Самиғов н. А. Бино

Ҳавойи оҳакка қўйилган техник талаблар

Кўрсаткичлар	Калций оҳак навлари			Магнезиалли ва доломитли оҳак навлари			Гидратли оҳак навлари
	1	2	3	1	2	3	1	2	3
Актив СаО+MgO миқдори	90	80	70	85	75	65	67	60	50
Сўнмаган заррачалар миқдори	7	11	14	10	15	20	-	-	-

Оҳак тошни шахтали хумдонда, ҳаракатланаѐтган агломерация панжарасида куйдирилади. Майда бўлакли оҳак тошлар айланма хумдонда, кукун ҳолда циклонда (муаллақ ҳолатда) куйдирилиши мумкин.
Шахтали хумдонга оҳактош 80 – 200 мм, айланма хумдонга эса 5 – 20 ва 20 – 40 мм ўлчамларда солинади.
Оҳактошни куйдириш учун кўмир, табиий газ ва бошқа ѐқилғилар ишлатилади. Кўмир ѐқилғиси ишлатилганда оҳакка кул аралашиши мумкин, газ ѐқилганда эса боғловчи тоза ҳолда ҳосил бўлади. Бундан ташқари газ ѐқилғисида ишлайдиган хумдонларни механизациялаштириш ва автоматлаштириш мумкин.
Оҳактош куйдирилганда сўндирилмаган ғовак бўлак – бўлак ҳолдаги ярим маҳсулот ҳосил бўлади. Ярим маҳсулотни исътемолчига мослаштириш учун майдаланади ѐки сўндирилади.
Марказий Осиѐ, шу жумладан Ўзбекистон худудида оҳактош заҳираларининг кенг тарқалгани, улар асосидаги боғловчи моддаларни монументал бинолар қурилишида ишлатишни тақозо этган. Таъкидлаш зарурки, оҳакли боғловчилар қадимги Рус давлатида ва Кавказ мамлакатларида ҳам кенг миқѐсда ишлатилган.
Ўзбекистонда оҳак боғловчи обидаларнинг ер усти девор қисми ғишт ва керамик қисмларини теришда, нам ва сувли мухитларда, яъни пойдевор, цокол, гидротехник иншоотлар қурилишида оҳак – кулли гидравлик боғловчилар ишлатилган.
Таъкидлаш керакки, оҳак – кулли боғловчиларни қуруқ иссиқ иқлим шароитида ишлатиш улар асосида қоришмаларнинг қуришига ва мустаҳкамлигининг камайишига олиб келган. Шу сабабли оҳак боғловчи таркибига ғишт чиқиндиларини кукун ҳолга келтириб ѐки гилтупроқни куйдириш усулларида олинган цемянка қўшиш яхши натижалар берган. Қадимги Русда оҳак – цемянкали боғловчилар кенг миқѐсда ишлатилган. Масалан, Москва шаҳрида Василий Блаженний ибодатхонаси ғиштлари оҳак ва йирик донадор цемянкали мураккаб гидравлик боғловчи асосида терилган.

2.