Sana: yil Ona tili fani Sinf: 10

87-mashq. Gaplarni o‘qing. Rasmiy, badiiy va so‘zlashuv uslublarida qo‘llangan undalmalarni izohlang.

1. Qadamlaringizga gul bitsin, akalar! (A. Yo‘ldoshev) 2. Hamqishloq, yaqinda muddatingiz tugab uyga ketasiz, – dedi u past tovushda. (Said Ahmad) 3. Hurmatli Hoshimjon Olimjonov, bilim yurti talabalari bilan uchrashuvga kelishingizni iltimos qilamiz. (Said Ahmad) 4. To‘xtang, ota! Gapini tamomlasin! (O‘. Umarbekov) 5. Qani, To‘xta xola, gapiring! (Abdulla Qahhor)

88-mashq. Berilgan gaplardagi undalmalarning emotsional-ekspressiv bo‘yog‘ini izohlang.

1. E, hoy, anor olib bermadimmi? – dedi Turobjon mayin tovush bilan, ammo bu mayin tovushdan qo‘rqqulik edi. (Abdulla Qahhor) 2. Katta ketma, bola! Mening kuragim faqat o‘lganimda – go‘rda yotganimda yerga tegadi. (Said Ahmad) 3. Hurmatli radiotinglovchilar, biz shahrimizning yirik kor xonalaridan biridamiz. (Said Ahmad)

89-mashq. Undalmalarni aniqlab, ularning uslubiy ma’no larini sharhlang.

1. Singlim, men o‘n kunda qaytib kelaman, kelgunimcha o‘rtog‘ingiz bilan birga bo‘ling. Xo‘pmi, singlim? (Abdulla Qahhor) 2. Haligini aytmadingiz, Boqijon aka, – dedi qiz. (Abdulla Qahhor) 3. Mayda bolalar bilan bel olishadigan bachkana polvon bo‘lib qoldingmi, Jalol, – derdi boshini sarak-sarak qilib. (Said Ahmad)

90-mashq. Undalamalarning gap tarkibidagi o‘rni va emotsionalekspressiv bo‘yog‘ini aniqlang.

1. Turobjon tugunchani orqasiga bekitib, tegishdi: – Akajon, degin! – Akajon! Jo-on aka!.. (Abdulla Qahhor) 2. E, e, yigitcha! Qani, bu yoqqa keling-chi! Ho‘, barakalla, mulla Suyar! (Abdulla Qahhor) 3. Siz ham, hurmatli o‘quvchi, men ham bir narsaga sevinishimiz kerak. (O‘. Umarbekov)

A. Hojiyevning «O‘zbek tili sinonimlarining izohli lug‘ati»dan olingan vaqt so‘zi sinonimlari tavsifi bilan tanishing, ulardagi ma’no nozikliklarini eslab qoling. Bu so‘zlar ishtirokida gaplar tuzing.