Самиғов н. А. Бино

Перфорацияланган акустик материалларга минерал пахта, шиша пахта тўшаклар, пенополиуретан типидаги ғовакли материаллар асосидаги қопламали буюмлар ва конструкциялар киради. Акустик материал ташқи томондан перфорацияланган пўлат листлар, гипс плиталар ва бошқа экран ҳосил қилувчи буюмлар билан ѐпилади. Улар гигиена талабларига жавоб беради, оловбардош ѐки қийин ѐнади, пардозбоп, осон тозаланади. Бундай акустик плиталар жамоат ва маданий-маиший биноларнинг шиплари ва деворларини безаш учун ишлатилади.
Акустик гипс плиталари бикр қобирғали, перфорацияланган ҳолда ишлаб чиқарилади. Гипс плиталари шиша толаси ва поливинилхлорид шнури, шиша ғовак доначалари ва перлит билан арматураланади. Гипс экрани ичига қоғоз елимланади ва зарқоғозга ўралган минерал пахта плиталари ўрнатилади. Ташқи қатламли перфорацияланган гипскартон листдан, ички қатлами эса, нотўқима мато ѐки филтр қоғозидан иборат икки қатламли акустик буюмлар самарали ҳисобланади.
Акустик-пардозбоп гипс плиталари ичига қоғоз елимланиб, фолгага ўралган минерал пахтали плита ўрнатилган ҳолда ишлаб чиқарилади.
Материал намлиги 8% дан ошмайди. Целлюлоза-қоғоз комбинати чиқиндиси спок ва фосфогипс (ўғит ишлаб чиқариш чиқиндиси) асосида
―АКОР‖ номли янги акустик материал ишлаб чиқарилмоқда.
Акустик буюм товушни тўлиқ ютиши учун юзаси камида 30% перфорацияланиши керак. Бунда буюмлардаги тешиклар ўлчамлари ва шакли, бурчаги, чуқурлиги товуш ютиш коэффициентига таъсир этади. Фактурали товуш ютувчи акустик материаллардан баъзи намуналар 12.5- расмда келтирилди.

12.5-расм. Турли фактурали товуш ютувчи пардозбоп материаллар

Ҳозирги кунда ишлатилаѐтган акустик материаллар гигроскоплиги юқори ва сув муҳитига чидамсиз маҳсулотлардир. Акустик материал намлигининг ортиши буюмни чиритади, товуш учун акустик материалларни ташишда, сақлашда ва ишлатишда сув ва нам муҳитдан сақлаш мақсадга мувофиқдир.
Синтетик боғловчилар, шиша тола ѐки ўта ингичка шиша толали штапел асосида-60⁰С дан 450⁰С гача ҳароратга бардошли махсус товуш ютувчи материаллар ишлаб чиқариш йўлга қўйилган.

2.