Samarqand iqtisodiyot va servis instituti raxmatulla xaitboyev ekologik turizm

Tayanch so‘z va iboralar: 
Orol dengizi inqirozi, koinot, fazo, 
sho‘r, kosmonavt, sizot, gidrologiya, irrigatsiya, siklon, dispersion 
chang. 
Mavzuni o‘zlashtirish bo‘yicha savol va topshiriqlar:
1. Orol dengizining qurib borishi sabablarini aytib bering.
2. Orol dengizidan baliq ovlash qanday darajalarda bo‘lgan?
3. Orol dengizi haqida prezentatsiyali ma’ruza tayyorlang.
4. Orol dengizini qutqarish haqidagi loyihalar bormi?
5. «Nukus deklaratsiyasi»ni o‘rganing va amaliy darslarda 
gapirib bering.
6. Orol dengizi ekoturizm resurslari mavzusida ma’ruza 
tayyorlang.

---

160
161
12-mavzu. O‘ZBEKISTONNING SUV HAVZALARI 
EKOLOGIK TURIZM RESURSLARI
Reja:
12.1. O‘zbekistonning suv resurslari.
12.2. O‘zbekistonning suv resurslaridan ekoturizmda 
foydalanish.
12.1. O‘zbekistonning suv resurslari
O‘rta Osiyo, aniqrog‘i, Orol dengizi havzasi daryolari va 
ularning suv resurslari geografik joylashishi hamda gidrologik 
xususiyatlariga ko‘ra yagona tabiiy tizimni tashkil qiladi. Shu 
tufayli ularni ma’muriy, ya’ni ayrim davlatlar sarhadlari miqyosida 
o‘rganish ancha murakkabdir. Ayni paytda, bu suv resurslaridan 
shu hududda joylashgan alohida davlatning ma’lum maqsadga 
yo‘naltirilgan manfaatlari yo‘lida ustivor holda foydalanish ham 
qator ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy muammolarni keltirib chiqaradi 
(6-jadval). 
6-jadval
Markaziy Osiyo davlatlarida suvning taqsimlanishi
Davlatlar
Sirdaryo va Amudaryoning 
havzasi
Jami
Sirdaryo
Amudaryo
Km
2
%
Qozog‘iston
15,3
0,0
15,3
13,8
Qirg‘iziston
4,9
0,4
5,3
4,8
Tojikiston
3,7
9,5
13,2
11,9
Turkmaniston
00
22,0
22,0
19,8
O‘zbekiston
22,5
29,6
55,1
49,7
Jami
49,9
61,5
110,9
100
Daryolarning bir davlat chegarasidan ikkinchi bir davlat 
chegarasiga oqib o‘tishi juda ko‘p holatlarda ushbu davlatlar 
o‘rtasida doimiy kelishmovchiliklarni keltirib chiqaradi. Shuning 
uchun ham biz O‘zbekistonning ichki suv resurslariga qisqacha 
to‘xtaldik. Mavzuning qo‘yilishiga qarab mamlakatimizning 
suv resurslaridan turizmda foydalanish masalalarini turizmdagi 
tadbirkor o‘zining imkoniyatlari va xulosalari bo‘yicha daryodan, 
ko‘ldan yoki buloqlardan foydalanishi mumkin.