9-sinf geometriya bsb-3 uchun na’munaviy savollar

9-sinf geometriya BSB-3 uchun na’munaviy savollar

1. 
   Simyogo’ch balandligi 4 m bo‘lib uning soyasi kechga borib 6 m ni tashkil qildi. Balandligi 4,5 m bo‘lgan terak daraxtining soyasi bu paytda qanchani tashkil qiladi?
   
2. 
   Uchburchak tomonlari 8 cm, 9 cm va 12 cm ekanligi ma’lum bo’lsa, katta burchagining bissektrisasi shu burchak qarshisidagi tomondan ajratgan kesmalar uzunliklarini toping.
   
3. 
   A BCD trapetsiyaning BC va AD asoslarida mos ravishda K va L nuqtalar olingan. KL kesma trapetsiyaning diagonallari kesishgan nuqtadan o‘tadi. Agar AL= 4, LD= 5 va BK = 2 bo‘lsa, KC kesmani toping.
   
4. 
   Parallel ko‘chirishda (1; 2) nuqta (1; -1) nuqtaga o‘tadi. Bu almashtirishda (-1;3) nuqta qaysi nuqtaga o‘tadi?
   
5. 
   O (-2; -3) nuqtaga nisbatan markaziy simmetriyada A (1; -2) nuqta qaysi nuqtaga o‘tadi?
   
6. 
   Bonus: ABC uchburchakning AD balandligi uning EF o’rta chizig’ini K nuqtada kesib o’tadi. Agar FK:KE=5:3 va BD kesma CD kesmaga qaraganda 14 cm uzun bo’lsa, BC tomonni toping.
   

9-sinf geometriya BSB-4 uchun na’munaviy savollar

1. 
   To‘rtburchak shaklidagi paxta maydoni xaritada yuzi 18 bo‘lgan to‘g’ri to’rtburchak bilan tasvirlanadi. Agar xarita masshtabi 1:1000 bo‘l sa , maydonning haqiqiy yuzini gektarda hisoblang.
   
2. 
   Yuzlari 8 cm² va 32 cm² bo‘lgan ikkita o‘xshash uchburchak perimetrlarining yig‘indisi 48 cm ga teng. Uchburchaklarning perimetrlarini toping.
   
3. 
   F₁ va F₂ ko’pburchaklar o’xshash. O’xshashlik koeffitsiyenti 3 ga, P₁=30 cm, S₂=24 cm² bo’lsa, P₂ va S₁ ni toping.
   
4. 
   E va F nuqtalar mos ravishda ABCD parallelogramning CD va BC tomonlari o‘rtalari. AF va AE to‘g‘ri chiziqlar BD diagonalni teng uch qismga bo‘lishini isbotlang.
   
5. 
   ABC uchburchakda BC =BA =12, AC = 10. Agar AA₁ va CC₁ uchburchak bissektrisalari bo‘lsa, A₁C₁ kesmaning uzunligini toping.
   
6. 
   Bonus: Uchburchakning yon tomoni uchidan boshlab hisoblaganda 2:3:4 kabi nisbatda bo’lindi va bo’linish nuqtalari orqali asosiga parallel to’g’ri chiziqlar o’tkazildi. Hosil bo’lgan figuralar yuzlarining nisbatini toping.
   

9-sinf geometriya BSB-3 uchun 1-variant savollari.

1. 
   Terak daraxtining balandligi 4 m bo‘lib uning soyasi kechga borib 6 m ni tashkil qildi. Balandligi 4,5 m bo‘lgan simyogo’ch soyasi bu paytda qanchani tashkil qiladi?
   
2. 
   Uchburchak tomonlari 6 cm, 8 cm va 10 cm ekanligi ma’lum bo’lsa, kichik burchagining bissektrisasi shu burchak qarshisidagi tomondan ajratgan kesmalar uzunliklarini toping.
   
3. 
   Uchburchakning asosiga parallel to'g'ri chiziq uning yuzini teng ikkiga bo'lsa, asosidan boshlab hisoblaganda, uning yon tomonlarini qanday nisbatda bo'ladi?
   
4. 
   Parallel ko‘chirishda (-3; 4) nuqta (1; -1) nuqtaga o‘tadi. Bu almashtirishda (-3;-4) nuqta qaysi nuqtaga o‘tadi?
   
5. 
   O (-12; -3) nuqtaga nisbatan markaziy simmetriyada A (11; 2) nuqta qaysi nuqtaga o‘tadi?
   

Bonus: ABC uchburchakning BD medianasida E nuqta shunday olinganki, BE:ED=3:2 bo’lgan. AE to’g’ri chiziq BC tomonni F nuqtada kesadi. B uchidan hisoblaganda F nuqta BC ni qanday nisbatda bo’ladi?

