Samarqand iqtisodiyot va servis instituti marketing kafedrasi

29-ma’ruza: Marketing kommunikatsiyasu kompleksi
Reja:
29.1. Sotishni rag’batlantirish va shaxsiy sotuv
29.2. PR va jamoatchilik bilan aloqalarni tashkil etish yo‘llari


29.1. Sotishni rag‘batlantirish va shaxsiy sotuv


Sotishni rag‘batlantirish marketing kommunikatsiyasi elementi sifatida maqsadli aduditoriya javob reaksiyasi uchun turli tadbirlarni taklif etish hamda korxona marketing strategiyasi doirasida uning kommunikatsiya siyosatini amalga oshirishning vositasidir. Sotishni rag‘batlantirish reklama kabi qisqa vaqt oralig‘ida bozorni egallaydi. Sotishni rag‘batlantirish bo‘yicha tadbirlar tovarning iste’mol xususiyatlari bilan shaxsiy tajribasi orqali tanish bo‘lgan haridorga qaratilgan. Sotishni rag‘batlantirishning vazifalari — mazkur tovarning keyingi harid qilinishiga, katta partiyalarni sotib olishUa, firma va haridor o‘rtasida muntazam tijorat aloqalarini rag‘batlantirishga qaratilgan.
Agar reklamaning chaqirig‘i “Bizning mahsulotni harid qiling” bo‘lsa, sotishni rag‘batlantirishning chaqirig‘i “Uni hoziroq sotib oling”dir. Demak, sotishni rag‘batlantirish qisqa muddat ichida korxona va uning mahsuloti haqidagi axborotni yetkazish hisoblanadSh.
Sotishni rag‘batlantirish tayyorlash va taqdim etish quyidagi jarayonlardan iborat:

1. 
   sotishni rag‘batlRntirish dasturini ishlab chiqish;
   
2. 
   sotishni rag‘batlantirish tadbirlarini amalga oshirish va baholash.
   

Sotishni rag‘batlantirish dasturini ishlab chiqish bo‘yicha oxirgi qarorni ҋabul qilish quyidagi vazifalar bilan bog‘liq:

1. 
   sotishni rag‘batlantirish maqsadini shakllantirish;
   
2. 
   sotishni rag‘batlantirishning qurollarShni (instrumentlar) tanlash;
   
3. 
   qatnashchilar doirasini aniqlash;
   
4. 
   sotishni rag‘batlantirish tadbirlari intXnsivligini aniqgash;
   
5. 
   sotishni rag‘Batlantirish dasturidagi axborotlarni tarqatish vositalarini tanlash;
   
6. 
   sotishni rag‘batlantirishning davomiyligini aniqlash;
   
7. 
   sotishni rag‘batlantirish tadbShrlarini qo‘llash vaqtini aniqlash;
   
8. 
   sotishni rag‘batlantirish byudjetini ishlab chiqish.
   

Sotishni rag‘batlantirish maqsadini belgilash va qurolini (instrumentini) tanlash o‘ziga xos jarayondir. Sotishni rag‘batlantirish qurollari quyidagilarga yo‘naltirilgan bo‘ladi:

• 
  korxonaning sotish bilan shug‘ullanuvchi personaliga;
  
• 
  tijorat vositachilariga;
  
• 
  iste’molchilarga.