Samarqand davlat universiteti voris ahrorov menejment va marketing

5. Iste’molchilarni jalb etishda reklama vositasini tanlash. 
Tovaralar sotishilishni tezlashtirishning maqsadida reklamaning turli 
usullaridan foydalaniladi. Reklama qilish usullarini qo‘llanish joyiga, 
foydalanish uslubiga, texnikaviy vositalarni qo‘llash uslubiga qarab 
farqlanish mumkin. 
Qo‘llanish uslubiga ko‘ra reklamalar – savdo do‘konlari, 
supermarketlar, savdo (do‘konlari) markazlari ichida va umumiy aholiga 
qaratilgan jamoat joylaridagi turlarga bo‘linadi. Do‘kon ichidagi 

---

105 
reklamalar tovarni xarid qilish uchun kirgan iste’molchilarga qaratilgan 
bo‘ladi. Butun aholiga ko‘rsatilgan reklamalar jamoat joylarida hamma 
uchun mo‘ljallanadi. Reklamalar kishilarning yoshiga, jinsiga qaratilgan 
bo‘lishi mumkin. Masalan, avgust oyida ko‘proq o‘quv qurollari reklama 
qilinadi. Yoki mavsumiy kiyimlar fasllarga qarab, muzqaymoq, 
chanqoqbosdi ichimliklar yoz oylarida reklama qilinadi.
Texnik vositalarni qo‘llash va ulardan foydalanish bo‘yicha 
reklamani quydagi turlarga ajratish mumkin. 
1. Televideniye orqali reklama;
2. Bosma reklamalar;
3. Namoyish neklama 
4. Ovozli reklama
5. Vitrina ko‘rgazma reklama 
6. Internet reklamasi va boshqalar (tasviriy, fotografik, tovarning 
o‘zida reklama). 
1. Bugungi kunda eng samarali reklama usullaridan biri bu 
televideniyedir.
Chunki uni millionlab odamlar tomosha qiladi. Shuning 
uchun ham u samarali vosita hisoblanadi. Bundan tashqari ushbu 
reklamalarda musiqalar, turli xildagi ovozlar, reklama qahramonlarining 
turli harakatlar bilan tomoshabinga ta’sir etishi reklama jozibadorligini 
oshiradi. Televideniya orqali reklama 15-30 soniyaga mo‘ljallanadi. Shu 
davr ichida mahsulotga tegishili barcha ma’lumotlar va siftalar ochib 
berilishi kerak. Ayniqsa, mahsulotga raqobatga mahsulotdan ustun 
jihatlarni ko‘rsatishga ko‘proq urg‘u berilishi kerak. Reklama so‘ngida 
mahsulot narxi va u bilan bog‘liq ma’lumot olish uchun telefon raqami 
yoki internat saytlari ko‘rsatib o‘tiladi. Telereklamaning samaradorligi 
reklama beriladigan vaqtga ham bog‘liq. Ertalabki va kechki reklamalar 
ko‘proq samara beradi. 
Masalan, erkaklar uchun kerakli tovarlar va xizmatlar futbol kabi 
sport ko‘rsatuvlarida reklamaga uzatilsa ayollarga yoki uy ro‘zg‘orga 
tegishli ashyolar reklamasi teleseriallar, musiqiy dasturlar vaqtida berilsa, 
samaraliroq bo‘lishi mumkin. Chunki bu ularning ko‘proq ijtimoiylanib 
ketgan xarakter xususiyatlari bilan bog‘liq. Olib borilgan psixologik-
sosiologik 
tadqiqotlarga 
ko‘ra, 
erkaklarning 
ko‘pchiligi 
sport 
ko‘rsatuvlarini, yangilik va xabarlarni tomosha qilishsa, aksariyat ayollar 
teleserial va konsertlar muxlisidir.