Samarqand viloyati pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

 

 

XATONI ANGLAMOQ - XALOS BO’LMOQ 

 

“Kimki  o’zini  yoqtirsa,  qanday  yomon”,-deydi  Alisher  Navoiy.  Gap  bu 

yerda  xudparastlik  haqida  ketmoqda.  Shoirning  fikricha,  o’zni  sevish  inson  

johilligidan  dalolatdir.  O’ziga  bino  qo’yganlar-qafasdagi  qush,  qo’radagi 

hayvonlarni  eslatishadi.    Ularning  qalbi  va  aqli  xudbinlik  qafasi.  Savol  tug’iladi: 

“Xo’sh,  inson  o’zini-o’zi  qadrlamasligi  kerakmi?”  Qadrlashi  lozim.  Bu  -  shart. 

G’urur sustligi yomon narsa. Mag’rurlik-tamagirlik va xushomadgo’ylikka qarshi 

bir qalqon ekanligini hamma ham anglay olmaydi.  “Norning it oldida cho’kkanin 

ko’rdim”,-  deydi    shoir  A.Oripov.    Bu- g’ururini  muhofaza qilolmagan  “azamat” 

zotlarning    ayanch  qismati.  Takabburlik,  xudparastlik  bilan  g’urur  chegaralari 

boshqa-boshqaligini fahmlay olmaslik ko’p tuban xislatlarga rivoj beradi.   Istagan 

kishidan:  “O’zingni  o’zing  bilasanmi?”-deb  so’rang.    Albatta:  “Bilaman!”-deydi. 

“Nimalarni  bilasan?”-deb  yana  qiziqing.    Aksariyatidan  to’tr-besh  jumla  yuzaki 

---

 

22 

gap  eshitasiz,  vassalom.  Odamlarning:  “O’zimi  o’zim  bilaman!”-deb  o’ylashlari 

ko’pincha aldamchi tuyg’u bo’ladi.  

Buyuk mutafakkir  Alisher Navoiyning fikrlarini eshiting: 

Meni kishi demasa el malul nevchun o’lay, 

Kishi hisobida men ham o’zumni chun sanamon. 

 Baytning  mazmuni:  el  meni  kishi  hisoblamasa,  nega  g’amgin  bo’lay? 

Chunki  mening o’zim  ham  o’zimni  odam  sanamayman.    Navoiy  el  hukmini oliy 

hukm deb bilgan. Kishining el nazarida bir chaqalik qadri bo’lmasa-yu, u o’zini-

o’zi  ko’klarga  chiqarib  yursa?    Bir  narsaga  tan  beraylik:  odam  bolasi  ayb  va 

xatolariga  ko’ngilchan  bo’ladi.  U  o’zining  bu  baxtsizligini  ko’pincha  sezmaydi. 

Navoiy:  Shoirlar  yomon  she’rni  o’z  iste’dod  farzandidek  yaxshi  ko’rgani  kabi, 

odam farzandi o’z xatosini ham  ma’qul ko’radi,”-deganida naqadar haq, qanchalik 

uzoqni ko’ra olgan. (188 so’z)