|
Jası
|
Tiri salmaǵı
kg
|
Tuwılǵan waqtına salıstırǵandaǵı
Ósiwi %
|
Haqıyqıy ósim
kg
|
Kúnlik ósim
(g)
|
Salıstırmalı ósim
(%)
|
Tuwılǵanda
|
24,8
|
100
|
-
|
-
|
-
|
3-aylıqta
|
61,256
|
247
|
36,456
|
405
|
147
|
6-aylıqta
|
103,416
|
417
|
78,616
|
436
|
317
|
9-aylıqta
|
136,4
|
550
|
111,6
|
413
|
450
|
12-aylıqta
|
169,384
|
683
|
144,584
|
401
|
583
|
15-aylıqta
|
199,144
|
803
|
174,344
|
387
|
703
|
18-aylıqta
|
228,904
|
923
|
264,104
|
489
|
823
|
Absolyut ósimdi anıqlaw:
3 aylıqtaǵı : M= 36,456 kg
6 aylıqtaǵı : M= 78,616 kg
9 aylıqtaǵı : M= 111,6kg
12 aylıqtaǵı : M= 144,584 kg
15 aylıqtaǵı: M= 174,344 kg
18 aylıqtaǵı : M= 264,104 kg
Kúnlik ósiwdi anıqlaw :
3 aylıqtaǵı : kg x 1000 = 405 g
6 aylıqtaǵı : kg x 1000 = 436 g
9 aylıqtaǵı : 0,413 kg x 1000 = 413 g
12 aylıqtaǵı : 0,401 kg x 1000 = 401 g
15 aylıqtaǵı : 0,387 kg x 1000 = 387 g
18 aylıqtaǵı : 0,489 kg x 1000 = 489
Salıstırmalı ósimin anıqlaw:
3 aylıqtaǵı :
6 aylıqta :
9 aylıqta :
12 aylıqta :
15 aylıqta :
18 aylıqta :
2.3. 1,2,3 laktaciyadaǵı sút ónimdarlıǵın anıqlaw
Laktaciya dawamında 1 % li sútti anıqlaw formulası:
1 % sút = laktaciya dawamındaǵı sút x súttiń maylılıǵı
Laktaciya dawamında ortasha may muǵdarın anıqlaw ushın :
Laktaciya dawamındaǵı may shıǵımın anıqlaw ushın :
№
|
Kórsetkishler
|
Laktaciya dawamındaǵı
(kg)
|
1% li sút muǵdarı,
(kg)
|
Súttiń ortasha maylılıǵı
(%)
|
Súttegi may shıǵımı
(kg)
|
1
|
Birinshi tuwǵan sıyır
|
1430
|
5434
|
3,8
|
54,34
|
2
|
Ekinshi tuwǵan sıyır
|
2410
|
8954
|
3,7
|
89,54
|
3
|
Úshinshi tuwǵan sıyır
|
3810
|
13752
|
3,6
|
13,752
|
Laktaciya dawamında 1% li sútti anıqlaw:
Birinshi tuwǵan sıyır : 1 % sút = 1430 x 3,8 1 % sút = 5434 kg
Ekinshi tuwǵan sıyır : 1 % sút = 2420 x 3,7 1 % sút = 8954 kg
Úshinshi tuwǵan sıyır : 1 % sút = 3820 x 3,6 1 % sút = 13752 kg
Laktaciya dawamındaǵı súttiń ortasha maylılıǵın anıqlaw :
Birinshi tuwǵan sıyır :
Súttiń ortasha maylılıǵı = 3,8 %
Ekisnhi tuwǵan sıyır :
Súttiń ortasha maylılıǵı = 3,7 %
Úshinshi tuwǵan sıyır :
Laktaciya dawamındaǵı may shıǵımın anıqlaw:
Birinshi tuwǵan sıyır :
súttegi may shıǵımı = 54,34 kg
Ekinshi tuwǵan sıyır :
súttegi may shıǵımı = 89,54 kg
Úshinshi tuwǵan sıyır :
súttegi may shıǵımı = 137,52 kg
2.4. Násillik koefficienti anıqlaw
Násillik koefficenti fenotiplik ózgeriwsheńlikke baylanıslı bolǵan genetikalıq ayırmashılıqlarındaǵı úlesin kórsetedi. Násillik koefficenti qansha úlken bolsa fenotipi boyınsha tańlaw nátiyjeligi sonsheli joqarı boladı. Násillik koefficentine qarap belgilerdiń áwladlarǵa qánshelli beriliwin analiz etiw múmkin. Násillik koefficenti 0 den 1 ge shekem bolǵan sanlar menen yamasa 0 den 100 ge shekem bolǵan salıstırma sanlar menen jazıladı. Násillik koeficientiń muǵdarı qánsheli úlken bolsa belgilerdiń ózgeriwi genotiplik kórsetkishlerge baylanıslı ekenliginen derek beredi : násillik koeficenti tómendegi usıllar járdeminde esaplanadı.
x 2
Bunda : – násillik koeficienti
– korrelyaciya koeficienti
Dn – padanıń tiykarǵı kórsetkishine salıstırmasınıń buwındaǵı parqı.
Dp – hár eki ata-ana kórsetkishi padanıń tiykarǵı kórsetkishinen parqı.
JaqQız – násil yadrodaǵı jaqsı qızlardıń kórsetkishi.
JamQız – jaman gruppadaǵı qızlardıń kórsetkishi.
JaqAna – násil yadrodaǵı jaqsı analardıń kórsetkishi.
