Samarqand iqtisodiyot va servis instituti bektemirov a., Omonov a. A., Xaydarov z. Sh., Niyozov z. D. Tijorat banklari aktiv va passivlarini

§
 
8.2. Kredit portfelining sifatini tavsiflovchi koʻrsatkichlar 
Xalqaro bank amaliyotida tijorat banklari kredit portfelining sifatini 
baholashda quyidagi koʻrsatkichlardan foydalaniladi: 
1. Kreditlardan koʻrilgan zararlarni qoplashga moʻljallangan zahira 
ajratmalari darajasi (KKZQMZAD). 
KKZQMZAD = (ZAS / BAOʻS) x 100% (1) 
bu yerda: 
ZAS
– zahira ajratmalari summasi; 
BAOʻS
– bank aktivlarining oʻrtacha summasi. 
Ushbu koʻrsatkichning yuqori meʻyoriy darajasi 1,0 foizni tashkil etadi. 

---

84 
Kreditlardan koʻrilgan zararlarni qoplashga moʻljallangan zahira ajratmalari 
darajasi koʻrsatkichining meʻyoriy darajadan yuqori boʻlishi tijorat banki 
tasniflangan kreditlar tarkibining yomonlashganligidan dalolat beradi. 
2. Muddati oʻtgan kreditlarning moʻtadil darajasi (MOʻKMD). 
MOʻKMD = (MOʻKS / BK) x 100% 
 
(2) 
bu yerda: 
MOʻKS 
– muddati oʻtgan kreditlarning oʻrtacha summasi; 
BK
– brutto kreditlar. 
Mazkur koʻrsatkichning yuqori meʻyoriy chegarasi 3,0 foiz qilib 
belgilangan. 
3. Muddati oʻtgan kreditlarni yoʻl qoʻyish mumkin boʻlgan chegaraviy 
darajasi. 
Ushbu koʻrsatkich 2-formula orqali hisoblanadi va uning yuqori meʻyoriy 
darajasi 5,0 foizni tashkil etadi. 
4. Har bir soʻmlik kredit qoʻyilmasiga toʻgʻri keladigan daromad darajasi 
(KOFDS : KQS) x 100%
Bu yerda: 
KOFDS
– kreditlardan olingan foizli daromadlar summasi 
KQS
– kredit qoʻyilmalari summasi 
5. Kreditlardan olingan foizli daromadlarni oʻsish surʻati bilan kredit 
qoʻyilmalarining oʻsish surʻati oʻrtasidagi mutanosiblik koʻrsatkichi(8.2.1-jadval) 
8.2.1-jadval 
Koʻrsatkichlar 
Tahlil davri 
I 
II 
III 
Kreditlardan 
olingan 
foizli 
daromadlar summasi, mln. Soʻm 
X1 
X2 
X3 
Oʻsish surʻati,% 
- 
X2/X1 
X3/X2 
Kredit qoʻyilmalari summasi,
U1 
U2 
U3 

---

85 
mln. Soʻm 
Oʻsish surʻati,% 
- 
U2/U1 
U3/U2 
Usish surʻati oʻrtasidagi mutanosiblik 
koʻrsatkichi 
- 
X2/X1/ 
U2/U1 
X3/X2/ 
U3/U2 
6. 
―Mudis‖ 
xalqaro 
reyting 
agentligi 
tomonidan 
qoʻllaydigan 
koʻrsatkichlar(8.2.2-jadval)