Samarqand iqtisodiyot va servis instituti bektemirov a., Omonov a. A., Xaydarov z. Sh., Niyozov z. D. Tijorat banklari aktiv va passivlarini

Konvertirlanadigan
obligatsiyalar 80-yillarda keng tarqaldi. Bu turdagi 
obligatsiyalar kamroq foyda keltiradi. Bu obligatsiyalarning ijobiy tomoni 
shundaki, agarda zayom chiqaruvchi kompaniya aksiyalariga toʻlanadigan 
dividend obligatsiya foizidan katta boʻlsa, konvertirlanadigan obligatsiyalarni 
aksiyaga almashtirib olishga imkon beradi. 
XX asrning 80-yillarida yevroobligatsiya bozorida paydo boʻlgan yana bir 
yangilik auksionli obligatsiyalar joylashuvini taʻminlash, yaʻni investorga har xil 
shartnoma variantlaridan oʻziga qulay boʻlgan turini tanlab olish huquqini bergan. 
Bu usulning mohiyati shundaki, oldindan oʻrnatilgan baho boʻyicha obligatsiya 

---

223 
egasiga 1 troya unsiya oltin sotib olish imkonini beruvchi zayom chiqariladi. Agar 
oltinning bozor bahosi oʻrnatilgan bahodan yuqori boʻlsa, bunday obligatsiyani 
sotib olish qiziqish uygʻotadi. Boshqa opsionli obligatsiyalar bir qimmatli qogʻozni 
boshqasiga almashtirish imkonini beradi. Masalan, obligatsiyani – aksiyaga, 
«suzuvchi» stavkali obligatsiyani qatʻi belgilangan stavkali obligatsiyaga 
almashtirish imkonini berish va turli xil obligatsiyalarni chiqarish, shubhasiz, 
investor va kreditorlarni jalb etadi. Mablagʻlarni yevrozayom bozoriga jalb etishda 
zayom chiqaruvchilar tomonidan turli xil qimmatli qogʻozlarni turli shartlarda 
chiqarishga yoki obligatsiyalarning kechiktirib sotishi yordam beradi. Sotib 
oluvchi obligatsiyaning kurs qiymatini dastlab bir qismini toʻlaydi. Maʻlum 
vaqtdan keyin qolgan qismini toʻlaydi. 
 
 
§
16.2. Elektron pul bozori tushunchasi va unda toʻlovlarni amalga 
oshirish tartibi 
Elektron pul bozori – bu nomoddiy koʻrinishga ega boʻlgan elektron pullar 
vositasida toʻlovlarni amalga oshirish uchun takshil etilgan maxsus markazdir. 
Elektron