9-sinf geometriya BSB-3 uchun 2-variant savollari.

1. 
   Agar bo‘yi 1,7 m bo‘lgan odam soyasining uzunligi 2,5 m bo‘lsa , soyasining uzunligi 10,2 m bo‘lgan daraxt balandligi qancha bo‘ladi?
   
2. 
   Uchburchak tomonlari 7 cm, 8 cm va 9 cm ekanligi ma’lum bo’lsa, kichik burchagining bissektrisasi shu burchak qarshisidagi tomondan ajratgan kesmalar uzunliklarini toping.
   
3. 
   Uchburchakning asosiga parallel to'g'ri chiziq uning yuzini qanday nisbatda bo’lsa, asosidan boshlab hisoblaganda, uning yon tomonlarini nisbatda bo'ladi?
   
4. 
   Parallel ko‘chirishda (1; 2) nuqta (1; -1) nuqtaga o‘tadi. Bu almashtirishda (-1;3) nuqta qaysi nuqtaga o‘tadi?
   
5. 
   O (-4; 2) nuqtaga nisbatan markaziy simmetriyada A (6; -5) nuqta qaysi nuqtaga o‘tadi?
   

Bonus: ABC uchburchakning BD medianasida E nuqta shunday olinganki, BE:ED=3:1 bo’lgan. AE to’g’ri chiziq BC tomonni F nuqtada kesadi. B uchidan hisoblaganda F nuqta BC ni qanday nisbatda bo’ladi?

9-sinf geometriya BSB-3 uchun 3-variant savollari.

1. 
   Perimetrlari 18 cm va 24 cm bo‘lgan ikkita o‘xshash ko‘pburchak yuzlarining nisbatini toping.
   
2. 
   Uchburchak tomonlari 9 cm, 15 cm va 12 cm ekanligi ma’lum bo’lsa, kichik burchagining bissektrisasi shu burchak qarshisidagi tomondan ajratgan kesmalar uzunliklarini toping.
   
3. 
   Uchburchakning asosiga parallel to'g'ri chiziq uning yuzini qanday nisbatda bo’lsa, asosidan boshlab hisoblaganda, uning yon tomonlarini nisbatda bo'ladi?
   
4. 
   Parallel ko‘chirishda (2; -2) nuqta (-3; -1) nuqtaga o‘tadi. Bu almashtirishda (-1;-3) nuqta qaysi nuqtaga o‘tadi?
   
5. 
   O (-4; -4) nuqtaga nisbatan markaziy simmetriyada A (7; -5) nuqta qaysi nuqtaga o‘tadi?
   

Bonus: ABC uchburchakning BD medianasida E nuqta shunday olinganki, BE:ED=5:3 bo’lgan. AE to’g’ri chiziq BC tomonni F nuqtada kesadi. B uchidan hisoblaganda F nuqta BC ni qanday nisbatda bo’ladi?

9-sinf geometriya BSB-3 uchun 4-variant savollari.

1. 
   Yuzlari 6 m² va 24 m² bo‘lgan ikkita to‘rtburchak o‘xshash. O‘xshashlik koeffitsiyentini toping.
   
2. 
   Uchburchak tomonlari 3 cm, 4 cm va 5 cm ekanligi ma’lum bo’lsa, kichik burchagining bissektrisasi shu burchak qarshisidagi tomondan ajratgan kesmalar uzunliklarini toping.
   
3. 
   Uchburchakning asosiga parallel to'g'ri chiziq uning yuzini qanday nisbatda bo’lsa, asosidan boshlab hisoblaganda, uning yon tomonlarini nisbatda bo'ladi?
   
4. 
   Parallel ko‘chirishda (-4; 2) nuqta (3; -1) nuqtaga o‘tadi. Bu almashtirishda (-1;-5) nuqta qaysi nuqtaga o‘tadi?
   
5. 
   O (-6; 1) nuqtaga nisbatan markaziy simmetriyada A (0,5; -2,5) nuqta qaysi nuqtaga o‘tadi?
   

Bonus: ABC uchburchakning BD medianasida E nuqta shunday olinganki, BE:ED=8:3 bo’lgan. AE to’g’ri chiziq BC tomonni F nuqtada kesadi. B uchidan hisoblaganda F nuqta BC ni qanday nisbatda bo’ladi?
9-sinf geometriya BSB-3 uchun 5-variant savollari.

