyixalanishi va tayyorlanishi bo‘yicha po‘lat konstruksiyali kranosti to‘sinlari kesimli (razreznыe), to‘liq (sploshney) va panjarali (reshetchatey) turlarga bo‘linib ular tayyorlash va o‘rnatishda ancha qulaydir. Ko‘ndalang kesim bo‘yicha po‘lat konstruksiyali kranosti to‘sinlari tekis va ochiq kesimli turlarga bo‘linadi. Tekis kesimli kran osti to‘sinlari bo‘ylama yo‘nalishda tayanchlar orasidagi masofa 6 m. bo‘lganda ko‘llanilib qo‘shtavr ko‘rinishida tayyorlanadi. Ochiq kesimli kran osti to‘sinlari buylama yo‘nalishda tayanchlar orasidagi masofa 12 m. va undan ziyod bo‘lgan hollar uchun loyixalanib Yuk ko‘taruv jixozlarining Yuk ko‘tarish qobiliyati 75 t. dan ko‘p bo‘lmagan xollarda qo‘llaniladi. To‘sinlarining balandligi 1/6.....1/12 gacha bo‘lgan uzunlikda qabul qilinadi va balandligi xisob bo‘yicha aniklanib 600 mm. dan 2000 mm. gacha 200 mm ga teng bo‘linuvchan holda qabul qilinadi. Kran osti to‘sinlarini ustunlarga mahkamlash qattiq yoki sharnirli tarzda amalga oshiriladi.