Samarqand qishloq xo’jalik instituti «Dehqonchilik va melioratsiya asoslari» kafedrasi 5620200- agronomiya ta’lim yo’nalishi bakalavriat bitiruvchisi

-jadval 
Ekinlarning turlari bo’yicha tuz tasiriga chidamliligi 
Chidamsiz ekinlar 
O’rtacha chidamli ekinlar 
Chidamli ekinlar 
Loviya, no’xat, 
mosh, kunjut 
Beda, sebarga 
Rediska, ko’k no’xat, 
kartoshka 
Nok, olma, olxo’ri, 
gilos,
shaftoli, 
limon, 
bodom,
yer tut 
Dala ekinlari bug’doy, javdar, 
suli, arpa, sholi, makkajo’xori, 
zig’ir,kungaboqar, g’o’za 
Yem-xashak ekinlari qashqarbeda, 
Sudan o’ti, raygras, betaga, 
oq suxta 
Sabzavot ekinlari pomidor, 
gulkaram, boshkaram, batat, 
qalampir, 
sabzi, 
sholg’om, 
baqlajon 
piyoz, qovun, tarvuz, bodring 
Bog’ ekinlari anor, anjir, uzum, 
o’rik 
Xashaki lavlagi, 
qand lavlagi, 
jo’xori (sorgo), 
raps, perko, baland 
bo’yli perko 
Osh lavlagi, shpinat, 
bargli karam 
Xurmo, jiyda 
1. Har bir meliorativ mintaqa uchun sho’rlanish darajasining alohida-alohida 
shkalalari mavjud. Masalan, Mirzacho’lning xloridli sho’rlangan 
tuproqlarida g’o’zani ekishdan oldin yo’l ko’yilishi mumkin bo’lgan tuzlar 
mikdori 0,3-0,4 % yoki xlor bo’yicha 0,01-0,02 % bo’lsa; Farg’ona 
vodiysining sulfatli sho’rlangan tuproqlarida bu ko’rsatgichlar tegishli 
ravishda 0,6-0,8 % va xlor bo’yicha 0,03-0,04% ni tashkil etadi. 
Qoraqalpog’iston Muxtor Respublikasi va Xorazm viloyatining sho’rlangan 

---

tuproqlarida bu ko’rsatgichlar yanada yuqoriroq bo’lishi mumkin, chunki bu 
tuproqlarning singdiruvchi kompleksida kalsiy kationi ko’prok uchraydi, 
kalsiyli tuzlar o’simliklar uchun zararsiz hisoblanadi. K.Gedroys fikriga 
ko’ra sho’rxok tuproqlarda anionlar emas, balki kationlar o’simliklarga 
ko’proq zarar keltiradi. U kationlarning zararlilik ta’sirini S1
- 
Na
+
Mg K 
tartibida kamayishini ko’rsashi. Sho’rhoksimon tuproqlarda esa tuzlarning 
anionlari o’simliklarga ko’rsatadigan zararli ta’siri, ko’pincha kationlar 
ta’siri kuchliroq bo’ladi. Anionlar orasida xlor-ion (SI) o’simliklarga 
ko’proq zaharlidir.
-jadval