Samarqand veterinariya meditsinasi instituti

001.002.026.BMI. 2018 y. 

 

va  boshqa  idishlarga  joylab  tashish  ma’qul.  Keyingi  yillarda  kartoshka  etishtirish 

ko‘payib,  hosilni  kavlash,  yig‘ishtirish  va  saralash  ishlari  mashinalar  zimmasiga 

yuklanmoqda.  Tabiiyki,  shunday  qilinganda  mahsulotning  tannarxi  keskin 

pasayishi ta’minlanadi. 

 

Biroq  hosilni  mashinalarda  yig‘ishtirishda  jiddiy  kamchiliklari  mavjud. 

Ularning  orasida  eng  asosiysi  tuganaklar  shikastlanishidir.  Kartoshkani 

yig‘ishtirish va saralash mashinalarining qismlari va mexanizmlari ishlash vaqtida 

tuganaklarga  shikast  etkazadi.  SHikastlangan  kartoshkalar  esa  saqlovda  uzoq 

turmay, namning qochishi va chirishi oqibatida vazni keskin kamayadi. 

 

Kuzda  kartoshka  hosilini  yig‘ishtirish  mumkin  qadar  havo  ochiq.  Quyoshli 

kunlarda bajarilgani ma’qul. CHunki, iliq havoda kavlangan kartoshkani dalaning 

o‘zida saralanib, quritib olinadi. Sernam yomg‘irli havoda yig‘ishtirilgan kartoshka 

esa  ombor  yoki  bostirmalarda  ikki-uch  kun  quritilishi  kerak  bo‘ladi.  Bunda 

kartoshka sirtidagi  namni  qochirish  bilan  cheklanish  kerak.  Haddan  tashqari  ortiq 

quritilgan kartoshka so‘liydi va saqlash vaqtida erta o‘sa boshlaydi. 

 

Kartoshkani  qo‘lda  saralash  sermehnat  yumush.  Bir  tonna  mahsulotning 

kattaligi, kasallanganligi va shikastlanganiga qarab xillash uchun 1,5 kishi ish kuni 

sarflanadi. Tabiiyki, mexanizatsiya yordamida saralanganda mehnat sarflari ancha 

kam  bo‘ladi.  Masalan,  kartoshkani  RKS  rusumli  serunum  mashina  ishlatilib, 

soatiga  10  tonna  mahsulotni  tuganaklarning  yirikligiga  qarab  uch  xilga  ajratish 

mumkin.  Ayni  vaqtda  tuproq  va  xas-cho‘plar  chiqarib  tanlanadi.  Saralash  va 

transportda  tashish  paytida  kartoshkalar  shikastlanishining  oldi  olinib,  saralash 

ishlarini  imkon  boricha  dalaning  o‘zida  bajarish  hamda  tuganaklarni  quti  va 

konteynerlarga ehtiyot qilib joylash, tashish va saqlashga qo‘ygan ma’qul. 

 

Dastlabki kunlarda mahsulotni 12

0

S-18

0

S da tutib, shamollatib turish lozim. 

Kartoshka  saqlashdagi  davolanish-bitish  davri  10-18  kun  davom  etadi.  So‘ngra 

omborxonaning harorati pasaytirilib, bir kecha-kunduzda asta-sekin 0,5

0

S-1

0

S dan 

sovutishga  erishiladi.  Etilgan  va  po‘sti  qotmagan.  Yig‘ishtirish  vaqtida  biroz 

shikastlangan  kartoshka  tuganaklari  uchun  davolanish  unchalik  cho‘zilmaydi. 

---

 

Bajardi 

Rahbar 

Karimov.M.K 

Fayzullayeva.D