Samarqand iqtisodiyot va servis instituti Marketing kafedrasi Tijorat faoliyati fani

Tijoratchi – tadbirkor etiketi deganda tijorat faoliyatida yoki tijoratchilar o’rtasida qabul qilingan xalqaro va milliy etiket qoidalariga rioya qilish asosida tijorat faoliyati bilan shug’ullanish tushuniladi.

Har bir tijoratchi ishbilarmon kishi etikasidan kelib chiqqan holda professional o’zini tutish malakasiga yega bo’lishi kerak va quyidagilarni o’z ichiga oladi:

1-2

• o’zini tanishtirish va tanishish qoidalari;
• tijorat suhbatlarini olib borish qoidalari;

3-4

• telefonda suhbatlashish va tijorat yozishmalari qoidalari;
• tashqi qiyofa, odob axloq, kiyinish qoidalariga rioya qilish;

5-6

• nutq madaniyati;
• ish bayoni va h.k.

Tanishtirish va tanishish qoidalari: O’z suhbatdoshini birinchi bo’lib uni ismi va otasining ismi bilan murojaat qilgan holda salomlashish maqsadga muvofiqdir (faqat ismi bilan yoki qisqa ism bilan murojaat qilish tavsiya yetilmaydi). Ism bilan faqat yoshlarga murojaat etish mumkin agar ular bunga qarshi bo’lmasa, sharifi bilan murojaat yetish mumkin, lekin sharifi oldidan albatta janob yoki o’rtoq so’zini qo’shish kerak.

Tanishtirish va tanishish qoidalari: O’z suhbatdoshini birinchi bo’lib uni ismi va otasining ismi bilan murojaat qilgan holda salomlashish maqsadga muvofiqdir (faqat ismi bilan yoki qisqa ism bilan murojaat qilish tavsiya yetilmaydi). Ism bilan faqat yoshlarga murojaat etish mumkin agar ular bunga qarshi bo’lmasa, sharifi bilan murojaat yetish mumkin, lekin sharifi oldidan albatta janob yoki o’rtoq so’zini qo’shish kerak.

Ish yuzasidan suhbatlarni olib borish tartib qoidalari:

• qisqa va aniq fikringizni bayon yeting (ayrim tijoratchilar gapirishni yaxshi ko’rishadi va ba’zan fikrini noaniq bayon yetadilar - bu esa
• hamkorga yoqmaydi);
• men so’zini yehtiyotkor bo’lib ishlating;
• faqat dalillarga tayang, isbosiz g’oyalarni keltirmang;
• detallarga kirishib ketmang;
• ma’ruza o’qishdan qoching;
• murakkab savollarga javob berganda ularni yengilashtirishga urining, ularni yanada murakkablashishiga yo’l qo’ymang;
• asabiylashgan hamkor bilan uchrashganda, konfliktdan qoching.