Samarqand viloyat pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

IV . Yangi mavzu bayoni.

QUYOSH
Quyosh har kuni erta tongda Yer sirtining bir tomonidan chiqib, kuni boʻyi osmonda harakat qiladi. Kechga borib, u Yer sirtining boshqa bir tomoniga botadi. Goʻyoki Yer shari bir joyda turadi-yu, Quyosh Yer atrofida aylanadi.

Aslida Quyosh Yerga nisbatan bir
joyda turadi. Yer esa Quyosh atrofida aylanadi (3-rasm).
Quyosh diametrik Yer sharinikidan 109 marta kattadir.


Dam olish daqiqasi.
Oʻqituvchi : Endi doʻstlik haqida maqollardan aytamiz .
Oʻquvchi :
Doʻst achitib gapirar , dushman kuldirib .
Oʻquvchi :
Doʻstinig bolsa uyingda , kulfat arir yoʻlingda .
Oʻquvchi :
Doʻsting mingta boʻlsa ham oz , dushmaning bitta boʻlsa ham koʻp
Oʻquvchi :
Doʻst kulfatda bilinadi .

Olimlar azaldan yulduzlarni oʻrganishga qiziqqanlar. Jumladan, buyuk alloma Mirzo Ulugʻbek (1394 – 1449) yulduzlarni oʻrganish uchun Samarqandda maxsus inshoot- rasadxona qurdirgan. Rasadxonadagi asboblar yordamida tekshirishlar natijalari asosida yulduzlarning joylashish jadvalini tuzgan. Yulduzlarni oʻrganish natijalarini toʻplab, alohida kitob yozib qoldirgan. Mirzo Ulugʻbekning bu kitobida 1 018 ta yulduz haqida yozilgan. Kitobda keltirilgan yulduzlar haqidag ma’lumotlar hozirda ham katta ahamiyatga ega.
5 – bosqich
V . Yangi mavzuni mustahkamlash .
Oʻqituvchi :
4 ta guruh ishtirokchilaridan bittadan chiqadi ularning qoʻllariga quyidagi besh yulduzchalar beriladi . Guruhlar bajargan ishlarga qarab ballari qoʻyiladi .
Birinchi toʻgʻri va aniq bajargan oʻquvchilar gʻolib sanaladi .
Guruhlar ishlari nazorat qilnadi va ballari qoʻyiladi .


6- bosqich
VI . Dars yakuni. Uyga vazifa berish va baholash .
Oʻqituvchi :
Uyga vazifani tushuntiradi . – Aziz oʻquvchilar bugungi darsimizni tushungan boʻlsangiz uyga vazifalarni belgilab, tushunib olingizlar.
Uyda mavzuni ifodali qilib oʻqib kelasizlar .
Darsimiz oxirida guruh ishlarini ballarini hisoblab chiqamiz .
1 – guruh ,, Bilimdonlar “ - 20 ball
2 – guruh ,, Zukkolar “ - 25 ball
3 – guruh ,, Kitobxon “ - 22 ball
4 – guruh ,, Ijodkorlar “ - 20 ball toʻpladilar ( Qarsak chaladilar ) .
Darsda faol qatnashgan oʻquvchilarni ballari aniqlanib jurnalga va kundalik daftarlariga qoʻyiladi .