Самиғов н. А. Бино

1.3-жадвал Безак тошининг чидамлилиги бўйича классификацияси

Чидамлилик категорияси (гуруҳи)	Тош жинси номи	Чидамлилик, йиллар
		Бузилишнинг бошланиши	Буткул бузилиш
I. Ўта чидамли	Кварцитлар, майда донали гранитлар	650	-
II. Чидамли	Йирик донали гранитлар, габбро, лабродоритлар ва бошқалар	220 – 350	1500
III. Нисбий чидамли	Оқ мармарлар, зич оҳактошлар ва доломитлар	75 – 150	1200
IV. Чидамсиз	Рангли мармарлар, гипсли тошлар, ангидритлар, ғовак оҳактошлар	25 – 75	100 – 600

Тадқиқотлар кўрсатади, безак тошларнинг ташқи кўринишининг ўзгариши қуйидагиларда намоѐн бўлади. Рангли мармарлар, туфлар, баъзи гранитлар рангининг ўзгариши; юзаларида турли доғларнинг пайдо бўлиши (оҳактошларда, доломитларда, травертинларда, баъзи мармарларда); мармарлар ва мармарсимон оҳактошлар жилоланган фактурасининг йўқолиши (тош юзаси қумланганга ўхшайди).

Ишлаш жараѐнида тошнинг бузилиши турли шаклларда намоѐн бўлади: юзанинг шилиниши, ѐриқлар пайдо бўлиши, қатламланиши, заррачаларнинг гуллаши ва бўлакларнинг тушиб кетиши, бундан ташқари ишлатиш жараѐнида мармар ва ш. к. жинслар асосидаги йирик плиталарда эгилишдаги пластик деформациянинг ошиб кетиши, уларнинг ташқи кўринишига таъсир этади.
Тошлар чидамлилигига кўп омиллар таъсир кўрсатади, шу жумладан музлаш, қизиш, туз эритмалари уларнинг муддатидан аввал бузилишига сабаб бўлади. Ҳаво таркибидаги SO₃ оксиди намланиб тош обидалар чидамлилигига салбий таъсир кўрсатади. Бунда ҳосил бўлган сулфат кислотаси ва унинг тузлари тошларни вақт давомида емиради.