Samarqand: Samdu nashri, 2020 y. 460 b

2-shakl. Xarid qilish xatti-harakatining 4 A modeli. 
100% 
Barcha 
xaridorlar 
45% 
xabardorlik
Awareness 
 
30% ijobiy 
munosabat 
Attitude 
 
15% 
birinchi 
xarid
Action 
10% xaridlarni 
takrorlang 
Action Again
 

---

141 
Shunga qaramay amaliyot yangi tovarlarga nisbatan 
iste’molchilarning ba’zi xatti-harakatlarini shakllantirishga imkon 
berdi. XX asrning 30-yillarida aloqa masalalarini o‘rgangan 
Everett 
Rojers 
innovatsion 
diffuziya 
nazariyasini 
ishlab 
chiqdi[5.21]. U odamlarni yangi g‘oyalarga munosabati va 
yangiliklarni qabul qilish tartibiga ko‘ra bir necha toifalarga 
bo‘lishni taklif qildi (3-rasm) [5.21]: 
3-shakl. Innovatsiyalarning diffuziya modeli. 
Innovatorlar (potensial iste’molchilar umumiy sonining 
2,5%) ishbilarmon, yaxshi va ko‘plab ma’lumot manbalariga ega, 
tavakkal qilishga ko‘proq moyil odamlar. 
Ilk qabul qiluvchilar (13,5%) ijtimoiy yetakchilar, mashhur, 
yaxshi ma’lumotga ega, yangiliklarni xohlaydi, sinab ko‘radi, 
ammo ixtirochilarga qaraganda ehtiyotkorroqdir. 
Dastlabki 
ko‘pchilik (34%) oqilona, erta qabul 
qiluvchilardan ko‘ra ehtiyotkorroq, ammo ular yangilikni o‘rtacha 
izdoshlaridan ilgari qabul qiladilar va ko‘plab norasmiy ijtimoiy 
aloqalarga ega. 
Keyinchalik ko‘pchilik (34%) - skeptiklar, yangilikni 
ko‘pchilik avvalroq qabul qilgandagina qabul qiladi. 
innovatorlar 
2.5% 
dastlabki
oluvchilar 
erta ko‘pchilik 
erta ko‘pchilik 
keyinchalik 
ko‘pchilik 
kechikuvchilar