JamAna – Jaman gruppadaǵı analardıń kórsetkishi.
Sıyırlar sawımı
|
Násillik koefficienti h2
|
Jaqsı
analar
|
Jaman
analar
|
Jaqsı
qızlar
|
Jaman
qızlar
|
3830
|
2430
|
3860
|
2460
|
2
|
bunda násillik koefficienti h2 = 2 teń boldı.
2.5. 425 – Sıyırdıń bonitrovka klassın anıqlaw
425 – sıyır porodası shvits genotipi boyınsha anasınıń kompleks klassı elita, ákesiniń násillik kategoriyası A2V3 kompleks klassı bolsa elita rekord. Sıyır II tuwımda tiri salmaǵı 470 kg. Sút ónimdarlıǵı boyınsha sút sawımı 3700 kg súttiń maylılıǵı 3,95 %, sút beriw tezligi 1,80 kg/min. Súttegi may shıǵımı 146,15 kg boldı. 425 sıyır joqarıdaǵı kórsetkishler boyınsha bonitrovka klassın anıqladıq: anasınıń kompleks klası ushın elita rekord – 5 ball elita – 4 ball, I klas ushın 3 ball, II klas ball berilmeydi. Atasınıń násillik kategoriyası boyınsha: A1B1, A1B2, A1B3 – 5 ball, A2B1, A2B2, A2B3 – 4 ball, A3B1, A3B2, A3B3 – 3 ball yaki atasınıń klassı boyınsha elita rekord – 3 ball elita – 2 ball 1-klass ball berilmeydi. Tiri salmaǵı boyınsha 1 tuwımda 430 kg bolsa 2 tuwım 460 kg 3 tuwım 490 kg hám onnan joqarı bolsa 5 ball beriledi. Súttegi mayshıǵımı bolsa 60-69ǵa shekem 35 ball 70-79 ǵa shekem 38 ball 80-89 shekem 41 ball, 90-99 shekem 44 ball, 110-119 shekem 50 ball, 120-129 shekem 53 ball, 170 hám onnan joqarı bolsa 70 ball qoyıladı. . Sút beriw tezligi 1,80 kg/min 5 ball qoyiladı 1.50 kg/min 4 ball 1,20 kg/min – bal qoyılmaydı.
kórsetkishler
|
Nátiyjeler
|
Sıyırdıń porodası :
Genotip boyınsha bahalaw :
Anasınıń kompleks klası:
Atasınıń násil sıpatı :
fenotip boyınsha bahalaw (poroda standartına salıstırması)
tiri salmaǵı – 560 kg
eksterer hám konstituciyası
sútliligi boyınsha bahalaw :
sút may shıǵımı standartına qaray -
sút beriw tezligi –
ulıwma ball :
bonitrovka klası
|
shvic
4 ball
4 ball
5 ball
8 ball
56 ball
5 ball
82 ball
Elita
|
Juwmaqlaw
Juwmaqlap aytqanda awıl xojalıq haywanlarınıń sút ónimdarlıǵı bahalaw hám onı maqsetke muwapıq dárejede asırıp barıw úlken áhmiyetke iye bolıp esaplanadı. Sharwashılıqta házirgi waqıtta eń kóp haywan sútiniń ishinde qaramal súti bolıp esaplanadı. Hám onıń sútinde júda kóp mikroelementler hámde beloklar uglevodlar basqa haywan sútinen parıqlanadı organizmde tez sińiriledi. Bunnan basqada at hám túye sútleri júda qımbat bahalı sút bolıp esaplanadı. Sebebi sútindegi quramalı beloklar hámde mineral zatlar adam organizmde bolatuǵın har qıylı keselliklerdiń aldın aladı hám onı medicinada hár túrli keselliklerdi emlewdeda qollanıladı. Bunnan basqa bas usı kurs jumısı dawamında haywanlardıń ósiwin anıqlaw, 3,6,9,12,15,18 aylıq buzawlardıń kúnlik salıstırmalı ósimi anıqlandı. Sıyırlardıń 1, 2 hám 3 laktaciya dawamında alınǵan sút muǵdarı súttegi may shıǵımı onıń mayılılıq dárejesi anıqlandı. Násilshilik jumısında ayırım belgilerdiń ózgeriwsheńlıgi qansheli násillikke tiykarlanǵanlıǵın biliw úlken áhmiyetke iye bolıp esaplanadı. Bunıń ushın belgilerdiń násillik koefficienti anıqlanadı. Bunda násillik koeficientin anıqlanǵanda h2 = 2 teń boldı, hámde qaramallardı bonitrovka qılıw boyınsha 425 – shvic porodalı sıyırdıń bonitrovka klassı elita klassına tiyisli boldı.
Paydalanılǵan ádebiyatlar
P.S.Sobirov, A.Q.Qaxarov, S.D.Dóstiqulov “Sharwa malların órshitiw” Tashkent – 2003
T.H.Ikromov “Awıl xojalıq haywanların órshitiw hám kóbeytiw” Tashkent – 2008
S.D.Dóstiqulov A.Q.Qaxarov, F.I.Isroilov “Sharwa malların órshitiw” ámeliy shınıǵıwlar Tashkent – 1993
R.U.Turganbaev, A.K.Tleumuratov, Yu.F.Sultanov “Awıl xojalıq haywanların órshitiw” páninen kurs jumısın orınaw boyınsha metodikalıq kórsetpe. Nókis – 2019
Do'stlaringiz bilan baham: |
