Samarqand iqtisodiyot va servis instituti marketing kafedrasi

3. Marketing nazorati va turlari.


Marketing nazorati - bu marketing strategiyalari va rejalarining natijalarini o‘lchash va baholash, marketing maqsadlariga erishishni ta’minlovchi o‘zgartiruvchi harakatlarni bajarish bo‘yicha tadbirlar kompleksiga aytiladi.
Korxonalar faoliyati amaliyotida asosan nazoratning quyidagi turlari qo‘llaniladi: -yillik rejalar nazorati, daromadlilik nazorati, samaradorlik nazorati va strategik nazorat (3-jadval).
3-jadval
Marketing nazorati turlari

Nazorat turi	Asosiy javobgarlik	Nazoratning maqsadi	Mazmuni
1. Yillik rejaning nazorati	Oliy va o‘rta darajadagi rahbariyat	Rejalashtirilgan natijalar erishilganligini tekshirish	Sotish hajmining tahlili. Bozor ulushining tahlili. Sotish hajmining harajatlarga nisbatining tahlili. Iste’molchilar fikrining tahlili
2. Samaradorlik nazorati	Marketing faoliyatining nazoratchisi	Kompaniya qayerda pulni qo‘lga kiritib, qayerda yo‘qotayotganini tekshirish	Mahsulotlar, hududlar, iste’molchilar, savdo kanallari va hokazolar jixatidan foydalilikni aniqlash
3. Daromadlilik nazorati	Chiziqli va shtab xizmatlarining rahbarlari. Marketing faoliyatining nazoratchisi	Marketing faoliyatining samaradorligini baholash va oshirish	Sotuvchilar ishi, reklama, savdoni, taqsimotni rag‘batlantirishning samaradorligini tahlil qilish
4. Strategik nazorat	Oliy raxbariyat, marketing auditorlari	Kompaniya bozorlar, mahsulotlar va kanallarga nisbatan o‘z imkoniyatlarldan yaxshi foydalanmoqdami	Marketing faoliyati samaradorligining tahlili, marketing faoliyatining auditorlik nazorati