Samarqand davlat universiteti tarmoq texnologiyalari

Kommutasiyalanadigan 
kanallar axborotni faqat uzatish vaqtiga alohida 
uchastkalar (segmentlardan) tuziladi; uzatish tugagandan keyin bunday kanal tu-
gatiladi ( ajratiladi ). 
Kommutasiyalanmaydigan (ajratilgan) 
kanallar uzoq, vaqtga tuziladi va 
uzunligi, xalaqitlardan himoyalanganligi, ma‘lumotni o‘tkazish qobiliyati bo‘yicha 
doimiy tavsiflarga еga bo‘ladi.
Ma‘muriy-boshqaruv aloqa tizimlarida ko‘pincha еlektr simli aloqa kanalidan 
foydalaniladi. O‘tkazish qobiliyati bo‘yicha quyidagi aloqa kanallari bo‘lishi 
mumkin: 
• past tezlikli, 
ularda axborotni uzatish tezligi 50 dan 200 bit/s gacha; bu ham 
kommutasiyalanadigan (abonentli telegraflar), ham kommutasiyalanmaydigan 
telegraf
aloqa kanallari; 
• o‟rtacha tezlikli, 
ularda analogli 
(telefon) 
aloqa kanallaridan foydalaniladi; 
ularda uzatish tezligi 300 dan 9600 bit/s gacha, telegraf va telefoniya bo‘yicha 
Xaqaro maslaxat qo‘mitasining yangi V.32-V.34 standartlarida еsa 14400 dan 
56000 bit/s gacha; 
• yuqori tezlikli (keng qutbli), 
ular axborot uzatish tezligi 56000 bit/s dan 
yuqori bo‘lishini ta‘minlaydi. 

---

72 
2-ma’ruza 
Kommunikatsion kanalning o‘tkazish qobiliyati, signallarni modulyasiya 
va demodulyasiyasi, modemlar va ularni sozlash parametrlari. 
Reja 
1.
Kanalning o’tkazish qobiliyati.
2.
Signallarni modulyasiya va demodulyasiyasi. 
3.
Modemlar. 
Kanalning o’tkazish qobiliyati. 
Ma’lumotlarni uzatish uchun monokanaldan (monochannel — bir vaqtning 
o’zida bir nechta abonentlar ishlatadigan aloqa kanali, masalan, shinali va ilmoqli 
topologiyali tarmoqlarda) foydalanadigan lokal hisoblash tarmoqlari uchun 
mijozlarning bu kanalga murojaat qilish masalasi juda dolzarb hisoblanadi. 
Murojaat qilishning samarali bo’lishi uchun maxsus mexanizm —