1. 
   Yuzlari 3 m² va 27 m² bo‘lgan ikkita to‘rtburchak o‘xshash. O‘xshashlik koeffitsiyentining kubini toping.
   
2. 
   Uchburchak tomonlari 7 cm, 24 cm va 25 cm ekanligi ma’lum bo’lsa, kichik burchagining bissektrisasi shu burchak qarshisidagi tomondan ajratgan kesmalar uzunliklarini toping.
   
3. 
   Uchburchakning asosiga parallel to'g'ri chiziq uning yuzini qanday nisbatda bo’lsa, asosidan boshlab hisoblaganda, uning yon tomonlarini nisbatda bo'ladi?
   
4. 
   Parallel ko‘chirishda (4; 12) nuqta (11; -1) nuqtaga o‘tadi. Bu almashtirishda (-11;4) nuqta qaysi nuqtaga o‘tadi?
   
5. 
   O (-2,5; -3,5) nuqtaga nisbatan markaziy simmetriyada A (11; -22) nuqta qaysi nuqtaga o‘tadi?
   

Bonus: ABC uchburchakning BD medianasida E nuqta shunday olinganki, BE:ED=6:5 bo’lgan. AE to’g’ri chiziq BC tomonni F nuqtada kesadi. B uchidan hisoblaganda F nuqta BC ni qanday nisbatda bo’ladi?

9-sinf geometriya BSB-4 uchun 1-variant savollari.

1. 
   To‘rtburchak shaklidagi paxta maydoni xaritada yuzi 15 bo‘lgan to‘g’ri to’rtburchak bilan tasvirlanadi. Agar xarita masshtabi 1:1000 bo‘lsa , maydonning haqiqiy yuzini gektarda hisoblang.
   
2. 
   Uchburchakning asosiga parallel to'g'ri chiziq uning yon tomonini uchidan boshlab hisoblaganda kabi nisbatda, yuzini esa yuzlarining ayirmasi ga teng bo'lgan ikki qismga ajratadi. Berilgan uchburchakning yuzini toping.
   
3. 
   Ikkita o‘xshash ko‘pburchak perimetrlarining nisbati 2:3 kabi. Katta ko‘pburchakning yuzi 27 bo‘lsa, kichik ko‘pburchakning yuzini toping.
   
4. 
   Romb tomonlarining o‘rtalari to‘g‘ri to‘rtburchakning uchlari bo‘lishini isbotlang.
   
5. 
   ABC uchburchakda BC =BA =10, AC = 8. Agar AA₁ va CC₁ uchburchak bissektrisalari bo‘lsa, A₁C₁ kesmaning uzunligini toping.
   

Bonus: Agar ABC uchburchakda va bo'lsa, uchburchakning tomonlari orasidagi munosabatni toping.

9-sinf geometriya BSB-4 uchun 2-variant savollari.

1. 
   To‘rtburchak shaklidagi paxta maydoni xaritada yuzi 28 bo‘lgan to‘g’ri to’rtburchak bilan tasvirlanadi. Agar xarita masshtabi 1:5000 bo‘lsa , maydonning haqiqiy yuzini gektarda hisoblang.
   
2. 
   Uchburchakning asosiga parallel to'g'ri chiziq uning yon tomonini uchidan boshlab hisoblaganda 2 kabi nisbatda, yuzini esa yuzlarining ayirmasi 34 ga teng bo'lgan ikki qismga ajratadi. Berilgan uchburchakning yuzini toping.
   
3. 
   Asoslari 6 m va 12 m bo‘lgan trapetsiya diagonallari kesishgan nuqtadan asoslarga parallel to‘g‘ri chiziq o‘tkazilgan. To‘g‘ri chiziqning trapetsiya ichidagi qismi uzunligini toping.
   
4. 
   Romb tomonlarining o‘rtalari to‘g‘ri to‘rtburchakning uchlari bo‘lishini isbotlang.
   
5. 
   ABC uchburchakda BC =BA =15, AC = 10. Agar AA₁ va CC₁ uchburchak bissektrisalari bo‘lsa, A₁C₁ kesmaning uzunligini toping.
   

Bonus: Uchburchakning uchchala medianasi bir nuqtada kesishishini va kesishish nuqtasida uchburchakning uchidan hisoblaganda 2:1 nisbatda bo’lishini isbotlang.
9-sinf geometriya BSB-4 uchun 3-variant savollari.

