Samarqand iqtisodiyot va servis instituti Marketing kafedrasi Tijorat faoliyati fani

Tijoratchi-tadbirkorning o’ziga xos etika qoidalari mavjud. Birinchilardan etika haqida Aristotel quyidagi fikrlarni aytib o’tgan: “qilish kerak bo’lgan va nimadandir o’zini to’xtatish demakdir”. Etika bu (grek tilida “ethos” - odat, harakter degan ma’noni bildirib) insoniy me’yorlar tizimi sifatida kishi yoki qandaydir alohida guruhlarning o’zini tutish, amaliy odatlari, rioya tartibi tushiniladi.

Tijoratchi-tadbirkorning o’ziga xos etika qoidalari mavjud. Birinchilardan etika haqida Aristotel quyidagi fikrlarni aytib o’tgan: “qilish kerak bo’lgan va nimadandir o’zini to’xtatish demakdir”. Etika bu (grek tilida “ethos” - odat, harakter degan ma’noni bildirib) insoniy me’yorlar tizimi sifatida kishi yoki qandaydir alohida guruhlarning o’zini tutish, amaliy odatlari, rioya tartibi tushiniladi.

Etiket iborasi esa fransuzcha so’zdan olingan bo’lib, keng ma’noda o’zini tutish (ahloq, odob), xushmuomalalik qoidalari tushuniladi. Etiket iborasi kelib chiqishining o’ziga xos tarixi bo’lib, u Fransiya qiroli Lyudovik XIV davri bilan bevosita bog’liq. Avvallari Fransiyada tovar nomi yozilgan qog’oz yopishtirilib qo’yiladigan qoziqcha etiket deb nomlangan.

2. Tijoratchi-tadbirkor etiketi

Tijoratchi-iborasi tom ma’noda tadbirkor degan ma’noni beradi, amalda esa savdo-sotiq, tadbirokorlik yoki biznes bilan shug’ullanadigan shaxsni bildiradi. Agar ushbu atama tijorat iborasining mazmuniga nisbatan talqin qilinadigan bo’lsa, tijoratchi foyda keltiradigan aylanma kapitalning va foydaning sohibi hisoblanadi.

Shunday qilib, tijoratchi o’zining qarzga yoki kreditga olgan mablag’lari hisobidan oldi-sotdi, tadbirkorlik yoki biznes bo’yicha faoliyat qiladigan va uning natijasi uchun javobgarlikni o’z bo’yniga to’liq oladigan shaxsdir.

Tijoratchi – tadbirkor etiketi deganda tijorat faoliyatida yoki tijoratchilar o’rtasida qabul qilingan xalqaro va milliy etiket qoidalariga rioya qilish asosida tijorat faoliyati bilan shug’ullanish tushuniladi.