Samarqand davlat universiteti tarix fakulteti «mutaxassislikning nazariy masalalari»

V. Tarixshunoslikda soxta adabiylikning ta`siri.

Adabiy tarixiylik. Tarixda oratorlik va ritorikaning o’rni. Aforizmlarning tarixiy haqiqat sifatida qabul qilinishi. Tarixiy-axloqiylik, tarbiyaviy tarix. Haqiqiy tarixni yaratish-hayotiy tarix-ideal shakl. Tarix o’zi islohotchi. Haqiqiy fikr-yaqinlik dildan qabul qilinadi. Tarixiy ong soxta tarixga qarshi kurash yo’lidir. Barcha tarixiy-adabiy faktlarning saqlanib qolinmasligi soxta tarixni anglashda yordam. Abstrakt o’ylab topilgan tarix bo’lmaydi-bu tarixni o’z izmida ko’rishni xoxlovchilar fantaziyasi.

Qo’llaniladigan ta`lim texnologiyalari: muammoli ta`lim, dialog, klaster, Breynring, o’z-o’zini nazorat.

Adabiyotlar: A1; A2; A3; 19-5; 19-8; 19-9; 19-10; 19-13; 19-22; 19-25; 19-27; 19-31.


VI.Tarixshunoslikda “tarix falsafasi”ning ildizlari va uning inqirozi.

Tarixda determinizm kontseptsiyasining “tarix falsafasini” inkor etishi. Determenizm-immanentlik qarashi. O’zaro bog’liqlik. Oxirli haqiqatni anglash mumkin emasligi faktlarni to’plash ularning aloqadorligini aniqlash. Mantiqiy baza. YAqin va uzoq sabablar. Tanqid-umumiy va doimiy faktlarning bo’lmasligi. Germanlar shimol odami tushunchasining o’zgarishi. Naturalizm xudo va dunyo tushunchasi. Dualizm. Tarix falsafasida-faktlarning ahamiyati. Mantiqiy bo’shliq o’rnini adabiyot egallashi. Tarix falsafasida antogonizm. YAxshilik-yomonlik. Qaerdan keldik va qaerga boramiz. Ilmiy va pozitiv yondashuvlar.

Qo’llaniladigan ta`lim texnologiyalari: muammoli ta`lim, dialog, klaster, Breynring, o’z-o’zini nazorat.

Adabiyotlar: A1; A2; A3; 19-5; 19-8; 19-9; 19-10; 19-13; 19-22; 19-25; 19-27; 19-31.


VII. Tarixshunoslikda deteremenizm va tarix falsafasi munosabatlari echimi.

Tarix falsafasi masalalarini o’rganishda tajribaning ahamiyati. O’zaro inkor. Maqsadga muvofiqlik va sabab munosa. Kant tarixni tushunmagan va his qilmagan. Isbot qilish. Fakt-sabab. Tarixiy reallik-borliq. Ichki va tashqi aloqadorlik ularning o’zaro inkor formalari. Faktni tushunish tarixshunoslik tarixini bilish, tarixni chuqur aloqadorlikda anglash. TSivilizatsiyalar qonunini o’rganish utopiyadan afzalroq-ilmiy haraktdir. Gomer va Gerodot tarixlaridagi farq. Tarix uchun manba-material kerak. Tarix falsafasi o’sha tushunchami? tarixiy ildizlarni o’rganish tarixshunoslik.

Qo’llaniladigan ta`lim texnologiyalari: muammoli ta`lim, dialog, klaster, Breynring, o’z-o’zini nazorat.

Adabiyotlar: A1; A2; A3; 19-5; 19-8; 19-9; 19-10; 19-13; 19-22; 19-25; 19-27; 19-31.