Samarqand veterinariya meditsinasi instituti farmakologiya, toksikologiya va veterinariya sanitariya ekspertizasi va gigiyena kafedrasi

18-19-Mavzu: Dezinfeksiyalovchi va antiseptik dori preparatlari bilan tanishish.

Darsning maqsadi: Bu amaliy mashg’ulotda talabalarga Dezinfeksiyalovchi va antiseptik dori vositalari bo’yicha tuzilgan kurgazmali jadvallar bilan ishlash va preparatlari bilan tanishtiriladi. Har xil sxemalarda retseplar yozish.
Darsning utkazish usuli: kafedrada mavjud bo‘lgan dezinfeksiyalovchi va antiseptik dori moddalari bilan tanishtiriladi.
Dars uchun kerakli jixozlar va vositalar: Vodorod peroksid ,kaliy permanganat, kreolin, formaldegid, jadvallar, plakatlar_.
Mikroblarga qarshi moddalar 3 turga bo‘linadi:

1. 
   Dezinfeksiyalovchi moddalar.
   
2. 
   Antiseptik moddalar.
   
3. 
   Ximioterapevtik moddalar.
   

Mikroblarga qarshi moddalar deganda antiseptik, dezinfeksiyalovchi moddalar ko‘zda tutiladi, chunki ular asosan bakteriotsid va mikroblarga qarshi keng doirada ta’sir ko‘rsatadi. Dezinfeksiyalovchi moddalar idishlar, xonalar, tibbiy asboblar, kiyimlardagi mikroorganizmlarga karshi ta’sir ko‘rsatish uchun qo‘llanadi. Bu moddalar ishlatilgan joylarni o‘zgartirishi, xidi yoqimsiz bo‘lmasligi kerak.
Antiseptiklar terida, shilliq qavatda va yaralardagi mikroorganizmlarga qarshi ta’sir ko‘rsatish uchun qo‘llaniladi. Bu moddalar to‘qimalarni ta’sirlamasligi, qo‘zg‘amasligi, qo‘yilgan joyidan qonga so‘rilmasligi, allergik jarayonlarni sodir etmasligi kerak. Bular ayniqsa bolalar uchun kam zaxarli bo‘lishi kerak, chunki ularda to‘qima to‘siqlari xam yaxshi rivojlanmagan bo‘ladi.
Bu moddaning birini antiseptik, boshqasini dezinfeksiyalovchi deyish, ular
Bu moddaning birini antiseptik, boshqasini dezinfeksiyalovchi deyish, ular o‘rtasidagi chegara qo‘yish qiyin, chunki ularning ko‘pchiligi aniq konsentratsiyada antiseptik sifatida, undan katta konsentratsiyada dezinfeksiyalovchi modda sifatida qo‘llaniladi.
Formaldegid – Formaldehydum.
Eritmalar shaklida formaldegid yuqori bakteriotsidlik ta’sir ko‘rsatadi 1% li konsentratsiyada u 0,1% li sulemaga teng va undan o’z ta’sirining turgunligi va uzoqligi bilan farq qiladi.
Formaldegid – qichimaga qarshi kuchli moddalardir. 23% li eritma eritma yoki 2 % li liniment xolida u qichima kanallarini o‘ldiradi. Bunda u parazitning xazm qilish apparati orqali ta’sir etadi. Hayvon uzoq vaqt terisi ustida qancha uzoq tursa shuncha ishonchli ta’sir ko‘rsatadi. Shuning uchun xam u pashshalar uchun juda zaxarli (0,1% li eritmasi) va burgalar uchun uncha ta’siri yo‘q.