Samarqand iqtisodiyot va servis instituti ekskursiya xizmatini tashkil qilish

Teri kuyganida birinchi tibbiy yordam

Teri kuyishining quyidagi turlari qayd etilgan:

termik kuyishlar - yong‘in ta’sirida, issiq predmetlar ta’sirida, quyosh nurlari ta’sirida, kvars va h.k. ta’sirida ro‘y beradi;

kimyoviy kuyishlar - kislota va ishqorlar ta’sirida ro‘y be­

radi;

272

eiektrik kuyishlar - eiektr toki ta’siri natijasida kuyish ro‘y

be rad i.

Og‘ir!ik darajasiga qarab teri kuyisnlari quyidagi darajalarga bolinadi:

I - darajali kuyish - terini qizarishi va shishi bilan xarakter-lanadi;

IT - darajaii kuyish - terida pufaklar hosil bo‘ladi;

I I I ' darajali kuyish - terming qatlamlari kuyishi natijasida qo‘tir paydo bo'ladi;

IV - darajali kuyish - terming to'qimalari kuyib ko‘mirga aylanadi, mushaklarning, paylaming va suyaklarning zarar-lanishi bilan kechadi.

4
14.3-rasm. Teri kuyishining darajasi.

Termik va eiektrik kuyishiardan jabrlanganlarga yordam bera-yotganida gid quyidagilarga amal qilishi shart:

jabrlanuvchini yuqori harorat ta’siridan olib chiqish;

kiyimlarining kuyayotgan sohasini o ‘chirish (har qanday matoni, odeyaloni, suvni kuyayotgan sohaga tashlash);

jabrlanuvchiga og'riq qoldiruvchi dori berish:

kuygan sohaga steril boylam qo‘yish, kuyish maydoni katta bolganda shu sohani toza doka yoki dazmollangan choyshab bilan yopish;

273

ko‘z kuyganida bor kislotasi eritmasining (bir stakan suvga Vi choy qoshiq kislota solib tayyorlangan eritma) muzdek malhamlaridan qo‘yish;

jabrlanuvchini zudlik bilan tibbiy muassasaga yetkazish.

Elektr tokidan zararlanganda birinchi tibbiy yordam

Elektr tokidan jabrlanganga gid quyidagicha yordam berishi kerak:

jabrlanuvchini xavfsizlik qoidalariga rioya qilgan holda ele­ ktr manbai ta’siridan qutqarish (tok o‘tkazuvchi qismlardan va o‘tkazgichlardan jabrlanuvchini qutqarayotganda elektr toki o ‘tkazmaydigan quruq kiyim yoki quruq vositalami qo‘llash);

bir daqiqa davomida jabrlanuvchining umumiy holatini ba-holash (hushini aniqlash, teri va shilliq qavatlarini rangini, nafas olishini, pulsini, ko‘z qorachiqlarining yorug‘likka reaksiyasini aniqlash);

jabrlanuvchi hushini yo'qotganda uni yotqizib, kiyimlarini yechish toza havodan nafas olishini ta’minlash va burunga novshadil spirtiga namlangan paxtani yaqinlashtirish, umu­ miy isitish;

zarur bo‘lganda (o'qtin-o qtin nafas yoki taivasali nafas olish kuzatilsa) sun’iy nafas berish;

hayotiy muhim a’zolardatiriklik belgilari yoki o‘limbelgilar paydo boMguncha jonlantirish chora-tadbirlarini o ‘tkazish;

jabrlanuvchida qusish sodir bo'Isa, uning boshini yonbosh-ga qaratib, og‘iz bo‘shligini massalardan tozalash;

jabrlanuvchiga jonlantirish tadbirlari ko‘rsatilgandan ke-yin unga to‘liq osudalikni ta’minlash va tibbiyot xodimini chaqirish;

jabrlanuvchini zambilda yotgan holatda transportirovka qilish lozim.