1. 
   To‘rtburchak shaklidagi paxta maydoni xaritada yuzi 75 bo‘lgan to‘g’ri to’rtburchak bilan tasvirlanadi. Agar xarita masshtabi 1:2000 bo‘lsa , maydonning haqiqiy yuzini gektarda hisoblang.
   
2. 
   Uchburchakning asosiga parallel to'g'ri chiziq uning yon tomonini uchidan boshlab hisoblaganda 2 kabi nisbatda, yuzini esa yuzlarining ayirmasi ga teng bo'lgan ikki qismga ajratadi. Berilgan uchburchakning yuzini toping.
   
3. 
   Uchburchakning perimetri unga o’xshash uchburchak perimetrining qismini tashkil etadi. Agar katta uchburchakning bir tomoni va kichik uchburchakning unga mos tomoni ayirmasi 1 ga teng bo’lsa, katta uchburchakning shu tomonini toping.
   
4. 
   Romb tomonlarining o‘rtalari to‘g‘ri to‘rtburchakning uchlari bo‘lishini isbotlang.
   
5. 
   ABC uchburchakda BC =BA =19, AC = 10. Agar AA₁ va CC₁ uchburchak bissektrisalari bo‘lsa, A₁C₁ kesmaning uzunligini toping.
   

Bonus: Uchburchakning uchchala medianasi bir nuqtada kesishishini va kesishish nuqtasida uchburchakning uchidan hisoblaganda 2:1 nisbatda bo’lishini isbotlang.

9-sinf geometriya BSB-4 uchun 4-variant savollari.

1. 
   To‘rtburchak shaklidagi paxta maydoni xaritada yuzi 10 bo‘lgan to‘g’ri to’rtburchak bilan tasvirlanadi. Agar xarita masshtabi 1:2000 bo‘lsa , maydonning haqiqiy yuzini gektarda hisoblang.
   
2. 
   Uchburchakning asosiga parallel to'g'ri chiziq uning yon tomonini uchidan boshlab hisoblaganda 1 kabi nisbatda, yuzini esa yuzlarining ayirmasi 94 ga teng bo'lgan ikki qismga ajratadi. Berilgan uchburchakning yuzini toping.
   
3. 
   Uchburchakning perimetri unga o’xshash uchburchak perimetrining qismini tashkil etadi. Agar katta uchburchakning bir tomoni va kichik uchburchakning unga mos tomoni ayirmasi 4 ga teng bo’lsa, kichik uchburchakning shu tomonini toping.
   
4. 
   Romb tomonlarining o‘rtalari to‘g‘ri to‘rtburchakning uchlari bo‘lishini isbotlang.
   
5. 
   ABC uchburchakda BC =BA =8, AC = 5. Agar AA₁ va CC₁ uchburchak bissektrisalari bo‘lsa, A₁C₁ kesmaning uzunligini toping.
   

Bonus: Uchburchakning uchchala medianasi bir nuqtada kesishishini va kesishish nuqtasida uchburchakning uchidan hisoblaganda 2:1 nisbatda bo’lishini isbotlang.

9-sinf geometriya BSB-4 uchun 5-variant savollari.

1. 
   To‘rtburchak shaklidagi paxta maydoni xaritada yuzi 40 bo‘lgan to‘g’ri to’rtburchak bilan tasvirlanadi. Agar xarita masshtabi 1:5000 bo‘lsa , maydonning haqiqiy yuzini gektarda hisoblang.
   
2. 
   Uchburchakning asosiga parallel to'g'ri chiziq uning yon tomonini uchidan boshlab hisoblaganda 1 kabi nisbatda, yuzini esa yuzlarining ayirmasi 140 ga teng bo'lgan ikki qismga ajratadi. Berilgan uchburchakning yuzini toping.
   
3. 
   Uchburchakning perimetri unga o’xshash uchburchak perimetrining qismini tashkil etadi. Agar katta uchburchakning bir tomoni va kichik uchburchakning unga mos tomoni ayirmasi 3 ga teng bo’lsa, katta uchburchakning shu tomoni kvadratini hisoblab toping.
   
4. 
   Romb tomonlarining o‘rtalari to‘g‘ri to‘rtburchakning uchlari bo‘lishini isbotlang.
   
5. 
   ABC uchburchakda BC =BA =14, AC = 10. Agar AA₁ va CC₁ uchburchak bissektrisalari bo‘lsa, A₁C₁ kesmaning uzunligini toping.
   

Bonus: Uchburchakning uchchala medianasi bir nuqtada kesishishini va kesishish nuqtasida uchburchakning uchidan hisoblaganda 2:1 nisbatda bo’lishini isbotlang.